Kierunki rozwoju instrumentalnej i nieinstrumentalnej detekcji kłamstwa problemy kryminalistyczne, etyczne i prawne
Ładowanie...
Data wydania
2018
Tytuł czasopisma
ISSN
eISSN
Tytuł tomu
ISBN
978-83-65208-91-0
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
Z wprowadzenia: "Detekcja kłamstwa ma długa historię. Pierwsze próby detekcji kłamstwa w oparciu o osiągnięcia
nauki, głównie psychologii i fizjologii, podejmowano już na przełomie XIX i XX wieku.
Z czasem wykształciły się jej dwie podstawowe metody. Pierwsza z nich opierała się na
obserwacji zachowania osoby, której wypowiedź oceniano, analizie jej zachowania, w szczególności
ruchów wyrazowych (mimicznych, pantomimicznych), analizie sposobu mówienia,
analizie treści jej wypowiedzi. Metoda ta nie wymagała używania żadnych instrumentów,
żadnej aparatury. Druga polegała na obserwacji (później także rejestracji) fizjologicznych
korelatów emocji osoby badanej, towarzyszących jej wypowiedziom. Wymagało to użycia
specjalnej aparatury. Jednym z pierwszych takich aparatów był skonstruowany przez Angelo
Mosso hydropletysmograf, pozwalający na obserwację zmian objętości przedramienia osoby
badanej, będących wynikiem zmian ukrwienia, wywołanych emocjami, które towarzyszyły
odpowiadaniu na pytania. Sfigmograf pozwalał na obserwację zmian częstotliwości tętna
i ciśnienia tętniczego krwi, a pneumograf – obserwację zmian w przebiegu czynności oddychania
(częstotliwość cyklów oddechowych, zmiany głębokości oddechu). Połączenie tych
urządzeń z kimografem pozwalało na rejestrację obserwowanych zmian. Od lat 20. XX wieku,
początkowo w Stanach Zjednoczonych, a po II wojnie światowej w całym niemal świecie
rutynowo stosowany jest poligraf, urządzenie łączące sfigmograf i pneumograf, nieco później
uzupełnione psychogalwanometrem. Jest rzeczą ciekawą, że obydwie metody, instrumentalna
i nieinstrumentalna, rozwijały się niezależnie od siebie, choć były podejmowane próby
równoczesnego ich stosowania.
W instrumentalnej detekcji kłamstwa na poziomie psychofizjologicznym próbowano wykorzystywać
obserwacje innych fizjologicznych korelatów emocji niż te, które są przedmiotem
obserwacji i rejestracji przy klasycznym badaniu poligraficznym. Polegały one na obserwacji
zmian napięcia mięśni i drżenia ciała, czy obserwacji zmian brzmienia głosu. Od końca lat
70. postulowano możliwość wykorzystania kamery termowizyjnej do obserwacji i rejestracji
zmian temperatury twarzy jako kolejnego fizjologicznego korelatu emocji, przydatnej do
detekcji kłamstwa. Te ostatnie wydawały się szczególnie interesujące, mogłyby być wykorzystane
nie tylko przy detekcji kłamstwa, ale także do zdalnej obserwacji twarzy ludzi uczestniczących
w zgromadzeniach, przebywających w terminalach lotniczych i podobnych miejscach
publicznych, dla typowania osób, które z jakichś powodów są podenerwowanie, przeżywają
podwyższone napięcie emocjonalne itp.
"(...)
Opis
Tematy
Słowa kluczowe
Detekcja kłamstwa, Poligraf, wariograf, technika Utah, obserwacja, zachowanie niewerbalne, szczerość zeznań, detekcja termowizyjna, metoda bezkontaktowa