Wybrane zagadnienia dotyczące ułatwiania i przyspieszania realizacji obowiązku alimentacyjnego w prawie rzymskim oraz we współczesnym prawie polskim
Ładowanie...
Data wydania
2017
Tytuł czasopisma
ISSN
1689-8052
eISSN
2451-0807
Tytuł tomu
ISBN
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
Obowiązki alimentacyjne i odpowiadające im roszczenia alimentacyjne związane są ściśle
z osobą zobowiązanego i uprawnionego. Uprawniony do alimentacji jest nie tylko
chroniony przed ryzykiem pozbawienia go środków utrzymania w następstwie wprowadzenia
jego wierzytelności alimentacyjnych do obrotu, ale także korzysta z istotnych
ułatwień w dochodzeniu i egzekwowaniu zasądzonych z tego tytułu świadczeń. Ochrona
w tym zakresie realizowana jest przez szczególne instrumenty prawne uregulowane
w przepisach kodeksu postępowania cywilnego oraz innych aktów prawnych związanych
z instytucjami prawa rodzinnego. Zadaniem norm procesowych jest ułatwienie
i uproszczenie realizacji roszczeń alimentacyjnych na drodze sądowej.
Tak było już w prawie rzymskim, gdzie dochodzenie roszczenia alimentacyjnego podlegało
istotnym uproszczeniom w ramach tzw. summatim cognoscere. Postępowanie
w sprawach o ustalenie i realizację obowiązku alimentacyjnego odbywało się bez actio
i iudicium, przed sędzią państwowym (konsulem), który po causa cognitio wydawał
wyrok i go egzekwował. Poza tym spór o realizację roszczenia alimentacyjnego mógł się
zakończyć bez wyroku, poprzez zawarcie ugody (transactio).
Także na gruncie współczesnych regulacji prawnych w Polsce sprawy alimentacyjne
powinny być rozpoznawane w pierwszej kolejności, przy zapewnieniu należytej sprawności
postępowania. Uproszczenia związane z właściwością sądu, szerokim kręgiem
podmiotów uprawnionych do wszczęcia i prowadzenia postępowania oraz reprezentacji
uprawnionego, dopuszczalnością konsensualnego zakończenia postępowania w tym
przedmiocie, instrumentami procesowymi zapewniającymi właściwe prowadzenie postępowania
dowodowego oraz nadaniem rygoru natychmiastowej wykonalności z urzędu,
a także zwolnieniem od ponoszenia kosztów sądowych służą zapewnieniu ochrony
sądowej roszczeń alimentacyjnych.
Alimony obligations and corresponding alimony claims are closely related to the
obliged person and to the entitled one. Th e entitled to maintenance is not only protected
against the risk of depriving him of the means of subsistence as a result of the
introduction of his maintenance claims on the market, but also makes use of signifi cant
facilitations in the recovery and enforcement of benefi ts awarded in this respect. Protection
in this respect is ensured by specifi c legal instruments regulated by the provisions
of the Code of Civil Proceedings and other legal acts related to the institutions of family
law. Th e purpose of the process standards is to facilitate and simplify the execution of
alimony claims in courts.
Th is was already the case in Roman law where the alimony claim was subject to considerable
simplifi cation, under the so-called summatim cognoscere. Proceedings in determining
and implementing the alimony obligation took place without the actio and
iudicium, before a state judge (consul) who issued a judgment and enforced it after the
causa cognitio. In addition, the dispute over the execution of an alimony claim could
also be terminated by entering into a settlement (transactio) ending the dispute without
a judgment.
Also on the grounds of modern regulations, alimony matters should be recognized in
the fi rst place, with due care being taken. Simplifi cations related to the jurisdiction of
a court, a wide range of entities authorized to initiate and conduct proceedings and representation
of the entitled one, the admissibility of consensual termination of proceedings
in this matter, procedural instruments ensuring the proper conduct of evidence
and the imposition of immediate enforceability ex offi cio as well as exemption from
court costs serve the proper judicial protection of alimony claims.
Opis
Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publication
Tematy
Słowa kluczowe
ułatwianie, realizacja, obowiązek alimentacyjny, kodeks postępowania cywilnego, prawo rzymskie, summatim cognoscere, facilitation, execution, alimony obligation, the Code of Civil Proceedings, Roman law
Źródło
Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały 2017, nr 2 (21), s. 43-64.