Merklinger-Gruchała, AnnaKapiszewska, Maria2015-10-292015-10-292011W: Środowisko a gospodarka hormonalna u kobiet. (red.) Maria Kapiszewska. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 2011, str. 213-226.ISBN 978-83-7571-195-0http://hdl.handle.net/11315/4980Praca recenzowana / peer-reviewed paperEpidemiologia i biologia reprodukcyjna dostarczają wielu dowodów wskazujących na większą wrażliwość płodów i noworodków na toksyny środowiskowe w porównaniu z osobami dorosłymi. Do najbardziej wrażliwych okresów w życiu rozwijającego się organizmu zalicza się okres ciąży między innymi ze względu na szybkość proliferujących komórek i zmiany w metabolizmie hormonalnym. Zaobserwowano negatywny wpływ zanieczyszczeń powietrza, takich jak dwutlenek siarki, tlenki azotu i tlenek węgla na rozwój płodu. Odzwierciedla się to przede wszystkim w przedwczesnym porodzie, upośledzeniu wewnątrzmacicznego wzrostu (ang. intrauterine growth retardiation – IUGR), zwanym także hipotrofią wewnątrzmaciczną, oraz niską masą urodzeniową. Efekt ten jest najsilniejszy jeśli zagrożenie miało miejsce w trakcie pierwszego trymestru ciąży. W artykule omówiono długoterminowe konsekwencje narażenia na niekorzystne warunki środowiskowe w okresie prenatalnym, a także wpływ zanieczyszczeń powietrza w dorosłości na układ rozrodczy. Wskazano także problemy metodologiczne napotykane w trakcie badania zależności pomiędzy zanieczyszczeniami atmosferycznymi a stanem zdrowia noworodkówEpidemiology and reproductive biology provide the bulk of evidence pointing to the greater sensitivity of fetuses and newborns at environmental toxins as compared with adults. The pregnancy is the most vulnerable periods of life for the developing organism due to the intensive cell proliferation and changes in hormonal metabolism. It has been observed adverse effect of air pollutants such as sulfur dioxide, nitrogen oxides and carbon monoxide on fetal development. This is reflected primarily in premature birth, impaired intrauterine growth (called intrauterine growth retardation - IUGR), also called intrauterine hypotrophy, and low birth weight. This effect is strongest if the exposure to air pollution occurred during the first trimester of pregnancy. The article discusses the long-term consequences of exposure to adverse environmental conditions in the prenatal period and the impact of air pollution in adulthood on the development on reproductive system. It also identified methodological problems encountered during the study the relationship between atmospheric pollution and the health of newborns.plLicencja instytucjonalnanoworodekzanieczyszczenia powietrzamasa urodzeniowaopóźnienie rozwoju płoduIUGRukład rozrodczyneonateinfantair pollutionbirth weightfetal growth retardationreproductive systemMedycynaZdrowieFragment książki