Legitymacje szlachectwa na ziemiach polskich pod zaborami
| dc.contributor.author | Nowak, Michał | |
| dc.date.accessioned | 2024-07-30T08:16:12Z | |
| dc.date.available | 2024-07-30T08:16:12Z | |
| dc.date.issued | 2023 | |
| dc.description.abstract | Artykuł omawia procedury legitymizacji szlachectwa na ziemiach polskich w zaborach: austriackim, pruskim i rosyjskim. W Rzeczpospolitej procesy legitymizacji opierały się na sądowych „naganach szlachectwa”, w których głównym dowodem były zeznania świadków. Po rozbiorach Polski procedury zostały sformalizowane, a w poszczególnych zaborach utworzono urzędy heroldii. W zaborze pruskim legitymacja szlachectwa miała głównie charakter ekonomiczny: umożliwiała dostęp do hipoteki i zwolnienie z długiej służby wojskowej. Mimo to proces był niechętnie przyjmowany przez szlachtę ze względu na silne tendencje germanizacyjne. W zaborze austriackim szlachta była dzielona na magnatów i rycerzy, a legitymacje miały na celu integrację z systemem austriackim. W zaborze rosyjskim procedury były najbardziej chaotyczne i skomplikowane, co prowadziło do licznych fałszerstw. W Królestwie Polskim działała Heroldia, która od 1836 r. prowadziła postępowania potwierdzające przynależność do stanu szlacheckiego. Procesy te były mniej restrykcyjne niż w zaborze rosyjskim, a szlachta mogła legitymować się do 1861 r., kiedy to Heroldia Królestwa Polskiego została zlikwidowana. | |
| dc.description.abstract | The article discusses the procedures for legitimizing nobility in Polish lands under the Austrian, Prussian, and Russian partitions. In the Polish-Lithuanian Commonwealth, the processes of legitimization were based on court “noble reputation trials,” where the primary evidence consisted of witness testimonies. After the partitions of Poland, these procedures were formalized, and heraldic offices were established in each partition. In the Prussian partition, noble legitimization was mainly economic in nature: it granted access to mortgages and exemption from long military service. However, the process was met with resistance by the nobility due to strong Germanization tendencies. In the Austrian partition, the nobility was divided into magnates and knights, and legitimization aimed to integrate them into the Austrian system. In the Russian partition, the procedures were the most chaotic and complicated, leading to numerous forgeries. In the Kingdom of Poland, the Heraldic Office operated, which from 1836 conducted proceedings confirming noble status. These processes were less restrictive than in the Russian partition, and the nobility could legitimize themselves until 1861, when the Heraldic Office of the Kingdom of Poland was abolished. | |
| dc.identifier.citation | Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 2023, T. XXVI, s. 167-185. | |
| dc.identifier.doi | 10.48269/2450-6095-sdpipp-26-009 | |
| dc.identifier.eissn | 2450-6095 | |
| dc.identifier.issn | 1733-0335 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11315/31330 | |
| dc.language.iso | pl | |
| dc.publisher | Oficyna Wydawnicza AFM | |
| dc.rights | Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska | |
| dc.subject | szlachta polska | |
| dc.subject | zabory | |
| dc.subject | legitymacja szlachectwa | |
| dc.subject | Galicja | |
| dc.subject | Krolestwo Polskie | |
| dc.subject | Księstwo Warszawskie | |
| dc.subject | Heroldia Krolestwa Polskiego | |
| dc.subject | zabor pruski | |
| dc.subject | Polish nobility | |
| dc.subject | partitions | |
| dc.subject | nobility card | |
| dc.subject | Galicia | |
| dc.subject | Kingdom of Poland | |
| dc.subject | Duchy of Warsaw | |
| dc.subject | Heraldic Office of the Kingdom of Poland | |
| dc.subject | Prussian partition | |
| dc.subject.other | Historia | |
| dc.subject.other | Politologia | |
| dc.subject.other | Prawo | |
| dc.title | Legitymacje szlachectwa na ziemiach polskich pod zaborami | |
| dc.title.alternative | Noble legitimization in Polish lands under partition | |
| dc.type | Artykuł |