Uniwersały Rady Nieustającej z lat 1775–1788. Część II: Ustrój sądownictwa i prawo sądowe
Ładowanie...
Data wydania
2020
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
1733-0335
eISSN
2450-6095
Tytuł tomu
ISBN
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
Ustrój i funkcjonowanie sądów oraz – w mniejszym stopniu – ziemskie prawo sądowe
wielokrotnie stanowiły przedmiot uniwersałów Rady Nieustającej. Przyczyn jej
zainteresowania tą materią należy upatrywać w braku wystarczających regulacji prawnych,
przede wszystkim kompleksowej kodyfikacji, co skutkowało problemami całego
systemu sądownictwa i było źródłem kontrowersji zgłaszanych Radzie w drodze memoriałów
lub raportów sądowych. Uniwersały adresowano zarówno do sądów, urzędów, jak
i do uczestników sądowych sporów, a ich celem było doprecyzowanie niejasnych, budzących
wątpliwości praw i usprawnienie działania wymiaru sprawiedliwości. Do szczegółowych
zagadnień regulowanych w uniwersałach poświęconych tej materii należała
przede wszystkim kwestia nadzoru nad sądami i obowiązku nadsyłania przez nie raportów,
problem kompletowania składów sędziowskich, ustalania właściwości sądów, zasad funkcjonowania sądów polubownych oraz postępowanie egzekucyjne, w tym udział wojska
przy tzw. tradycji dóbr ziemskich.
The court system, functioning of courts and – to a lesser extent – land law were repeatedly
the subject of universals (pol. uniwersały) of the Permanent Council (pol. Rada
Nieustająca). The reasons were the absence of sufficient legal regulations, and above all no
comprehensive codifi cation, which caused problems for the entire judicial system and was
a source of controversy reported to the Permanent Council through reports and memorials.
Universals were addressed to courts, offices, as well as participants in court disputes.
Their purpose was to clarify unclear, questionable law and to improve the operation of
justice. The detailed issues regulated in the universals were supervision of courts and the
obligation to submit court reports, the problem of completing court members, determining
the jurisdiction of courts, rules of arbitration and enforcement proceedings, including
soldiers participation in the so-called traditio of estates.
Opis
Tematy
Słowa kluczowe
uniwersały, Rada Nieustająca, egzekucja sądowa, ustrój sądów, raporty sądowe, sądownictwo polubowne, universals, Permanent Council, judicial enforcement, court system, court reports, arbitration courts
Źródło
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 2020, T. XXIII, s. 13-34.