1. Artykuły / Articles
Stały URI zbioru
Przeglądaj
Przeglądaj 1. Artykuły / Articles wg Licencja "CC BY-NC-ND 4.0"
Teraz wyświetlane 1 - 15 z 15
Wyników na stronę
Opcje sortowania
Pozycja Bezpieczeństwo biznesu i alianse strategiczne małych i średnich przedsiębiorstw w Europie(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Marciniak, Dominika; Grigaliūnienė, Simona; Diego-Marcos Arruti, Olatz; Patience Ihimbazwe Ndanguza, AlainCelem artykułu jest analiza kluczowych aspektów współpracy strategicznej małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w pięciu krajach europejskich – Polsce, Hiszpanii, Rumunii, Włoszech i na Litwie – w kontekście ich dążeń do zielonej transformacji i zapewnienia bezpieczeństwa biznesu. Część teoretyczna dotyczy znaczenia aliansów strategicznych wspierających działania MŚP w kierunku zielonej transformacji oraz wpływu tych aliansów na bezpieczeństwo biznesu. Część empiryczną stanowią badania przeprowadzone w 2024 r. wśród MŚP w wymienionych krajach europejskich za pomocą metody wywiadów osobistych. Wyniki przeprowadzanych badań wskazują, że MŚP w badanych krajach podejmują współpracę z szerokim kręgiem interesariuszy, w tym dostawcami, klientami, uczelniami wyższymi, instytutami badawczymi, sektorem publicznym oraz konkurentami, w celu realizacji celów zrównoważonego rozwoju, zwiększenia bezpieczeństwa biznesu i przygotowania się do zielonej transformacji. Współpraca ta obejmuje zarówno innowacyjne rozwiązania technologiczne, np. transformację procesów produkcyjnych na bardziej zrównoważone, jak i proekologiczne praktyki, takie jak recykling, redukcja emisji CO2, ekoprojektowanie produktów oraz troska o efektywność energetyczną. W odniesieniu do metod nawiązywania współpracy przedsiębiorstwa stosują połączenie podejść formalnych i nieformalnych.Pozycja Civic engagement of Ukrainian forced migrants abroad: Insights and implications(2025) Maidanik, IrynaThe article explores the civic engagement of Ukrainian forced migrants, focusing on their participation in non-governmental organizations (NGOs) and its role in migration governance. Using data from an Institute for Demography and Social Studies of the National Academy of Sciences of Ukraine (IDSS) survey of 429 respondents, the study analyzes socio- demographic factors and the nature of migrants’ involvement in various civic activities. Results show that the majority of migrants engage in political, community, civic skills, and social justice activities. Political engagement includes protests supporting Ukraine, while community activities focus on organizing events and providing support for fellow migrants. Civic skills development involves language learning and psychological support, while social justice engagement includes fundraising and advocacy for the Ukrainian military. Respondents also propose recommendations to facilitate their return to Ukraine, emphasizing security guarantees, social protection, economic incentives, and political reforms.Pozycja Człowiek w procesie przeciwdziałania sytuacjom kryzysowym(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Jaremczuk, KazimierzJedną z potencjalnych przyczyn powstawania sytuacji kryzysowych jest permanentny proces uprzedmiotawiania człowieka, który traci swoją niepowtarzalność i pozostaje uzależniony od jakichś sił, od radykalnej podległości. Przedmiotowe uzależnienie wymaga analizy przyczynowej, bowiem znajomość zależności przyczynowych upoważnia do konstatacji, że ktoś lub coś nadaje się do realizacji danego celu. Dyrektywa ta dotyczy między innymi sytuacji kryzysowych, gdzie dominuje prymat racjonalności nad irracjonalnością. Jednakże, jak zauważa Tadeusz Pszczołowski, irracjonalność powinna „służyć” racjonalności, ze względu na bezpieczeństwo człowieka, jego strach. W związku z tym bezpieczeństwo człowieka to w konsekwencji dążenie do prymatu człowieka wobec rzeczy.Pozycja Family homestead settlements and ecological villages as an innovative model of environmental, food and energy security management and young people social entrepreneurship development(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Buluy, Oleksii; Plotnikova, MariiaIn a world facing environmental challenges and instability, the concept of family homesteads and ecovillages is gaining popularity. These models of life offer an innovative approach to managing environmental, food and energy security, and create a favorable environment for the youth social entrepreneurship development. Family homesteads manage on small plots of land, where families grow their own food by permaculture, have healthy lifestyle and use renewable energy sources. Ecovillages are communities that strive to create a sustainable, capable ecosystem that meet the needs of all its members. One of the advantages of such social models is ensuring food security, striving for harmony with nature, overcoming global challenges. Permaculture promotes soil restoration and biodiversity, which is the basis of sustainable agriculture. The use of renewable energy sources, such as solar and wind power, allows reducing their dependence on traditional energy sources and their carbon footprint.Pozycja Integration of Ukrainian women refugees into the education sector in Poland(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Dobroier, NataliiaThis article examines the integration of Ukrainian women refugees into the Polish education sector, focusing on educational and social programs supporting their professional adaptation. The study emphasizes the need for comprehensive support, including qualification recognition, language training, and professional retraining. Despite their education and experience, refugees face challenges such as language barriers and diploma recognition. Low-skilled jobs provide basic stability, but hinder full professional potential. Programs offering language preparation and career counseling are vital for faster adaptation. Poland’s labor market, with its growing demand for qualified professionals, offers opportunities for refugees if integration barriers are addressed, benefiting both their adaptation and Poland’s economy.Pozycja Interesariusze w modelu rezyliencji organizacyjnej wobec zagrożeń ekologiczno-energetycznych(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Chodyński, AndrzejPrzydatność modeli rezyliencji organizacyjnej dostrzega się w sytuacjach różnego typu zagrożeń, jak wojny, pandemie, powodzie czy zagrożenia klimatyczne. Modele te były tworzone początkowo jako odpowiedź na zagrożenia o charakterze naturalnym (m.in. huragany). Wiąże się je ze zmianami klimatycznymi, w tym z globalnym ociepleniem powodowanym emisją dwutlenku węgla do atmosfery. W związku z tym narasta zainteresowanie dostępem do nośników i źródeł energii o niskiej emisyjności dwutlenku węgla. Oznacza to odchodzenie od paliw kopalnych w celu ograniczenia zagrożeń ekologiczno- -energetycznych. Podejście to może być podstawą konstrukcji modeli rezyliencji organizacyjnej zapewniających akceptację społeczną (legitymizację) działań podmiotów gospodarczych w tym obszarze bezpieczeństwa. Budowa tych modeli wymaga uwzględnienia roli interesariuszy i ich synergii. Zaproponowano szersze ujęcie tego podejścia, wychodząc z modelu rezyliencji organizacyjnej Amy Stephenson.Pozycja Migration flows during war in Ukraine: Perspectives on the development of regional labor markets through the prism of new socio-economic networks(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Kravets, IrynaThe paper examines the dynamics of Ukrainian refugees’ migration due to conflict and their integration into European labor markets using Lee’s migration theory. It considers the displacement effects and the integration challenges and opportunities presented by such migrations. It highlights the need for Ukraine to engage its displaced citizens and explores the benefits of return migration that includes new skills, aiding Ukraine’s socio-economic stability. Furthermore, it discusses how migration flows triggered by war challenge but can also enrich regional labor markets through new socio-economic networks formed by migrants. Integrating these migrants through education, retraining, and entrepreneurial support can stabilize and grow local economies.Pozycja Model menedżera rezyliencyjnego w budowaniu bezpieczeństwa organizacji – ujęcie koncepcyjne(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Leśniewski, Michał AdamBezpieczeństwo staje się coraz ważniejszym problemem organizacji trzeciego dziesięciolecia XXI w. Problem ten przenika każde stanowisko czy komórkę w strukturze organizacyjnej danego podmiotu. Celem opracowania jest przedstawienie modelu koncepcyjnego menedżera rezyliencyjnego w bezpieczeństwie organizacji wraz z ukazaniem kompetencji menedżera i psychologicznej kultury bezpieczeństwa. Opracowanie powstało na podstawie studium literatury przedmiotu i stanowi wkład w dyskusję na temat działań zmierzających w kierunku uodpornienia organizacji na sytuacje kryzysowe.Pozycja Odporność społeczności lokalnej na zagrożenia kryzysowe – ku holistycznym ramom odporności(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Ziarko, JanuszAnglojęzyczna literatura szeroko ujmuje problematykę definiowania i szacowania odporności. Prezentowane analityczne ramy odporności i powiązane narzędzia pomiaru nie są jednak dobrze zintegrowane ani ze specyfiką lokalnej społeczności i dynamiką jej przeobrażeń, ani z procesami zarządzania społecznością i infrastrukturą. To utrudnia skuteczne wykorzystanie wyników pomiaru w podejmowaniu decyzji. Z kolei w polskojęzycznej literaturze tematyka definiowania i szacowania odporności jest poruszana sporadycznie i do tej pory nie przedstawiono analitycznych ram odporności społeczności lokalnych i powiązanych narzędzi, które mogłyby skutecznie wspierać podejmowanie decyzji poprawiających przygotowanie społeczności do reagowania w sytuacjach kryzysowych. Celem artykułu jest przedstawienie względnie szczegółowego sposobu rozumienia odporności społeczności lokalnej prezentowanego w literaturze przedmiotu oraz zaproponowanie ujęcia odporności adekwatnego do specyfiki, możliwości, potrzeb i oczekiwań lokalnych środowisk w odniesieniu do różnych rodzajów zagrożeń kryzysowych.Pozycja Poczucie bezpieczeństwa młodych dorosłych w polskich miastach o liczbie mieszkańców od 250 tys. do 500 tys. – raport z badań(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Pazderska, AgnieszkaCelem badań była weryfikacja poczucia bezpieczeństwa młodych dorosłych (w wieku od 18 do 34 lat) mieszkających w polskich miastach liczących od 250 tys. do 500 tys. mieszkańców. Hipoteza badawcza zakładała, że poczucie bezpieczeństwa wśród młodych dorosłych różni się istotnie w zależności od płci, wieku, poglądów politycznych, statusu ekonomicznego i miasta zamieszkania, przy czym kobiety, osoby młodsze, osoby o niższym statusie ekonomicznym i osoby mieszkające w miastach o wyższym wskaźniku przestępczości częściej odczuwają niższy poziom bezpieczeństwa. Hipoteza badawcza została potwierdzona.Pozycja Rola systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji w budowaniu rezyliencji biznesowej przedsiębiorstwa(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Łusiakowski, KrzysztofW artykule poruszono zagadnienie roli i znaczenia systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji w budowaniu rezyliencji biznesowej współczesnego przedsiębiorstwa. Zwrócono uwagę na fakt, że zapewnienie bezpieczeństwa informacji to zadanie każdej organizacji będącej w posiadaniu aktywów informacyjnych. Turbulentne otoczenie przedsiębiorstwa tylko dynamizuje trudności zarządzania informacjami. Kadra zarządzająca mająca świadomość występujących zagrożeń i chcąca chronić przedsiębiorstwo przed negatywnymi konsekwencjami finansowymi powinna kształtować rezyliencję biznesową. Ponadto pokazano, że bardzo ważnym elementem systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji w przedsiębiorstwie jest kultura bezpieczeństwa. Do prezentacji omawianych zagadnień wykorzystano metodę analizy literatury, a także raportów i opracowań organizacji doradztwa gospodarczego w przedmiotowym obszarze.Pozycja Schemat Ponziego jako zagrożenie dla bezpieczeństwa inwestycyjnego(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Lesiak, MagdalenaCelem artykułu jest charakterystyka modus operandi schematu Ponziego na przykładach oszustw inwestycyjnych, które można było zaobserwować w praktyce gospodarczej. Dodatkowo ukazano rolę instytucji nadzorczych i organów ścigania w zwalczaniu tego typu oszustw. W badaniach wykorzystano analizę literatury przedmiotu, uzasadnienia wyroków sądowych i komunikaty KNF w zakresie oszustw inwestycyjnych. Na podstawie przywołanych i opisanych w artykule przypadków zobrazowano rodzaj działania uwidaczniający się w procederze związanym z oszustwami inwestycyjnymi opartymi na schemacie Ponziego. Wyniki wskazują, że oszustwa inwestycyjne zaburzają swobodny i uczciwy przepływ kapitału, penalizowane są zarówno przez prawo karne, jak i cywilne, a w ich skutecznym wykrywaniu i ograniczaniu ważne są działania podejmowane przez instytucje nadzorujące rynek finansowy.Pozycja Workforce skills gaps analysis under security challenges: business needs and regional resilience – a case study of Lviv region during wartime(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Sadova, Uliana; Hrynkevych, Olha; Sorochak, OlegThis study investigates workforce skills gaps amid security challenges caused by Russian military aggression against Ukraine, aiming to identify critical competency deficiencies for enhancing regional economic resilience. The research employed a triangulated methodology combining desk research, quantitative employer surveys, and qualitative focus groups with employers and internally displaced persons. Findings reveal significant transformations in the Lviv region’s labor market due to mobilization, forced migration, and business relocation. Most employers identify the largest gaps in professional-functional and professional-technical skills. Increased competition, accelerated digitization, and heightened security risks have generated growing demand for client orientation, document management, and business security competencies. Digital skills gaps (computer and office software proficiency, CRM and ERP systems skills) closely follow professional-functional deficiencies. These gaps directly impact regional economic security and resilience. Based on these findings, we propose targeted recommendations for: identifying priority groups for retraining; determining professional groups requiring qualification improvement; developing security-focused retraining programs; accelerating employment processes for displaced persons; and legislative amendments to strengthen labor market resilience under wartime conditions.Pozycja Zmiany demograficzne w województwach a kwestie bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców Polski(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Kapera, Izabela; Węgrzyn, KingaCelem badań było ukazanie znaczenia zagadnień dotyczących sytuacji demograficznej w związku z bezpieczeństwem zdrowotnym populacji i na tym tle przegląd zmian demograficznych zachodzących w Polsce z perspektywy regionalnej. W postępowaniu badawczym wykorzystano materiały źródłowe, w tym literaturę związaną z tematyką bezpieczeństwa zdrowotnego oraz dane statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego. Analizy wskazują na zróżnicowanie regionalne zmian demograficznych. Szczególnie istotny jest proces starzenia się ludności, który zgodnie z prognozami najsilniej dotknie województwo śląskie oraz łódzkie i lubuskie, przy czym największy relatywnie spadek liczby ludności dotyczyć będzie województwa świętokrzyskiego i ten region będzie miał najwyższy odsetek osób w wieku starszym. W województwie tym liczba lekarzy pracujących bezpośrednio z pacjentem przypadających na 10 tys. mieszkańców jest niższa od średniej krajowej. Znajomość trendów demograficznych pozwala w odpowiedni sposób przygotować się na prognozowane zmiany, w tym także w odniesieniu do sytuacji zdrowotnej i bezpieczeństwa zdrowotnego populacji.Pozycja Znaczenie edukacji finansowej i poziom świadomości studentów Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w kontekście zagrożeń wynikających z nieodpowiedzialnych decyzji finansowych(Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, 2025) Kocur, Michał; Fatuła, DariuszArtykuł w części teoretycznej omawia znaczenie i rolę edukacji finansowej w kształtowaniu zachowań finansowych ludzi młodych. Skoncentrowano się na przeanalizowaniu roli edukacji finansowej w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych oraz zarządzaniu finansami osobistymi. W części praktycznej przedstawiono wyniki badań własnych mających określić poziom wiedzy finansowej studentów Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie. Przeprowadzona analiza miała na celu wskazanie głównych problemów wynikających z braków lub niewystraczającej wiedzy ekonomicznej oraz typowych zachowań finansowych studentów. W części praktycznej odpowiedziano także na pytanie badawcze: „Czy studenci posiadają odpowiednią wiedzę finansową, która przygotowuje ich do wyzwań poza murami uczelni?”. W artykule podjęto się także weryfikacji hipotezy: „50% studentów ma podstawową wiedzę na temat finansów i ich roli w życiu osobistym i zawodowym, ale jednocześnie tylko 20% z nich chce aktywnie uczestniczyć na rynkach finansowych”. Wyniki wskazują na istnienie znaczących różnic w poziomie wiedzy finansowej w badanej grupie studentów. Sugerują potrzebę wzmocnienia działań edukacyjnych związanych z finansami osobistymi oraz zachęcenia młodych ludzi do myślenia o swojej przyszłości. W celu podjęcia adekwatnych działań, należy w dalszym ciągu prowadzić badania rozszerzające analizowane zagadnienie.