Przeglądaj wg Słowo kluczowe "collegiality"

Teraz wyświetlane 1 - 2 z 2
  • Miniatura
    Pozycja
    Rada Stanu Królestwa Polskiego wobec niekonstytucyjności Organizacji Komisji Rządowej Wojny
    (Oficyna Wydawnicza AFM, 2020) Gałędek, Michał
    Artykuł poświęcony jest projektowi Organizacji Komisji Rządowej Wojny, przygotowanemu na początku 1816 r. i usankcjonowanemu przez cesarza po przeróbkach 17 października 1816 r. Skupiono się na rekonstrukcji przebiegu wypadków związanych z tym projektem, powstałym na zlecenie wielkiego księcia Konstantego i według jego wizji organizacji ministerialnej sprzecznej z koncepcją uregulowaną w konstytucji. Następnie dokonano analizy treści projektu oraz przedstawiono stosunek do niego członków Rady Stanu. Problem miał zarówno wymiar polityczny, jak i konstytucyjny. Stawiał zabierających głos w dyskusji w trudnym położeniu, ponieważ z jednej strony projekt był w ich przekonaniu niezgodny z Ustawą konstytucyjną, uprzywilejowując ministra w stopniu niweczącym zasadę kolegialności w komisjach rządowych zagwarantowaną jej postanowieniami. Z drugiej strony wobec nieprzejednanej postawy Wielkiego Księcia Konstantego narażał rząd polski na poważny konflikt z bratem cesarskim.
  • Miniatura
    Pozycja
    W przededniu pierwszego konfliktu ustrojowego. Debata w Radzie Administracyjnej Królestwa Polskiego o usamodzielnieniu radców stanu w komisjach rządowych na przełomie 1815 i 1816 r.
    (Oficyna Wydawnicza AFM, 2017) Gałędek, Michał
    U schyłku 1815 r. ukonstytuowały się władze konstytucyjne Królestwa Polskiego – Rada Administracyjna i Ogólne Zgromadzenie Rady Stanu – i przystąpiły do intensywnych prac nad rozwinięciem postanowień konstytucyjnych. Za sprawę priorytetową uznano organizację komisji rządowych. Minister spraw wewnętrznych i policji Tadeusz Mostowski już na drugim posiedzeniu Rady Administracyjnej 31 grudnia 1815 r. przedstawił projekt Zasad do organizacji władz ministerialnych. Podczas dyskusji nad tym projektem, który fi nalnie nie uzyskał sankcji namiestnika i nie został skierowany do dalszych prac, obradujący ministrowie skupili się na kwestii „usamodzielnienia” radców stanu „zawiadujących” poszczególnymi wydziałami w komisjach rządowych i „ustopniowania władz”. Analiza tejże debaty stanowi główny przedmiot artykułu. Podczas gdy namiestnik Józef Zajączek przeciwny był usamodzielnianiu radców stanu i dążył do koncentracji władzy administracyjnej w rękach ministrów, jego oponenci – w analizowanej debacie głównie Tadeusz Matuszewicz – opowiadali się za przyznaniem radcom stanu kierującym wydziałami większej samodzielności. Polaryzacja stanowisk w tej kwestii stanowiła preludium późniejszego sporu o kolegialność w komisjach rządowych – pierwszej ustrojowej batalii o wykładnię konstytucji Królestwa Polskiego, którą na forum Rady Stanu toczył namiestnik z większością pozostałych jej członków.