Przeglądaj wg Słowo kluczowe "II Rzeczpospolita"
Teraz wyświetlane 1 - 20 z 36
Wyników na stronę
Opcje sortowania
Pozycja Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka nr 1 (XVIII), 2015(Oficyna Wydawnicza AFM, 2015) Chodyński, Andrzej; Czaja, Jan; Rokicki, Jarosław; Lizis, Łukasz; Tokarz, Mirosław; Furier, Andrzej; Raczyński, Rafał; Lasoń, Marcin; Gastoł, Dorota; Duda, Marek; Budzowski, KlemensPozycja Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka nr 2 (XXIII), 2016(Oficyna Wydawnicza AFM, 2016) Borkowski, Robert; Mroczek, Andrzej; Głąbkowska, Eliza; Lizis, Łukasz; Tomasiewicz, Justyna; Kulińska, Lucyna; Kudzin-Borkowska, Małgorzata; Borkowski, Robert; Budzowski, KlemensPozycja Concepts of local government in the Polish constitutions of the interwar period (1918–1939)(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Cichoń, PawełThe article outlines concepts of local government based on the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 17 March 1921 (the March Constitution) and the Constitutional Act of 23 April 1935 (the April Constitution). In the first place, the assumptions of the March Constitution concerning the political system in relation to local government are presented, and then its influence on the formation of this local government in the Second Polish Republic is shown. The author outlines challenges and difficulties accompanying the attempts to adopt statutes on local government in line with the spirit of the March Constitution and outlines the legal basis for the organisation and activity of local government in Poland during the interwar period (1918–1939). Attention is also drawn to the changes in the approach of those in power to the role of local government which followed the May Coup in 1926 and were introduced in the Act of 23 March 1933 on the Partial Change of the Local Government System. The author also presents the legal position of local government in the April Constitution and indicates the ideas that underlay the creation of constitutional concepts of local government and how they were externalised in the specific political conditions. The article also provides a comparative analysis of the concept of local government resulting from the Constitutions mentioned above.Pozycja Emigracja Żydów polskich w latach 1918–1939. Zarys problematyki(Oficyna Wydawnicza AFM, 2010) Sroka, Mateusz"Konflikty natury politycznej i trudności gospodarcze sprawiły, że ziemie polskie w XIX w. opuszczały dziesiątki tysięcy emigrantów. Dlatego w odrodzonej w 1918 r. II Rzeczypospolitej emigracja nie była zjawiskiem nowym. W dwudziestoleciu międzywojennym wychodźstwo determinowały głównie czynniki ekonomiczne. W sposób szczególny dały się we znaki zniszczenia wojenne, wysokie bezrobocie i szalejąca inflacja. Wpłynęło to znacząco na profil i kierunek emigracji, którą można podzielić na stałą, głównie do krajów zamorskich, oraz czasową – przeważnie do Niemiec, Francji i Belgii. Wychodźstwo stanowiło często jedyny sposób na znalezienie pracy. Poszukiwano jej właściwie wszędzie – w kopalniach na terenie północnej Francji i na polach uprawnych Ameryki Południowej. Emigrowano też do Stanów Zjednoczonych, kuszących możliwością zrobienia szybkiej kariery."(...)Pozycja Idea i kształt zinstytucjonalizowania ochrony lokatorów w systemie prawa polskiego (1918–1939)(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Kaźmierczyk, AnetaOchrona lokatorów została zinstytucjonalizowana w polskim systemie prawa w okresie międzywojennym. Analiza celów i kształtu regulacji wprowadzonych w ustawach z 1920 i 1924 r. prowadzi do wniosku, że na przestrzeni lat regulacje kształtujące ochronę lokatorów uległy modyfikacji nie tylko w warstwie merytorycznej, ale i aksjologicznej. Regulacje wprowadzone w okresie międzywojennym miały równoważyć prawa najemców i wynajmujących. Wprowadzone instytucje znajdowały zastosowanie nie tylko do najemców lokali mieszkalnych, ale też użytkowych. Odpowiedni kształt regulacji i zakres ich zastosowania przyczynić się miały zarówno do ochrony mieszkalnictwa, jak i rozwoju gospodarki, chroniąc inwestorów na rynku budownictwa oraz konsumentów. Istotne jest także, że wprowadzone regulacje z założenia miały mieć charakter przejściowy i obowiązywać jedynie na czas sytuacji kryzysowej spowodowanej zniszczeniami I wojny światowej.Pozycja II Rzeczpospolita wobec ordynacji rodowych w byłym zaborze pruskim (województwa poznańskie i pomorskie)(Oficyna Wydawnicza AFM, 2023) Naworski, ZbigniewArtykuł składa się z trzech części. Pierwsza – wstępna, omawia status prawny ordynacji rodowych istniejących na terenie Rzeczypospolitej w momencie odzyskania niepodległości, a następnie działania władz zmierzające do ich likwidacji w powiązaniu z palącą w tym okresie kwestią agrarną i reformą rolną. Przedstawione zostały kolejne akty prawne dotyczące omawianej problematyki, przede wszystkim ustawa w przedmiocie dóbr donacyjnych oraz ustawy o reformie rolnej. W części drugiej zawarto analizę aktów prawnych związanych z likwidacją ordynacji rodowych w byłym zaborze pruskim (bez Śląska) – zarówno polskich aktów wewnętrznych, jak i układów polsko-niemieckich. Część trzecia przedstawia dzieje kilku ordynacji na tym terenie od początku istnienia państwa polskiego aż po ich likwidację. Krótko zaprezentowane zostały zlikwidowane jeszcze w II Rzeczypospolitej: Księstwo Krotoszyńskie książąt Thurn und Taxis oraz majorat smogulecki Hutten-Czapskich. Bardziej szczegółowo omówione zostały zlikwidowane już po II wojnie światowej ordynacje Ostromecko Alvenslebenów i Jarocińska książąt Radolińskich.Pozycja Izby przemysłowo-handlowe Drugiej Rzeczypospolitej jako instytucje samorządu przemysłowo-handlowego. Ujęcie doktrynalne i konstytucyjne(Oficyna Wydawnicza AFM, 2007) Dąbrowski, Karol"Niniejszy artykuł należy traktować jako uzupełnienie tez, prezentowanych już wielokrotnie w literaturze, na temat samorządu gospodarczego, ze szczególnym uwzględnieniem samorządu przemysłowo-handlowego: Ze względu na rozmiary tekstu skrótowo przedstawiam poglądy wybranych przedstawicieli doktryny prawa na ten temat samorządu przemysłowo-handlowego, nie sięgając do twierdzeń głoszonych przez reprezentantów środowiska izb przemysłowo-handlowych IIRP. Nie nawiązuję także do szeroko opisanych w literaturze teorii objaśniających genezę izb p-h i ich modeli (kontynentalnego i anglosaskiego)."(...)Pozycja Koncepcje województwa w Materiałach Komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej przy Prezesie Rady Ministrów w II Rzeczypospolitej (1928–1933)(Oficyna Wydawnicza AFM, 2008) Łubiarz, Tomasz"W okresie istnienia II Rzeczypospolitej jednym z wielu zagadnień, które wymagało rozwiązania, była reforma ustroju administracji publicznej odziedziczonej po czasach rozbiorów. Jednym z elementów tegoż ustroju, którego reformą się zajmowano, była problematyka podziału administracyjnego, a w nim - podziału państwa na województwa. Zagadnienie podziału administracyjnego stanowiło kanwę licznych opracowań - zarówno na niwie funkcjonujących wówczas organów administracji publicznej, jak również wśród środowiska naukowego i publicystycznego. Autorzy tychże opracowań, traktując o podziale państwa na województwa, poświęcili szczególną uwagę kwestii samego województwa. Projektowali je pod kątem kilku aspektów, które da się zebrać w trzy kategorie: ludność, wielkość terytorium oraz funkcjonowanie administracji publicznej."(...)Pozycja Kwestia zaopatrzenia inwalidów wojennych z byłej Ukraińskiej Republiki Ludowej w II Rzeczpospolitej w latach 1921–1927(Oficyna Wydawnicza AFM, 2020) Święch, WojciechGłównym celem artykułu jest analiza problematyki dotyczącej zaopatrzenia inwalidów wojennych z byłej Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL), którzy walczyli u boku Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu działań wojennych wraz z innymi żołnierzami URL zostali oni internowani w Polsce. Po likwidacji obozów internowania w 1924 r. znaleźli się w trudnej sytuacji. Jednak dopiero w 1927 r. zrównano ich w prawach z polskimi inwalidami wojennymi. Niniejszy artykuł ukazuje proces legislacyjny, który doprowadził do wydania rozporządzenia w tej sprawie. Ukazuje również motywy, jakimi kierowały się polskie władze.Pozycja Les convergences franco-polonaises de la Mission militaire française en Pologne à la visite de Charles de Gaulle en 1967(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Gaymard, HervéDepuis le XVIe siècle, la France cherchait un partenaire de confiance en Europe centrale. La Pologne semblait prédestinée à jouer ce rôle. La transformation de la convergence franco-polonaise en un destin commun sur la scène européenne était surtout redoutée par Bismarck lorsqu’il réorganisait l’Europe à son profit. Malheureusement, notre profonde connaissance mutuelle n’a que rarement été accompagnée d’une pleine compréhension mutuelle. Le retour de l’indépendance de la Pologne, au cours de laquelle la mission militaire française l’a aidée à former une armée, a été exceptionnelle. L’expérience polonaise a affiné la formation géopolitique de de Gaulle. C’est sa première confrontation avec la Russie, son premier jugement sur les «immuables stratégiques». Il y apprend aussi la culture géostratégique qu’il développera à l’échelle européenne comme un besoin d’armes blindées mobiles. Les chemins de la Pologne et de la France divergent avec le pacte de non-agression germano-polonais et le manque de vision des dirigeants français. De Gaulle est un homme d’histoire vivante, un homme qui sait discerner les continuités profondes sur lesquelles il s’appuie pour anticiper les perspectives d’avenir. C’est pourquoi la Pologne a été son premier engagement hors de France, puis son premier voyage officiel dans un pays sous le joug soviétique. Une visite au cours de laquelle il a rencontré 3 millions de Polonais et dans laquelle il a senti sa dernière initiative internationale. Elle combine des dimensions affectives, une proximité culturelle et intellectuelle et des intérêts politiques potentiels, mais les contraintes de la guerre froide ont dicté ses résultats modestes.Pozycja Mniejszość żydowska w parlamencie II Rzeczypospolitej : (1922-1939)(Oficyna Wydawnicza AFM, 2006) Fałowski, JanuszZE WSTĘPU: Prezentowana monografia jest dalszym ciągiem refleksji autora nad dziejami parlamentarnymi mniejszości żydowskiej w Drugiej Rzeczypospolitej. Pierwsza część rozważań, ukazująca początkowe lata polskiej legislatywy, wydana została w Częstochowie w 2000 roku pod tytułem Posłowie żydowscy w Sejmie Ustawodawczym 1919-1922. Obecna praca dopełnia chronologiczne ramy działalności parlamentarnej mniejszości żydowskiej w przedwojennym Sejmie i Senacie. Podstawą źródłową monografii były stenogramy Sejmu i Senatu poszczególnych kadencji, codzienna prasa polska i żydowska przynosząca komunikaty parlamentarne, a także artykuły i wypowiedzi posłów i senatorów oraz materiały archiwalne zgromadzone w zespołach po instytucjach władzy ustawodawczej i wykonawczej Drugiej Rzeczypospolitej, przechowywane w Archiwum Akt Nowych w Warszawie, obrazujące zarówno życie społeczno-polityczne mniejszości żydowskiej, jak i działalność legislatywy. Bazą informacji z dzienników w języku jidysz był „Przegląd Prasy Narodowościowej".Pozycja Obchody świąt narodowych: Konstytucji 3 maja, 11 listopada, Święta Morza w II Rzeczypospolitej w Zatorze(Oficyna Wydawnicza AFM, 2015) Tokarz, MirosławArtykuł omawia obchody świąt narodowych (11 listopada, 3 maja, Święto Morza) w okresie międzywojennym w miejscowości Zator. Koncentruje się na funkcjonowaniu polskiego społeczeństwa obywatelskiego na gruncie lokalnym po okresie zaborów. Celem obchodów było kultywowanie patriotyzmu w wymiarze kulturalnym, edukacyjnym i religijnym. Uroczyste obchody miały ściśle przestrzegany plan, nad którym czuwał Komitet. Zapraszano z odczytami naukowców z uczelni krakowskich, organizowano występy artystyczne lokalnych twórców, odprawiano msze święte. Tak odradzająca się Polska, połączona z ziem trzech zaborów, starała się jednoczyć mieszkańców poprzez pogłębianie wiedzy historycznej, a także uświadamianie zagrożeń ze strony sąsiadów: Rosji i Niemiec. Tekst powstał na podstawie korespondencji urzędowej, zgromadzonej w Archiwum Państwowym w Katowicach, Oddział w Oświęcimiu.Pozycja Paramilitarne struktury i działalność spiskowo-bojowa polskiej prawicy 1918–1933(Oficyna Wydawnicza AFM, 2016) Tomasiewicz, JarosławŻycie polityczne w okresie dwudziestolecia międzywojennego nacechowane było przemocą. Polska prawica (zarówno nacjonalistyczna jak konserwatywna) była jednym z aktorów tej przemocy, lecz początkowo nie odgrywała w niej wiodącej roli. Pomimo pewnej fascynacji faszyzmem polscy prawicowcy w latach 20. nie byli gotowi do systematycznego stosowania przemocy. Punktem zwrotnym był przewrót 1926 r. Nowopowstały Obóz Wielkiej Polski posiada paramilitarną strukturę, a jego młodzieżowe skrzydło szkoliło się do walki. Ta ewolucja w kierunku przemocy politycznej została przerwana delegalizacją OWP w 1933 r.Pozycja Podstawy prawne rozwoju kadr oficerskich w polskiej marynarce handlowej w latach 1920-1939(Oficyna Wydawnicza AFM, 2018) Dworas-Kulik, JudytaPolska po 123 latach niewoli nie posiadała tradycji morskich, dlatego też dwudziestolecie międzywojenne jest okresem kształtowania się przepisów szeroko rozumianego prawa morskiego. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie regulacji prawnych obowiązujących w międzywojennej Polsce w zakresie podstaw rozwoju morskich kadr oficerskich. Autorka przedstawia etap szkolny kształcenia przyszłych kadr morskich, a następnie drogę awansu, która uzależniona była od cenzusu praktyk morskich. Zastosowano metodę historycznoprawną dla opisania regulacji prawnych obowiązujących w Rzeczypospolitej oraz metodę prawnoporównawczą dla wskazania zmian w przepisach dotyczących stopni oficerskich na morskich statkach handlowych.Pozycja Polityka deflacyjna II Rzeczypospolitej a prawo lat trzydziestych XX wieku(Oficyna Wydawnicza AFM, 2013) Jastrzębski, RobertThe economic crisis of the 1930s had a vast impact on its contemporary legislation. The economic downturn experienced by the Second Republic entailed an agricultural crisis, as approximately 3 in every 4 Polish citizens found sustenance in agricultural production. A drastic drop in the prices of agricultural produce was a major problem of agricultural, legal, and social nature. The anti-crisis legislation of the 1930s consisted of a number of regulations focused on conducting a policy of integral deflation. The regulations concerned a number of realms of law, yet practically these were mostly laws normalising questions related to agriculture. The anti-crisis legislation in the Second Republic aimed primarily at debt reduction. The law of the 1930s was to play a subordinate role towards the concept of economic policy, and in this way to provide a tool for its achievement.Pozycja Polityka gospodarcza jako czynnik kształtowania rozwiązań prawnych. Wpływ na regulacje celne w polskiej skarbowości od XVIII do XX wieku(Oficyna Wydawnicza AFM, 2013) Pilarczyk, Piotr M.Since the end of the 18th century, the economic assumptions shaped plenty of regulations in force in various constitutional systems operating in Poland. A good example are customs regulations referring to international trade, being a significant element of economic (trade) policy. The development of customs has been a reflection of the established economic goals in the acts of law being introduced and remaining in force from the days of King Stanisław, via the solutions applied in the Duchy of Warsaw, Kingdom of Poland and its autonomy, the Second Republic and in the customs instruments used in planned economy.Pozycja Polityka Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wobec życia społeczno-politycznego w Polsce w latach 1926–1928. Wybory parlamentarne z 4 i 11 marca 1928 r.(Oficyna Wydawnicza AFM, 2017) Kozyra, WaldemarW latach 1926–1928 piłsudczykowskie kierownictwo resortu spraw wewnętrznych rozpoczęło realizację nowej polityki administracyjnej, w szczególności wobec życia społeczno- politycznego kraju. Uznało, że jej głównym przedmiotem powinny być „zagadnienia ogólnopolityczne” Rzeczpospolitej, a nie li tylko problemy zagrożenia bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego. W rezultacie kierownictwo to zintensyfi kowało swoje działania wobec partii i ugrupowań politycznych oraz organizacji społecznych. Były one poddawane coraz bardziej gruntownej obserwacji oraz inwigilacji policyjnej. Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych w stosunku do mniejszości narodowych realizowała ideę asymilacji państwowej (politycznej). W wyborach parlamentarnych w 1928 r. po raz pierwszy struktury resortu spraw wewnętrznych (i pozostałych resortów) zostały jednoznacznie włączone do akcji wyborczej po stronie obozu rządowego. W wyniku wyborów obóz piłsudczykowski co prawda stworzył największy klub poselski w sejmie, ale nie uzyskał w nim większości.Pozycja Prawo pracy II RP: symbioza zatrudnienia pracowniczego i cywilnoprawnego (prolegomena do współczesnego podziału zatrudnienia)(Oficyna Wydawnicza AFM, 2015) Świątkowski, Andrzej MarianObecne trudności związane z odgraniczeniem pracy wykonywanej w ramach umowy o pracę od zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych mają źródło w prawie rzymskim, którego zasady leżą u podstaw systemów prawa prywatnego państw europejskich. Zmiana nastąpiła pod koniec XIX wieku, kiedy zaczął rozwijać się jeden z dwóch najważniejszych działów prawa pracy – zbiorowe prawo pracy. Presja związków zawodowych reprezentujących interesy pracowników sprawiła, iż organizacje związkowe zostały uznane przez władze poszczególnych państw za wyłącznego reprezentanta interesów i praw pracowniczych. Wymuszenie na pracodawcach i władzach państw zagwarantowania bezpieczeństwa prawnego i socjalnego pracownikom w drastyczny sposób zróżnicowało status prawny osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę oraz tych świadczących pracę na podstawie umów cywilno-prawnych. Tym samym podważona została idea wolności umów, na podstawie których oraz w ramach stosunków prawnych zainicjowanych dwoma zasadniczo różnymi typami umów (umowy o pracę lub jednej z umów cywilno- -prawnych), może być wykonywania praca: w ramach zatrudnienia pracowniczego lub nie-pracowniczego. Regulacje prawne wprowadzone do prawa pracy po zakończeniu I wojny światowej wywarły istotny wpływ na ograniczenie swobody stron kształtowania podstaw i ram prawnych zatrudnienia. Początkowo powszechnie obowiązująca, niemal absolutna wolność wybierania podstaw prawnych i ram zatrudnienia doznawała coraz częstszych wyłomów. Zmiana ustrojowa w 1989 r. sprawiła, że przedsiębiorcy uznali, iż wymagania konkurencji ograniczają możliwość zatrudniania pracowników na podstawie umów o pracę. Reakcją władz państwowych na te tendencje w polityce zatrudnienia i w stosunkach pracy było wprowadzenie prawnego domniemania zatrudnienia pracowniczego, nie pozbawiającego stron stosunków pracy prawa do swobodnego wyboru podstawy i ram prawnych zatrudniania: pracowniczego lub cywilno-prawnego.Pozycja Projekt utworzenia w 1924 r. ukraińskiego uniwersytetu w Krakowie na tle sporów wokół ukraińskich dążeń do powstania własnej wszechnicy(Oficyna Wydawnicza AFM, 2008) Stoczewska, Barbara"Dążenia Ukraińców do utworzenia w Polsce własnej szkoły wyższej mają dość długą i skomplikowaną historię. Obfituje ona w liczne zatargi, pretensje i wzajemne oskarżenia. I choć po obu stronach nie brakowało ludzi prezentujących rzeczywistą wolę pozytywnego załatwienia sprawy - w końcu nie doszło do spełnienia ukraińskich zamierzeń, a wybuch II wojny światowej uczynił tę kwestię ostatecznie bezprzedmiotową. Taki stan rzeczy znajduje głębokie uzasadnienie w niezwykle trudnych stosunkach polsko-ukraińskich."(...)Pozycja Przyczynek do problematyki dekoncentracji w pracach komisji dla usprawnienia administracji publicznej w II Rzeczypospolitej(Oficyna Wydawnicza AFM, 2009) Przygodzki, Jacek"Problematyka dekoncentracji, jako scedowanie prawa podejmowania decyzji władczych z organów wyższego szczebla na organy podległe, w nauce prawa administracyjnego pojawiła się w połowie XIX w., a zawdzięczamy ją francuskiej nauce administracji. Jako pierwszy pojęcie dekoncentracji ustalił francuski prawnik L. Aucoc w 1869 r. w ramach cyklu wykładu w Cesarskiej Szkole Dróg i Mostów, rozdzielając go od pojęcia „decentralizacji”. Oba problemy od momentu pojawienia się dotyczyły sposobu realizacji władzy państwowej, przy czym wyznaczały one zasadniczo odmienne płaszczyzny metodologiczne analizy problemów władzy."(...)