Marciniak, DominikaGrigaliūnienė, SimonaDiego-Marcos Arruti, OlatzPatience Ihimbazwe Ndanguza, Alain2025-09-272025-09-272025Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka 2025, nr 1, s. 39-58.1899-6264https://hdl.handle.net/11315/31517Celem artykułu jest analiza kluczowych aspektów współpracy strategicznej małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w pięciu krajach europejskich – Polsce, Hiszpanii, Rumunii, Włoszech i na Litwie – w kontekście ich dążeń do zielonej transformacji i zapewnienia bezpieczeństwa biznesu. Część teoretyczna dotyczy znaczenia aliansów strategicznych wspierających działania MŚP w kierunku zielonej transformacji oraz wpływu tych aliansów na bezpieczeństwo biznesu. Część empiryczną stanowią badania przeprowadzone w 2024 r. wśród MŚP w wymienionych krajach europejskich za pomocą metody wywiadów osobistych. Wyniki przeprowadzanych badań wskazują, że MŚP w badanych krajach podejmują współpracę z szerokim kręgiem interesariuszy, w tym dostawcami, klientami, uczelniami wyższymi, instytutami badawczymi, sektorem publicznym oraz konkurentami, w celu realizacji celów zrównoważonego rozwoju, zwiększenia bezpieczeństwa biznesu i przygotowania się do zielonej transformacji. Współpraca ta obejmuje zarówno innowacyjne rozwiązania technologiczne, np. transformację procesów produkcyjnych na bardziej zrównoważone, jak i proekologiczne praktyki, takie jak recykling, redukcja emisji CO2, ekoprojektowanie produktów oraz troska o efektywność energetyczną. W odniesieniu do metod nawiązywania współpracy przedsiębiorstwa stosują połączenie podejść formalnych i nieformalnych.The aim of this article is to analyze the key aspects of strategic cooperation among small and medium-sized enterprises (SMEs) in five European countries – Poland, Spain, Romania, Italy, and Lithuania – in the context of their efforts towards green transformation and ensuring business security. The theoretical part concerns the significance of strategic alliances supporting SMEs actions towards green transformation and the impact of these alliances on business security. The empirical part consists of research conducted in 2024 among SMEs in the above-mentioned European countries, using personal interview methodology. The results of the research indicate that SMEs in the surveyed countries engage in cooperation with a wide range of stakeholders, including suppliers, customers, higher education institutions, research institutes, the public sector, and competitors, to achieve sustainable development goals, enhance business security, and prepare for the green transformation. This cooperation includes both innovative technological solutions, such as the transformation of production processes into more sustainable ones, and pro-ecological practices, such as recycling, CO2 emission reduction, eco-designing products, and ensuring energy efficiency. In terms of methods for establishing cooperation, businesses use a combination of formal and informal approaches.plCC BY-NC-ND 4.0alianse strategiczneMŚPEuropejski Zielony Ładbezpieczeństwo biznesuzrównoważony rozwójstrategic alliancesSMEsEuropean Green Dealbusiness securitysustainable developmentBezpieczeństwo narodowe i wewnętrzneArtykuł2451-0718https://doi.org/10.48269/2451-0718-btip-2025-1-002