Cierniak, AgnieszkaŁukasiewicz, SylwiaKyzioł, Agnieszka2022-08-292022-08-292022W: Surowce polifenolowe. Zastosowania i perspektywy (red.) Małgorzata Kalemba-Drożdż, Agata Grzywacz-Kisielewska, Agnieszka Cierniak. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 2022, s. 17-38.978-83-66007-91-8e-ISBN 978-83-66007-99-4http://hdl.handle.net/11315/30920Synteza nanocząstek metali (NPs) oparta na chemii zrównoważonego rozwoju staje się coraz popularniejszą ekologiczną metodą stosowaną zamiast syntezy chemicznej. W szczególności ekstrakty roślinne jako czynniki redukujące i stabilizujące są stopniowo wykorzystywane do syntezy metalicznych nanocząstek. Ekstrakty z róży damasceńskiej (Rosa damascena), wykazujące właściwości antyoksydacyjne, antybakteryjne, przeciwzapalne czy antynowotworowe, mogą być wykorzystane do syntezy nanocząstek złota. Celem badań była ekologiczna i kontrolowana synteza nanocząstek złota z zastosowaniem ekstraktu wodnego z róży damasceńskiej (Au@RD NPs). Analizowano wpływ Au@RD NPs na przeżywalność, poziom uszkodzeń DNA i apoptozę w komórkach prawidłowych – ludzkich limfocytach, oraz nowotworowych: HL60 i A549. W badaniach in vitro nie wykazano cyto- i genotoksyczności Au@RD NPs wobec komórek prawidłowych, natomiast dla komórek nowotworowych wykazano selektywną cyto- i genotoksyczność oraz indukcję apoptozy. Uzyskane wyniki wskazują, że nanocząstki złota otrzymane zgodnie z zasadami chemii zrównoważonego rozwoju są atrakcyjnymi materiałami hybrydowymi dla badań biologicznych łączącymi dwa aktywne składniki – nanocząstki metali i polifenole roślinne.Synthesis of metal nanoparticles (NPs) based on Sustainable Chemistry is an increasingly popular ecological method, instead of chemical synthesis. In particular, plant extracts as reducing and stabilizing agents are gradually used for the synthesis of metallic nanoparticles. Extracts of Damask rose (Rosa damascena) have antioxidant, antibacterial, anti-infl ammatory or anti-cancer properties that can be used to synthesize gold nanoparticles. The aim of the study was the ecological and controlled synthesis of gold nanoparticles using Damask rose aqueous extract (Au@RD NPs). The effect of NPs Au@RD on survival, DNA damage and apoptosis in normal cells: human lymphocytes and cancer cells: HL60 and A549 was studied. In vitro studies did not revealed cyto- and genotoxicity of Au@RD NPs in the case of normal cells, while for cancer cells: selective cyto- and genotoxicity and induction of apoptosis were demonstrated. The data show that gold nanoparticles obtained in accordance with the principles of Sustainable Chemistry are attractive hybrid materials for biological purposes combining two active components – metal nanoparticles and plant polyphenols.plUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polskananocząski złotapolifenoleapoptozauszkodzenia DNAgold nanoparticlespolyphenolsapoptosisDNA damageMedycynaZdrowie