Chronowska, JustynaMadej, AndrzejLeks, SylwiaChrobot, Renata2018-11-152018-11-152018Państwo i Społeczeństwo 2018 (XVIII), nr 3, s. 81-89.1643-8299http://hdl.handle.net/11315/20849Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publicationNiesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) pomimo licznych działań niepożądanych w dalszym ciągu pozostają najczęściej stosowaną grupą leków, które można nabyć bez recepty. Mechanizm ich działania polega na hamowaniu aktywności cyklooksygenaz (COX 1; COX 2), enzymów uczestniczących w jednym ze szlaków przemian kwasu arachidonowego, którego końcowymi produktami są prostaglandyny (PGE2 oraz PGI2- -prostacykliny) oraz tromboksany. Zahamowanie aktywności cyklooksygenazy (COX) nieuchronnie prowadzi po wystąpienia działań niepożądanych. Do najczęściej występujących skutków ubocznych związanych ze stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych należą objawy ze strony przewodu pokarmowego. Rzadziej z nadmiernym stosowaniem NLPZ wiąże się oddziaływanie nefrotoksyczne, hepatotoksyczne, negatywny wpływ na działanie układu oddechowego oraz stosunkowo niedawno potwierdzone działanie kardiotoksyczne. Należy więc wszelkimi możliwymi sposobami dążyć do zmniejszenia dostępności niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz monitorować stosowanie tych leków głównie u osób szczególnie narażonych na wystąpienie skutków ubocznych (ludzi starszych, z niewydolnością krążenia, nadciśnieniem tętniczym, chorobami nerek i przewodu pokarmowego).Non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs), despite numerous adverse effects, still remain the most commonly used group of medicines that can be obtained without a prescription. The mechanism of their action consists in inhibiting the activity of cyclooxygenases (COX 1; COX 2); these are enzymes that participate in one of the routes of transformation of arachidonic acid, whose end products are prostaglandins (PGE2 and PGI2-prostacyclins) and thromboxanes. Inhibition of cyclooxygenase (COX) activity inevitably leads to adverse reactions. The most common side effects associated with the use of non-steroidal anti-inflammatory drugs include gastrointestinal symptoms. More rarely associated with the excessive use of NSAIDs are nephrotoxic, hepatotoxic, and negative effects on the respiratory system and the relatively recently confirmed cardiotoxicity. Therefore, all possible ways should be tried to reduce the availability of non-steroidal anti-inflammatory drugs and to monitor their use, mainly in people who are particularly exposed to side effects (the elderly, people with heart failure, hypertension, kidney and gastrointestinal diseases).plUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polskaniesteroidowe leki przeciwzapalneaspirynacyklooksygenzanon-steroidal anti-inflammatory drugsaspirincyclooxygenaseMedycynaZdrowieArtykuł2451-0858