Stosowanie narkoanalizy przez polski kontrwywiad w latach 30. XX wieku
Ładowanie...
Data wydania
2021
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
1733-0335
eISSN
2450-6095
Tytuł tomu
ISBN
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
Idea wykorzystania narkoanalizy dla celów śledczych zrodziła się wkrótce po tym, jak
chirurdzy zaczęli stosować narkozę do usypiania pacjentów przed operacją. Prawdopodobnie
pierwsza propozycja przesłuchania pacjenta pod narkozą, w sprawie kryminalnej,
miała miejsce w USA w roku 1879, w głośniej sprawie morderstwa Benjamina Nathana.
W latach 20. XX w., lekarz z Teksasu, dr Robert E. House, zaproponował wykorzystanie
skopolaminy dla celów śledczych. W latach 30., w Scientific Crime Detection Laboratory
(Laboratorium Naukowego Wykrywania Przestępstw) Uniwersytetu Northwestern w Chicago
przeprowadzano eksperymenty ze skopolaminą, a ich rezultat uznano za „całkiem
satysfakcjonujący”. Od czasu tego eksperymentu, skopolaminę nazywano „serum prawdy”.
W literaturze brak dowodu na to, że przed II wojną światową jakakolwiek służba państwowa
na świecie stosowała narkoanalizę w celach kontrwywiadowczych. Tak więc stosowanie
przez Oddział II Sztabu Głównego WP, począwszy od 1935 r., narkoanalizy przy
przesłuchiwaniu osób podejrzanych o szpiegostwo, było pionierskie w skali światowej.
Oddział II od 1935 r. stosował przy przesłuchiwaniu nieprzyznających się do winy osób
podejrzewanych o szpiegostwo „zastrzyki osłabiające wolę”. Pionierem tej metody był kpt.
dr Ludwik Krzewiński. Początkowo w zastrzykach tych podawano morfinę w kompozycji
z pilokarpiną, następnie stosowano już skopolaminę wytwarzaną w laboratorium Oddziału
II, gdzie uzyskiwano ją z nasion lulka czarnego. Faktu stosowania narkoanalizy nie
ujawniano sądom, jej wyników nie traktowano jako dowodów, a jedyne wykorzystywano
w celach operacyjnych.
The initial idea to use narcoanalysis for investigation purposes originated soon after
surgeons began using narcosis (sedation) to induce sleep before surgery. Perhaps the first
suggestion to interrogate a patient under narcosis in a criminal case occurred in the case of
murder of Benjamin Nathan in New York in 1879.
In the 1920s, Dr Robert E. House, a physician from Texas, suggested to use scopolamine
in criminal investigations. In the 1930s, the Scientific Crime Detection Laboratory at Northwestern University in Chicago experimented with scopolamine, and considered the
results „fairly satisfactory”. At that time, Calvin Goddard was the first to call scopolamine
the „truth serum”.
There is no proof in literature that any state services in the world routinely used narcoanalysis
before the Second World War. Therefore, there are fair grounds to believe that
its routine use by the Polish counterintelligence while interrogating people suspected of
espionage in the 1930s was among the first such cases in the world.
Beginning with 1935, the Second Department of the General Staff of the Polish Armed
Forces used „injections weakening the will” of the interrogated: first morphine combined
with pilocarpine, and later – scopolamine. The head of the Polish project to use narcoanalysis
for „weakening the will” was Cpt. Ludwik Krzewiński M.D. The fact of using narcoanalysis
was not disclosed to the courts, its results were not treated as an evidence, and were
only used for operational purposes.
Opis
Tematy
Słowa kluczowe
narkoanaliza, Oddział II Sztabu Głównego WP, II Rzeczpospolita, kontrwywiad, narcoanalysis, The Second Department of the General Staff, The Second Republic of Poland, counterintelligence
Źródło
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 2021, T. XXIV, s. 13-30.