Zawadzka, Sylwia2020-04-202020-04-202019Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka 2019, nr 4, s. 103-118.http://hdl.handle.net/11315/28173Celem artykułu jest zdefiniowanie znaczenia i przydatności nowych systemów wielkoskalowych: Systemu wjazdu i wyjazdu (EES) oraz Europejskiego systemu informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) w aspekcie poprawy bezpieczeństwa wewnętrznego UE. Praca opiera się na założeniu, że dotychczasowy deficyt informacyjny w odniesieniu do niektórych kategorii obywateli państw trzecich uniemożliwiał właściwą i skuteczną ochronę granic zewnętrznych UE. Poprzez wypełnienie luk informacyjnych, systemy przyczynią się do pełnej implementacji zintegrowanego zarządzania granicami, a to z kolei – do efektywnego zwalczania przestępstw o charakterze transgranicznym. Artykuł został opracowany na podstawie metody instytucjonalno- -prawnej, natomiast główną bazą źródłową były rozporządzenia ustanawiające nowe systemy. Metoda analizy komparatystycznej została zastosowana w celu określenia specyfiki tych dwóch systemów pod względem zasad, kategorii danych oraz oddziaływania na bezpieczeństwo.The purpose of the article is to define the importance and usefulness of new largescale systems: Entry/Exit System and European Travel Information and Authorisation System in the aspect of improving the EU’s internal security. The work is based on the assumption that the current information deficit in relation to certain categories of third-country nationals prevented the proper and effective protection of EU’s external borders. By filling information gaps, systems will contribute to the full implementation of integrated border management, which in turn will effectively combat cross-border crimes. The article was compiled on the basis of the institutional and legal method, while the main source database were Regulations establishing new systems. The comparative method was used to determine the specificity of two systems in terms of principles, data categories and impact on safety.Das Ziel des Artikels ist die Bedeutung und den Nutzen der neuen Großsysteme: Europäisches Einreise-/ Ausreisesystem (EES) und Europäisches Reiseinformations- und Autorisierungssystem (ETIAS) im Aspekt der Verbesserung der EU-Innensicherheit zu definieren. Der Artikel beruht auf der Annahme, dass das bisherige Informationsdefizit in Bezug auf manche Kategorien der Bürger der Drittländer einen richtigen und wirksamen Schutz der EU-Außengrenzen unmöglich machte. Wenn die Informationslücken geschlossen werden, tragen die Systeme der vollen Implementierung der integrierten Verwaltung über die Grenzen bei und dadurch können die Strafftaten von einem grenzüberschreitenden Charakter effektiv bekämpft werden. Der Artikel wurde aufgrund einer institutionellen und rechtlichen Methode bearbeitet, die grundlegende Quellenbasis waren dagegen die die neuen Systeme festlegenden Rechtsvorschriften. Die Methode einer vergleichenden Untersuchung wurde zur Festlegung von zwei Systemen hinsichtlich der Prinzipien, der Kategorien und Auswirkung auf die Sicherheit verwendet.В статье рассматривается значение и полезность новых широкомасштабных си- стем: Системы въезда и выезда (EES) и Европейской системы авторизации и инфор- мации о путешествии (ETIAS) в области обеспечения внутренней безопасности ЕС. Исследование базируется на предположении, что существующий дефицит инфор- мации о некоторых категориях граждан третьих государств был причиной недоста- точно надежной и эффективной защиты внешних границ ЕС. Ликвидация пробелов в информационных системах будет способствовать созданию системы целостного управления границами, что поможет в эффективной борьбе с трансграничной пре- ступностью. В статье был использован институционально-правовой метод. Иссле- дование базировалось на анализе нормативно-правовых актов, устанавливающих новые системы. Метод компаративистского анализа был использован для указания специфики этих двух систем с точки зрения их принципов, категорий данных и вли- яния на обеспечение безопасности.plUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 PolskaSystem wjazdu i wyjazdu (EES)Europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróżsystemy informacyjnestrefa SchengenEntry/Exit System (EES)European Travel Information and Authorisation System (ETIAS)information systemsSchengen AreaEuropäisches Einreise-/ Ausreisesystem (EES)Europäisches Reiseinformations-und Autorisierungssystem (ETIAS)InformationssystemeSchengen-RaumСистема въезда и выезда (EES)Европейская система авторизации и информации о путешествии (ETIAS)информационные системыШенгенская зонаBezpieczeństwo narodowe i wewnętrzneArtykuł10.34697/2451-0718-btip-2019-4-005