Ligęza, Janusz2018-11-152018-11-152018Państwo i Społeczeństwo 2018 (XVIII), nr 3, s. 105-117.1643-8299http://hdl.handle.net/11315/20851Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publicationW ciągu ostatnich sześciu dekad poprawa warunków życia oraz rozwój medycyny wydłużyły przewidywany w dniu urodzenia czas życia ludzkiego o prawie 25 lat. Dłuższy czasu życia nie idzie jednak w parze z utrzymaniem dobrego stanu zdrowia w wieku podeszłym. Starzenie jest nieuniknionym procesem dotykającym każdego człowieka. Z medycznego punktu widzenia opóźnienie procesu starzenia może przynieść wymierne korzyści. Szczególnie istotne wydaje się utrzymanie dobrego stanu zdrowia w wieku podeszłym. Ze względu na ogrom opublikowanych ostatnio informacji dotyczących tematu pracy, skupiono się w niej na podłożu genetycznym opisywanych zjawisk – starzenia i jego opóźnionego przebiegu. Zarówno badania nad długowiecznymi gatunkami zwierząt, jak i doświadczenia prowadzone w typowych modelach zwierzęcych wskazują, że istotną rolę w starzeniu i długowieczności odgrywają geny odpowiedzialne za naprawę DNA, stabilność genomu, odpowiedź organizmu na stres, a także kodujące białka uczestniczące w regulacji metabolizmu komórki. Obserwacje te znajdują częściowo potwierdzenie w analizie genomu ludzi żyjących 100 lat i dłużej, z drugiej zaś strony w badaniach zespołów przedwczesnego starzenia, czyli progerii.Over the past six decades the development of medicine and improvements in living conditions have extended the life expectancy by almost 25 years; however, longer life does not go hand in hand with prolonged health span. Aging is an unavoidable process affecting everyone and from a medical point of view, delaying the aging process can bring noticeable benefits. It is especially important to maintain good health in the elderly. Due to the vast number of articles published on the topic, this publication focuses on the genetic background of aging and its delayed course. Both studies on long-lived animal species and typical animal models have shown an important role of genes that code for proteins in response to stress, DNA repair, genomic stability, and nutrient-sensing signalling pathways in aging and longevity. These observations are partially confirmed by the genetic analysis of people living 100 years and more, as well as people suffering from human premature aging-like syndromes.plUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polskastarzenie, długowieczność, podłoże genetyczneageing, longevity, genetic backgroundMedycynaZdrowieArtykuł2451-0858doi.org/10.31749/pismzp2018/20851