Przeglądaj wg Słowo kluczowe "stress"
Teraz wyświetlane 1 - 20 z 22
Wyników na stronę
Opcje sortowania
Pozycja Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka 2019, nr 2 (XXXV): Bezpieczeństwo i ryzyko w sporcie i turystyce(Oficyna Wydawnicza AFM, 2019) Sideris, Elżbieta; Borkowski, Robert; Marasek, Adam; Marasek, Andrzej; Puczyłowski, Tomasz; Siadkowski, Adrian; Saskowski, Maciej; Cybula, IwonaZ wprowadzenia:"W niniejszym numerze proponujemy czytelnikom nową w naszym kwartalniku problematykę bezpieczeństwa i ryzyka w sporcie i turystyce, postanawiając tym samym poszerzyć pole tematyczne czasopisma o zagadnienia dotychczas pomijane lub traktowane w naukach o bezpieczeństwie marginalnie. A przecież sport i turystyka są przedmiotem badań nie tylko w naukach o kulturze fizycznej, lecz także w naukach o zdrowiu, historiografii, naukach prawnych etc. Zdaniem zespołu autorskiego warto otwierać nowe pola badawcze w naukach o bezpieczeństwie, bowiem we współczesnych, rozwiniętych społeczeństwach zachodnich sport zarówno w wersji wyczynowej, jak i rekreacyjnej oraz rozmaite formy turystyki stanowią nader ważny element życia jednostek i społeczeństw. Jest to powszechnie praktykowana forma spędzania czasu wolnego i dbałości o zdrowie, a także sposób kształtowania życia emocjonalnego tak jednostek, jak i całych społeczeństw. Turystyka i rekreacja są także znaczącym sektorem gospodarki w sferze usług. Produkcja i obrót handlowy coraz bardziej zróżnicowanym sprzętem sportowym stanowi z kolei nader rentowny segment biznesu i wpływa na rozwój dyscyplin wyczynowych oraz rekreacji, umożliwiając bicie kolejnych rekordów oraz rozwój nowych odmian już istniejących dyscyplin sportowych. Obok produkcji zbrojeniowej jest bez wątpienia czynnikiem rozwoju nowoczesnych technologii materiałowych."(...)Pozycja Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka 2022, nr 4 (XLIX): Stress in uniformed services(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Ostrowska, Monika; Mazur, Sławomir; Janik, Krzysztof; Skowroński, Andrzej; Podlasiński, Cezary; Gut, Jerzy; Niedziela, Kamil; Mihalčová, Bohuslava; Pružinský, Michal; Osmólska, Iwona; Pruchniak, Józef; Stojecka-Zuber, Renata; Nowak, Zbigniew; Nagody-Mrozowicz, Kazimierz; Mrozowicz, Konstanty; Wojtycza, JanuszIntroduction: "The term stress has become very popular in recent years. Although widely used, it is still ambiguous. It is applied when referring to uncommon, traumatic events, but also with regard to everyday life situations and related experiences. The concept of stress is derived from the works of physiologist Walter Cannon and endocrinologist Hans Selye and concerns primarily biological stress considered in terms of reactions to present stimuli. Any symptoms of maladjustment or lack of adaptation are treated as indicators of stress. Cannon used the term stress to describe the ‘fight or flight’ response triggered to restore the disturbed balance of the body as a result of the activity of disruptive stimuli."(...)Pozycja Burnout in the police officers serving at Krakow Constabulary(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Ostrowska, Monika; Stojecka-Zuber, Renata; Nowak, ZbigniewUndoubtedly, serving as a police officer is associated with a high level of occupational stress. The stressfulness of this profession, which keeps increasing every year, results from several reasons, of which the most important ones include frequent participation in difficult and sometimes dramatic situations, endangering one’s own life and the lives of others, making quick decisions, bearing the burden of a potentially unjustified use of weapons, and exposure to trauma and other traumatic experiences of other people. The high level of stress related to the profession of a police officer is also associated with other factors, such as low wages, shifts, or paperwork. This paper looks at the notion and consequences of burnout among police officers on the example of the Krakow Constabulary. The study rests on a detailed survey of 110 officers based on the application of the ANOVA method of analysis of variance.Pozycja Combat stress within the Polish Armed Forces(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Ostrowska, Monika; Podlasiński, CezaryThe military forces usually conjure up the image of soldiers who serve in a given country, or those who carry out their duties in peacekeeping missions. They are frequently in the spotlight during their stay in the area of their operations and the performance of their duties. The memories of them and of any of the possible problems that they may encounter usually fade away once they have gone back to their country, or once they have returned to their parent unit. Interestingly, this rule also applies to other members of the military personnel. Service in the army, which frequently implies exposure to atrocities and ongoing hostilities, undoubtedly leaves its mark on people’s physical and mental health, and it can also have a major impact on the lives of professional soldiers and their families. Paradoxically, the level of stress experienced increases as the sense of a real threat goes down. Being a soldier is one of those professions in which exposure to stress is high, and there is a major risk of post-traumatic stress disorder (PTSD), especially in those members of the armed forces who have taken part in foreign missions. This paper looks at the historical background of the phenomenon, its symptoms, its methods of diagnosis, as well as the entire system of monitoring, supporting and treating post-traumatic stress in the Polish Armed Forces. Such a study has been possible thanks to a thorough analysis of the applicable pieces of legislation, backed by an insight into a series guidelines, orders and dispositions given at all levels of command and supervision in the army.Pozycja Determinanty bezpieczeństwa w sporcie(Oficyna Wydawnicza AFM, 2019) Sideris, ElżbietaW pierwszej części artykuł przedstawiono definicje współczesnego sportu oraz fenomenu sportów ekstremalnych. Opisano proponowane kryteria podziału służące identyfikacji sportów ekstremalnych, a także naukową i pozanaukową klasyfikację dyscyplin. Drugą część poświęcono ryzyku jako czynnikowi stresogennemu. Opisano zjawisko stresu, jego związku z działalnością sportową oraz wpływu na jakość wykonania zadania. Wskazano determinanty odporności oraz wpływ temperamentu na wybór dyscypliny sportowej. W części trzeciej artykułu wskazano potencjalne zagrożenia dla zdrowia i życia sportowców oraz kibiców. W podsumowaniu zwrócono uwagę na zaburzenia zdrowia psychicznego poszkodowanych w różnego rodzaju sytuacjach kryzysowych.Pozycja Działania opiekuńcze w profilaktyce i terapii(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Kowalewska, Marta; Goździalska, Anna; Jaśkiewicz, Jerzy; Lizak, Dorota; Drąg, Jagoda; Satora, Renata; Kuźmicz, Ilona; Dębska, Grażyna; Seń, Mariola; Kochman, Małgorzata; Kuberova, Helena; Sidorova, Maria; Romanowska, Urszula; Magerčiaková, Mariana; Borowiec, Karolina; Zuziak, Justyna; Maliszewska, Renata; Wilk-Frańczuk, Magdalena; Starczyńska, Małgorzata; Kowalska-Gajewska, Katarzyna; Molenda-Skowronek, Anna; Lew-Starowicz, Zbigniew; Kowalczyk, Robert; Krzemieniecki, Krzysztof; Streb, Joanna; Cedrych, Ida; Białek, Anna; Merk, Wojciech; Taborska, Izabela; Bolek, Katarzyna; Ostafin, Aleksandra; Jaśkiewicz, Jerzy; Goździalska, Anna; Dębska, GrażynaOpieka jest potrzebna wszystkim, zarówno dzieciom, jak i dorosłym, a w sposób szczególny osobom starszym, w tym terminalnie chorym. Prezentowane w niniejszej monografi i teksty uwzględniają właśnie tę wieloczynnikową aktywność opiekuńczą. Autorami poszczególnych rozdziałów są pracownicy naukowi zaangażowani w proces edukacyjny w zakresie nauk o zdrowiu, pracujący w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, ale także studenci PWSZ w Tarnowie. W różnorodnym zakresie przedstawili i omówili oni główne tezy monografii.Pozycja Examinee assessment of distress caused by polygraph examination(Oficyna Wydawnicza AFM, 2017) Leśniak, Barbara; Leśniak, MarekPozycja Family - Health - Disease(Oficyna Wydawnicza AFM, 2016) Bramušková, Jarmila; Balogová, Eva; Spodniaková, Miroslava; Gerlichová, Katarina; Matišáková, Iveta; Zichová, Miroslava; Goździalska, Anna; Shvediuk, Tetiana; Karasiewicz, Adrian; Kowalewska, Marta; Kadučáková, Helena; Jaśkiewicz, Jerzy; Jaśkiewicz, Jerzy; Dębska, Grażyna; Ławska, Wioletta; Kudlová, Pavla; Kutnohorská, Jana; Tomaszewska, Katarzyna; Lemańska, Dorota; Vanková, Beáta; Milaniak, Irena; Raková, Jana; Hudáková, Paulína; Valentová, Katarina; Šupínová, Mária; Gurín, Daniel; Bramušková, Jarmila; Miksaiová, Anna; Verešová, Jarmila; Krátká, Anna; Dębska, Grażyna; Jaśkiewicz, JerzyThis publication includes opinion and research papers written by authors with academic backgrounds from the Czech Republic, Slovakia and Poland. The monograph consists of 14 chapters and the order of them refers to the relationship between the family and the health of its members. The first seven texts concern children’s health problems. The next two concern widely defined issues of nutrition and adult nursing. The next four discuss health issues of the elderly, while the last describes the dilemma of bereaved family members who have to decide about organ donation. The individual chapters show different aspects of family participation in the treatment and care of children, the elderly, the chronically ill, and the disabled. The discussed topics are a part of the wider issue of social medicine. A very important issue is the interdisciplinary problem of interaction between health and illness and their influence on the family, which is on one hand embedded in medical science, while on the other hand it refers to the social sciences, especially family sociology, psychology, pedagogy, and also social policy to some extent. The authors of the monograph also discuss the issue of life quality of the elderly living in domestic environments and the health and social problems they face. The authors also analyse the role of nurses in promoting health, such as immunisation, rational nutrition, and ethical aspects such as the screening of newborns. This monograph is addressed to all who work or want to work with families and support them in the difficult challenges posed by disease. The authors hope the monograph will increase understanding and familiarity with the health problems of relatives.Pozycja Funkcjonowanie psychospołeczne personelu pielęgniarskiego podstawowej opieki zdrowotnej w Międzynarodowym Roku Pielęgniarki i Położnej oraz pierwszym roku pandemii COVID-19(Oficyna Wydawnicza AFM, 2023) Milaniak, Irena; Tarnowska, AnnaWprowadzenie: Praca zawodowa może wywierać pozytywny wpływ na człowieka lub być źródłem stresu i złego stanu zdrowia. Celem badania była ocena funkcjonowania psychospołecznego pielęgniarek w 2020 roku: Międzynarodowym Roku Pielęgniarki i Położnej oraz pierwszym roku pandemii COVID-19. Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 120 osób. W pracy wykorzystano kwestionariusze: jakości życia WHOQOL – BREF i Orientacji Życiowej SOC-29, a także Skalę Odczuwanego Stresu i Test Orientacji Życiowej. Wyniki: Jakość życia badanych była najwyższa w dziedzinie psychologicznej, a najniższa w dziedzinie środowiskowej. Stres na poziomie średnim bądź wysokim odczuwało 81,6% respondentów. Badani prezentowali umiarkowany poziom optymizmu oraz uzyskali średnio 128,66 pkt w globalnym poczuciu koherencji. Stwierdzono związek pomiędzy siłą poczucia koherencji, optymizmem, jakością życia i poziomem stresu badanych. Wnioski: W badaniu potwierdzono zależność pomiędzy siłą poczucia koherencji, poziomem optymizmu a odczuwaniem stresu i jakością życia personelu pielęgniarskiego. Rozwijanie zasobów osobistych koniecznych do uruchomienia konstruktywnych strategii radzenia sobie w sytuacji kryzysowej, jaką jest epidemia, wśród personelu pielęgniarskiego może przyczynić się do rozwinięcia zdolności radzenia sobie ze skutkami stresu oraz poprawy jakości życia.Pozycja Interdyscyplinarna opieka nad pacjentem z chorobą nowotworową(Oficyna Wydawnicza AFM, 2011) Zaborowska, Anna; Pasek, Małgorzata; Przywarta, Małgorzata; Szambelan, Anna; Tylińska, Anna; Dębska, Grażyna; Ciurka, Anna; Cepuch, Grażyna; Michalska, Gabriela; Szymańska, Anita; Szeremiota, Anna; Gronostaj, Iwona; Błoch, Jolanta; Gawlik, Małgorzata; Kubiak, Wioletta; Krajewski, Maciej; Borowiec-Trybulec, Katarzyna; Wolak, Zdzisław; Kulbaka, Ewa; Samardakiewicz, Marzena; Perek, Mieczysława; Krzeczowska, Bożena; Połaska, Krystyna; Lesiak, Aneta; Pyk, Marzena; Zdziebło, Kazimiera; Toporek, Wanda; Łon, Paulina; Lizak, Dorota; Jaśkiewicz, Jerzy; Gołkowski, Filip; Sokołowski, Grzegorz; Zyznawska, Joanna; Wojciechowska, Małgorzata; Antos, Elżbieta; Kopański, Zbigniew; Goździalska, Anna; Drąg, Jagoda; Gawędzka, Anna; Brzewski, Paweł; Wojas-Pelc, Anna; Dębska, Grażyna; Pasek, MałgorzataZ przyjemnością przekazujemy Państwu kolejny tom monografii Interdyscyplinarna opieka nad pacjentem z chorobą nowotworową, która powstała przy współpracy Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Onkologicznych z Wydziałem Zdrowia i Nauk Medycznych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Problematyka przedstawiona w publikacji dotyczy wieloaspektowej opieki nad chorym na nowotwór. Opracowania są doniesieniami z badań naukowych, w których autorzy przedstawiają wnioski i kierunki działań dla praktyków. Równie dużą wartość mają rozdziały, w których praktycy dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem z pracy z chorymi i ich rodzinami. Tematyka monografi i dotyczy m.in.: edukacji zdrowotnej, komunikowania się, opieki nad chorym poddawanym chemioterapii, leczeniu chirurgicznemu, radioterapii i rehabilitacji. Pragniemy, aby ta książka swoją merytoryczną zawartością stała się istotnym wkładem w uczczenie tak ważnych dla pielęgniarstwa rocznic, obchodzonych w 2011 r.Pozycja Interdyscyplinarne aspekty nauk o zdrowiu(Oficyna Wydawnicza AFM, 2010) Goździalska, Anna; Jaśkiewicz, Jerzy; Lizak, Dorota; Kalemba-Drożdż, Małgorzata; Drąg, Jagoda; Gawędzka, Anna; Brzewski, Paweł; Wojas-Pelc, Anna; Limanówka, Danuta; Foryś, Zofia; Pach, Dorota; Targosz, Dorota; Gołkowski, Filip; Dęsoł, Agnieszka; Abramczyk, Anna; Seń, Mariola; Felińczak, Anna; Dębska, Grażyna; Hama, Faustina; Krzyżanowski, Dominik; Słobodzian, Anna; Knapik-Czajka, Małgorzata; Kozak, Lidia; Drożdż, Włodzimierz; Kurleto-Kalitowska, Ewa; Romanowska, Urszula; Lipińska, Maria; Maj, Krystyna; Lampart, Beata; Laskowska, Justyna; Drożdż, Włodzimierz; Kadučáková, Helena; Lehotská, Mária; Czajkowski, Wojciech; Pawłowski, Leszek; Kiwnik-Dahm, Aneta; Cepuch, Grażyna; Futoma, Bernadetta; Pasek, Małgorzata; Jackowska, Renata; Dębska, Grażyna; Jaśkiewicz, JerzyPozycja Liofilizowane owoce róży obniżają poziom kortyzolu u studentów po stresie egzaminacyjnym(Oficyna Wydawnicza AFM, 2023) Kalemba-Drożdż, Małgorzata; Cierniak, Agnieszka; Grzywacz-Kisielewska, AgataWprowadzenie: Ekstrakty roślinne bogate w polifenole mogą modyfikować poziom stresu. Celem projektu było zbadanie, czy liofilizowane owoce róży (Rosa rugosa) przyjmowane doustnie przez studentów wpływają na poziom kortyzolu przed i po silnie stresującym egzaminie. Materiał i metody: Badanie o charakterze podwójnie ślepej próby objęło zdrowych ochotników rekrutowanych pośród studentów kierunków medycznych. Uczestnicy w grupie badanej przyjmowali kapsułki zawierające po 400 mg liofilizowanych mielonych owoców róży przez pięć kolejnych dni poprzedzających egzamin (stresor). W tym czasie grupa kontrolna przyjmowała placebo. Uczestnicy wypełnili ankietę dotyczącą ich płci, stylu życia, historii chorób, aktywności fizycznej, stosowanej diety, używek, leków i suplementów diety. Próbki śliny do oznaczenia poziomu kortyzolu zostały pobrane trzykrotnie: rano przed rozpoczęciem fazy eksperymentalnej, rano przed stresorem oraz godzinę po ustąpieniu stresora. Poziom kortyzolu w ślinie oznaczono metodą immunoenzymatyczną. Wyniki: Stwierdzono, że przyjmowanie liofilizowanych owoców róży przez pięć dni istotnie zmniejsza poziom kortyzolu u studentów po egzaminie w porównaniu z grupą przyjmującą placebo. Nie wykazano różnic w poziomie kortyzolu przed egzaminem niezależnie od przyjmowanego preparatu. Żaden inny analizowany czynnik nie wpływał na stężenie hormonu stresu u studentów. Wnioski: Liofilizowane owoce róży mogą pomagać w osłabieniu skutków stresu.Pozycja Państwo i Społeczeństwo 2023, nr 1 Medycyna i zdrowie publiczne(Oficyna Wydawnicza AFM, 2023) Dębska, Grażyna; Milaniak, Irena; Tarnowska, Anna; Golec, Joanna; Nowak, Monika; Malinowski, Mateusz; Szczygieł, Elżbieta; Golec, Edward; Nawara, Jolanta; Dziedzic, Wojciech; Dziadkowiec-Sądej, Marta; Makulec, Kamila; Kołodziejczyk, Izabela; Hreńczuk, Marta Katarzyna; Szkopińska, Agata; Kalemba-Drożdż, Małgorzata; Cierniak, Agnieszka; Grzywacz-Kisielewska, Agata; Kowalska, Klaudia; Krusiec-Świdergoł, Beata; Kamińska, Magdalena; Bryłowska, Dominika; Wróbel, Magdalena; Bukowska, Joanna; Kamińska, Magdalena; Krusiec-Świdergoł, Beata; Sadakierska-Chudy, Anna; Bartosiewicz, Angelika; Aksędowski, Krzysztof; Komorowski, Andrzej L.; Białowąs, Patrycja Agnieszka; Senderek, Tomasz; Wiśniowska-Śmiałek, Sylwia; Górkiewicz-Kot, Izabela; Wasilewski, Grzegorz; Kaleta, Michał; Krupa-Hübner, Ferdynanda; Wierzbicki, KarolZ wprowadzenia: "Z wielką przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer czasopisma „Państwo i Społeczeństwo – Medycyna i Zdrowie Publiczne”. W numerze znalazły się prace oryginalne, poglądowe oraz opisy przypadków. Prezentowane prace podejmują aktualne tematy z dziedziny nauk medycznych i nauk o zdrowiu: pandemia COVID-19, fizjoterapia w różnych schorzeniach, opieka pielęgniarska, powikłania w kardiologii i chirurgii, polimorfizmy genetyczne. Prace oryginalne prezentują m.in. wyniki badań prowadzonych przez pracowników Wydziału Lekarskiego i Nauk o Zdrowiu Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Autorzy reprezentują również podmioty lecznicze."(...)Pozycja Problem stresu i jego skrajnych konsekwencji u pracowników ochrony osób i mienia(Oficyna Wydawnicza AFM, 2015) Malczewska-Błaszczyk, AgnieszkaOccupational stress factors of the security employee are undisputable. The action of the security guard can be a person’s security, valuables’ security, convoying, a V.I.P. bodyguard duty, protection of the mass events, etc. Multiple stressors are frequently present, especially during a 24-hrs duty of the security employees, under bad weather conditions, and under constant potential danger. Several other negative factors of the security guard occupation can be distinguished: low wages, overtime work fatigue, traumatic work incidents, risk of the license revoked, objectifi cation of the worker by the employer. Other frequent factors can be observed such as low self-esteem of the security guard, low competence of the co-worker within the team, unsecured employment conditions, confl ict of functions within the team, maintaining the security guard function under the pressure of unemployment and/or lack of perspectives, or lack of concretized life plans of the employee. A major negative factor, among essential disadvantages (unfavorable conditions) of the security guard occupation, is the absence of any psychological support under crisis situations. The absence of systemic solutions, which could facilitate elimination of the occupational stressors, is evident in the security sector. Lack of adequate knowledge and skills in managing the occupational stress pose a substantial risk of „radical solution”, such as a suicide attempt. Incidents of the bodyguard suicides in the real life conditions are presented and possible preventive actions are proposed (suggested).Pozycja Przestępczość - resocjalizacja - profilaktyka. Współczesne aspekty(Oficyna Wydawnicza AFM, 2020) Zinkiewicz, Beata; Kranc, Michał; Niedzielski, Mariusz; Śmigacz-Skawicka, Katarzyna; Czerwińska-Jakimiuk, Ewa; Malak, Małgorzata; Pułka, Jolanta; Grzesiak, Krystyna; Skulicz, DanutaZ wprowadzenia: "Zagadnienia współczesnej przestępczości (a zwłaszcza dostrzegalnych zmian w jej rozmiarach i coraz bardziej zróżnicowanym obrazie), społecznej reakcji na to zjawisko i związanych z nim prób instytucjonalnie zorganizowanej interwencji profilaktyczno-resocjalizacyjnej znajdują się w orbicie zainteresowań przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych. Specjaliści zwracają uwagę na kilka istotnych aspektów przestępczości. Jednym z nich są coraz bardziej odczuwane trudności w trafnym diagnozowaniu mechanizmów prowadzących do naruszania standardów prawnych, ponieważ wyjaśnianie przyczyn przestępczości jedynie w oparciu o ugruntowane w nauce teorie kryminologiczne wydaje się zabiegiem niewystarczającym."(...)Pozycja Rozświetlenia. Wyzwania psychologiczne w czasie przełomu. Część I: Stres i jakość życia(Oficyna Wydawnicza AFM, 2021) Majczyna, Marek; Pawłowski, Leszek; Mirski, Andrzej; Wilczek-Rużyczka, Ewa; Frendo, Dominika; Kubacka-Jasiecka, Dorota; Filipowska, Dominika; Kupczyk, Michał; Kowalówka, Marta; Gałkowska, Agnieszka; Borczykowska-Rzepka, Marta; Konarska, JoannaZ wprowadzenia: "Książka zatytułowana Rozświetlenia. Wyzwania psychologiczne w czasie przełomu. Część I: Stres i jakość życia wpisuje się w aktualnie toczące się namysły i dyskusje nad zagadnieniami od zawsze żywotnymi w psychologii, koncentrującymi się wokół jakości życia człowieka w zmieniających się warunkach i okolicznościach. Znaczna ich część przybrała nieco inne, nowe i nie do końca, ze zrozumiałych względów, rozpoznane i ustalone postaci, ponieważ weszły do obszaru analiz psychologicznych za sprawą pandemii. W jej trakcie na wiele spraw i zjawisk psychicznych oraz ich interpretacji psychologicznych z konieczności konieczne było spojrzenie z nieco innej lub zupełnie nowej perspektywy, należało je przeformułować lub uzupełnić i wzbogacić o aktualnie wątki opisujące wybraną problematykę psychologiczną, poszerzając w ten sposób i wzbogacając wiedzę psychologiczną o nowe punkty widzenia i ich możliwe interpretacje (por. Kossowska i in., 2020). Wiele wątków teoretycznych wciąż pozostaje na etapie eksploracji i ustaleń, a badania empiryczne przybierają nierzadko charakter jeszcze niewystarczający dla formułowania wniosków o statusie rozstrzygającym. Wnoszą jednak wiele nowych impulsów dla próby, udanej – co należy podkreślić, zrozumienia, z czym mamy do czynienia w kategoriach społecznych, kulturowych i naukowych. W niniejszej pracy znalazły się dwa opracowania, autorstwa Michała Kupczyka oraz Marty Kowalówki i Agnieszki Gałkowskiej, nawiązujące w sposób bezpośredni do problemów ujawnionych w czasach poważnego „zawirowania życia” we współczesnych społecznościach ludzkich."(...)Pozycja Stres personelu pielęgniarskiego i style radzenia sobie z nim wobec śmierci pacjenta pediatrycznego(Oficyna Wydawnicza AFM, 2023) Kołodziejczyk, Izabela; Hreńczuk, Marta KatarzynaWprowadzenie: Śmierć pacjentów jest trudnym, a zarazem nieuniknionym doświadczeniem w pracy pielęgniarek. Celem badania była ocena stresu personelu pielęgniarskiego i stylów radzenia sobie z nim w sytuacji śmierci pacjenta pediatrycznego. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono w okresie od grudnia 2021 r. do kwietnia 2022 r. w grupie 362 pielęgniarek pracujących w oddziałach pediatrycznych w Warszawie. Metodą badawczą był sondaż diagnostyczny z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety, który obejmował standaryzowane kwestionariusze CISS i KOS, uzupełniony o dane metryczkowe. Badanie prowadzono przez Internet. Wyniki opracowano w programie statystycznym IBM SPSS Statistics 25 oraz z użyciem pakietu Microsoft Office. W badaniu przyjęto istotność na poziomie 5%. Wyniki: Badani oceniali sytuację stresową, jaką jest śmierć pacjenta pediatrycznego, najczęściej jako wyzwanie-aktywność (średnia = 13,38, SD = 3,26) i najczęściej charakteryzowali się stylem skoncentrowanym na zadaniu (średnia = 52,40, SD = 10,98). Zmienne socjo-zawodowe determinowały ocenę i sposoby radzenia sobie w sytuacjach stresowych. Wnioski: Śmierć pacjenta stanowi wyzwanie dla personelu pielęgniarskiego i pobudza do aktywności. Konieczna jest pomoc w sytuacjach stresowych, szczególnie osobom młodszym i na początku kariery zawodowej.Pozycja Wykształcenie matki – czynnik ochronny przed stresogennym oddziaływa niem braku wsparcia ze strony partnera w trakcie ciąży(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Merklinger-Gruchała, Anna; Kapiszewska, MariaDobrostan psychiczny kobiety ciężarnej to jeden z niezbędnych warunków nie tylko prawidłowego rozwoju płodu, ale także zdrowia dziecka zarówno w okresie noworodkowym, jak również w dalszych etapach życia. Ciąża często wiąże się z poczuciem bezradności, lęku, niepokoju czy nawet z depresją, które to czynniki zwiększają ryzyko przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej, a także poronienia. W szczególności chroniczny stres jest związany z niechcianą ciążą, negatywną reakcją partnera, brakiem jego zaangażowania, a w skrajnych przypadkach – nieuznaniem ojcostwa. Zmiany kulturowe i strukturalne, które dokonały się po transformacji ustrojowej w Polsce, rosnąca liczba związków nieformalnych i rodzących się w nich dzieci skłaniają do pytania, czy pozostawanie matki w nieformalnym związku, czy też brak akceptacji dziecka przez ojca może mieć wpływ na rozwój płodu, np. kończący się urodzeniem dziecka z niską masą urodzeniową (low birth weight, LBW) (<2500 g) i czy na ten ewentualny związek mają wpływ zasoby edukacyjne kobiety. Celem badania była ocena, czy na gorszą kondycję zdrowotną noworodka, mierzoną LBW, mają wpływ większe zasoby matczyne (posiadane wykształcenie) rekompensujące stresogenny brak wsparcia ojca podczas ciąży, pośrednio mierzony stanem cywilnym matki, a w związkach pozamałżeńskich przez legitymizacje bądź nie dziecka przez ojca. Badanie zostało przeprowadzone z wykorzystaniem danych pochodzących z rejestru urodzeń Głównego Urzędu Statystycznego w okresie 1995–2009. Stwierdzono, że wpływ mniejszego zaangażowania ojca lub jego brak na ryzyko urodzenia dziecka z LBW był istotnie większy u kobiet z niższym wykształceniem, co potwierdza synergistyczne oddziaływanie obu czynników (czynnika stresogennego, tj. braku zaangażowania ojca, i zasobów edukacyjnych matki). Wyższe wykształcenie matki (większe zasoby osobiste) może stanowić czynnik ochronny przed stresogennym oddziaływaniem braku wsparcia ze strony partnera w trakcie ciąży.Pozycja Wypalenie zawodowe nauczycieli: diagnoza, wsparcie, profilaktyka(Copyright by Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego & Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, 2019) Kocór, MariaZe wstępu: "Szkoła jest coraz częściej postrzegana jako wdzięczny przed¬miot krytyki, z wielu powodów słusznie, ale bez zrozumienia źródeł i istoty jej słabości (K. Szmyd, Szkoła i nauczyciel – w kręgu ograniczeń funkcji pedagogicznych, w: Przemoc. Konteksty społeczno-kulturowe, t. 1, red. W. Walc, Rzeszów 2007, s. 25.) O nauczycielach i sprawach wykonywanego przez nich zawodu często piszą i mówią dziennikarze, zajmują się władze samorządowe. Można by spodziewać się, że sprzyja to udanemu rozwiązywaniu problemów zawodu nauczycielskiego. Tak jednak nie jest. Problemów nie ubywa, a wciąż pojawiają się nowe. (T. Lewowicki, Problemy kształcenie i pracy nauczycieli, Radom 2007, s. 7.) Cytowane wyżej słowa oddają głęboki sens podjętych rozważań, skłaniając do bliższego zastanowienia się nad istotą i uwarunkowaniami funkcjonowania oraz problemów szkoły i nauczyciela w coraz bardziej komplikującej się rzeczywistości. Zawód nauczyciela, a raczej profesja nauczycielska jest obarczona dużym ryzykiem wypalenia. Należy bowiem do profesji pomocowych, zawodów tzw. usług społecznych, których istotą jest działanie na rzecz innych ludzi. Niesienie pomocy i służba drugiemu człowiekowi oparte na bezpośredniej komunikacji, są celem działań nie tylko nauczycie¬la-wychowawcy, ale i opiekuna, policjanta, lekarza, pielęgniarki, pracownika socjalnego, kuratora społecznego czy sądowego, asystenta rodziny itp. Są to zawody społecznie pożądane i wartościowe, ale równocześnie trudne i odpowiedzialne. Wymagają wszechstronnego przygotowania, dużego poświęcenia i zaangażowania. Z tego względu są bardzo stresujące czy wręcz wypalające. Prowadzą nierzadko do ciągłego myślenia o wychowankach i podopiecznych, do przeżywania i przenoszenia problemów oraz konfliktów z pracy do życia osobistego i rodzinnego, w wielu przypadkach do rozczarowania, apatii i wyczerpywania sił sprawczych. Efekty pracy nauczycieli są bowiem rozłożone w czasie, przeto i trudne do oceny. Powoduje to ciągłe napięcie, poczucie niepewności i niemocy.” (…)Pozycja Wypalenie zawodowe personelu więziennego jako efekt dyspozycyjnej i sytuacyjnej oceny stresu(Oficyna Wydawnicza AFM, 2015) Czekaj, KatarzynaThis article deals with the problem of professional burnout among correctional facilities workers (such as pedagogues, teachers, psychologists and prison officers) as being particularly vulnerable to this phenomenon. In this paper professional burnout has been dealt with twofold, i.e. as a result of dispositional as well as situational evaluation of stress. In the former case, professional burnout is connected with the way an individual functions in his/her working environment with various strategies of dealing with occupational stress. Individual features and characteristic ways of coping with stress at work have been taken into consideration. It has been found that both personal predispositions and individual approach to the assigned tasks are important predicates of burnout. Following on from this, a set of potential features that prison offi cers should be characterised by has been described. In the context of situational infl uence on stress, the description of a workplace plays a crucial role as it is an institution, which, very peculiar in its character, may bring about stressful situations that, in turn, may lead to burnout, no matter what individual strategies of overcoming diffi cult situations have been applied. The article describes situations that might infl uence the cognitive evaluation of an individual as stressful situations, it also presents features that can possibly lower the stress and those are controllability and predictability of the incident. Finally, it has been emphasised how important it is to prevent the workers particularly vulnerable to burnout from such situations as early as possible. It might be helpful to be familiar with the potential stress factors at work and to be equipped with professional diagnostic tools which will distinguish the features and the personality types exceptionally susceptible to burnout, remembering at the same time that burnout is a special phenomenon that should not be mistaken with experiencing stress at work, fatigue, alienation or depression.