Czajkowska, Katarzyna2020-01-302020-01-302010Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka 2010, nr 1-2, s. 33-47.1899-6264http://hdl.handle.net/11315/27353Autorka odnosi się do procesu ewolucji założeń leżących u podstaw doktryny bezpieczeństwa międzynarodowego Organizacji Narodów Zjednoczonych. W ostatniej dekadzie aksjonormatywne podstawy tego systemu ulegają głębokiemu przewartościowaniu w celu zwiększenia jego funkcjonalności. Autorka chce rozważyć trzy kwestie poddawane debacie i weryfi kowane na forum Organizacji. Po pierwsze, jest to kwestia identyfi kacji podmiotów tego systemu. Czy system ten winien być tworzony wobec państw, organizacji czy jednostek. Po drugie, debata toczy się w odniesieniu do sposobów kontroli systemu. Czy polega ona na oddziaływaniu jednostronnym autorytetu, czy kolektywnym zarządzaniu wszystkich jego uczestników. Po trzecie, dyskusja dotyczy skuteczności systemu. Czy powinna ona wynikać z powszechnej zgody co do jego założeń, czy też zachodzi poprzez odgórne zobowiązanie pod groźbą pewnych sankcji. Punktem odniesienia dla rozważań jest koncepcja systemu zarządzania globalnego. System ten miałby wykluczać dominację jednego podmiotu społeczności międzynarodowej nad pozostałymi, redukować tendencje niedemokratyczne oraz zapewniać równowagę między interesami a potrzebami ludzkości. Aby taki system mógł funkcjonować w skali globalnej, należy spełnić szereg warunków natury politycznej, gospodarczej i społecznej. Podstawowym warunkiem jego funkcjonowania jest jednak tendencja jego uczestników do dobrowolnego adaptowania prawa międzynarodowego oraz tworzenia międzynarodowych struktur politycznych. To daje autorce okazję do rozważenia jeszcze jednej kwestii. Kwestii dotyczącej charakteru systemu, który z samej swej natury może zakładać uniwersalność, konsensualność lub relatywność swoich konsekwencji.Author want to consider evolutionary process of the basis of the United Nations international security system. In the last decade this basis undergo thorough revaluation in order to increase its effectiveness. Author want to consider three questions taking into the debate and revision on the ground of the organization. At fi rst it is the matter of systemic elements identifi cation. If this system should be create regarding to states, organizations or persons. At second debate is about the methods of control due to this system. If this control is the authoritative nature or it is connected with collective management of its members. At third discussion is about effectiveness of the system. If it should be result of common approval due to its assumptions or it fulfi lls through the overriding commitment under menace of some sanctions. Point of reference for the considerations is the conception of the global governance system. It would eliminate the domination of one member of the international community over the others, reduce the undemocratic tendencies and ensure balance between interests and needs of humanity. If we want this system to operate in global scale, we should accomplish many political, economical and social conditions. Although the main term is the tendency of its members to freely implement of international law and create international institutions. It gives the author an occasion to consider one more issue. The thing concerning character of the system, which from its very nature can provide universal, consensual or relative character of its own consequences.Автор рассматривает процесс эволюции предпосылок, составляющих основы доктрины международной безопасности Организации Объединенных Наций. В последнем десятилетии аксионормативные основы этой системы были под- вержены глубокому переосмыслению с целью повышения ее функциональнос- ти. Автор указывает три проблемы, рассматриваемые в дебатах на форум ООН. Во-первых – это проблема определения субъектов этой системы. Во-вторых, дебаты касаются способов контроля системы: будет ли он проявляться в од- ностороннем воздействии авторитета, или же будет основан на коллективном управлении всех участников. В-третьих, дискуссия касается эффективности системы: должна ли она вытекать из общего согласия касающихся ее основ, или же происходить за посредничеством идущих сверху обязательств, невы- полнение которых связанно с угрозой наложения санкций. Принятой автором точкой отсчета является концепция системы глобального управления. Эта система предусматривает исключение господства одного субъекта международ- ного сообщества над остальными, редукцию недемократических тенденций и установление равновесия между интересами и потребностями человечества. Чтобы такая система могла функционировать в глобальном масштабе, необхо- димо выполнить ряд условий политического, экономического и общественного характера. Однако, основным условием функционирования системы является тенденция ее участников к добровольной адаптации международного права и создания международных политических структур. В связи с этим автор рас- сматривает еще один вопрос – проблему касающуюся характера системы, сущ- ность которой предусматривает универсальность, консенсуальность и относи- тельность своих последствий.plUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 PolskaOrganizacja Narodów ZjednoczonychONZsystem globalnego bezpieczeństwaUNDP 1994Raport ICISS 2002Bezpieczeństwo narodowe i wewnętrzneArtykuł