La France, la Pologne et l’«esprit de Locarno» dans le projet de pacte oriental (1933–1934)
Ładowanie...
Data wydania
2022
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
1733-2680
eISSN
2451-0610
Tytuł tomu
ISBN
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
La faiblesse de l’alliance militaire franco-polonaise s’explique par des intérêts nationaux divergents
en matière de sécurité. Pour la France, la priorité est donnée aux défis posés par les
menaces émanant de l’Allemagne, alors que pour la Pologne, ces défis sont essentiellement
liés à la Russie soviétique. En conséquence, une ambiguïté est apparue dans la coopération
militaire franco-polonaise, d’autant plus que la France préférait un système de sécurité collective
et la Pologne des accords bilatéraux. La France a sécurisé ses frontières avec l’accord
de Locarno, tandis que pour l’Europe centrale, elle souhaitait un accord de sécurité collective
impliquant l’URSS. Dans le même temps, la conclusion par la Pologne d’un pacte
de non-agression avec l’URSS est l’occasion pour la France de limiter ses engagements en
matière d’alliance, qui doivent être concrétisés par le projet de pacte oriental – rejeté par la
Pologne – en tant que «Locarno oriental». La question du projet a cependant révélé les
limites du système de sécurité collective de la Société des Nations et, bien qu’il ne remette
pas formellement en cause l’alliance existante, il a éloigné la Pologne et la France.
The weakness of the Franco-Polish military alliance stemmed from conflicting perceptions
of security. France prioritized possible threats from Germany, while for Poland these threats
came from Soviet Russia. This introduced ambiguity into their military cooperation, especially
since France preferred a collective security system while Poland favored bilateral
agreements. France secured its borders with the Locarno treaties, while for Central Europe
it wanted a collective security agreement involving the USSR. Poland’s conclusion of a nonaggression
pact with the USSR was an opportunity for France to limit its alliance commitments,
which was to take concrete form in the draft Eastern Pact, rejected by Poland as an
“Eastern Locarno”. It revealed the limits of the League of Nations’ collective security system
and distanced Poland and France from each other, although it did not formally call into
question the existing alliance.
Słabość polsko-francuskiego sojuszu wojskowego wynikała ze sprzecznych interesów
w zakresie bezpieczeństwa narodowego. Dla Francji priorytetowe były wyzwania związane
z zagrożeniami płynącymi z Niemiec, podczas gdy dla Polski takie wyzwania odnosiły się
przede wszystkim do sowieckiej Rosji. W związku z tym pojawiła się dwuznaczność w polsko-
francuskiej współpracy wojskowej, szczególnie że Francja preferowała system bezpieczeństwa
zbiorowego, a Polska – umowy bilateralne. Francja zapewniła sobie bezpieczeństwo
granic układem z Locarno, a dla Europy Środkowej chciała układu bezpieczeństwa
zbiorowego z udziałem ZSRR. Przy czym zawarcie przez Polskę paktu o nieagresji z ZSRR
było dla Francji okazją do ograniczenia jej zobowiązań sojuszniczych, które miał urzeczywistniać
w zamyśle – odrzucony przez Polskę – projekt paktu wschodniego jako „wschodniego
Locarno”. Sprawa projektu ujawniła jednak ograniczenia systemu bezpieczeństwa
zbiorowego Ligi Narodów, a także – choć formalnie nie zakwestionował istniejącego sojuszu
– oddalił od siebie Polskę i Francję.
Opis
Słowa kluczowe
French foreign policy (1918–1939), European security (1918–1939), Franco-Polish relations, Locarno treaties (1925), non-aggression pact, Eastern pact (1934–1935), Louis Barthou, Józef Beck, polityka zagraniczna Francji (1918–1939), bezpieczeństwo europejskie (1918–1939), stosunki polsko-francuskie, układ z Locarno (1925), pakt o nieagresji, Pakt Wschodni (1934–1935)
Źródło
Krakowskie Studia Międzynarodowe 2022, nr 2, s. 87-100.