Tekst przedstawia politykę historyczną Rosji w kontekście syryjskiego sekularyzmu – ukazuje nową rundę zmagań pomiędzy anglosaskim optymizmem dotyczącym islamu na Bliskim Wschodzie a historycznym rosyjskim realizmem. Po pierwsze, wspierana przez Rosję świecka partia Baas zapewniła trwałą integrację mniejszości Syrii w pewien typ społeczeństwa i systemu politycznego gwarantującego wolność religijną w przeciwieństwie do systemów radykalnego islamu. Po drugie, Rosja wykorzystuje pamięć zbiorową alawitów i chrześcijan odnoszącą się do sunnickich prześladowań oraz kontrowersyjne alianse USA, utwierdzając swe wpływy zagraniczne, głównie w regionach związanych z prawosławiem. Po trzecie, Stany Zjednoczone i niektóre państwa UE osądzają działalność al-Assada według własnej perspektywy po 1990 r., tzn. eksperymentu wdrażania standardów wielokulturowego społeczeństwa. Z kolei Rosja ocenia sytuację w regionie z perspektywy co najmniej 200 lat, które obfitowały w wiele dramatycznych wydarzeń, z najbardziej bolesnym: ludobójstwem Ormian. Problemem jest to, że w przypadku ewentualnego upadku rządów Baszara Al-Asada Zachód nie będzie w stanie zapewnić mniejszościom długoterminowego bezpieczeństwa według swoich demokratycznych standardów. W tej sytuacji alawici i chrześcijanie upatrują w Rosji gwaranta bezpieczeństwa i wolności religijnej. Zachodnie wsparcie dla „demokracji” na Bliskim Wschodzie i Azji Centralnej przerodziło się w pasmo konfliktów i zaowocowało niebywałym rozwojem radykalnego islamu.

This article presents an overview of the principal results of research on the historically-oriented policy of Russia’s activity in the Middle East in the context of the case of Syrian- Ba’thist secularism. Firstly, supported by Russia the secular approach of the Syrian Baath Party has provided integration of the Alawites, Christians and other minorities into the political system and society. Secondly, Russia has used memories of many religious warfare and Islamic (Sunni) persecution of Alawites and Orthodox Christians. Using this kind of collective memories, Russian policy has linked many Christian nations. Thirdly, one of the misunderstandings is that the United States and some EU countries judge Assad and Syria by the modern standards of post 1990 Western Europe; Putin and Russia are judging matters in the context of over two hundred years of conflicts and persecutions. Probably, it is a new round of competition between the Anglo-Saxon liberal optimism and historical Russian pessimism. The problem is that in the case of Assad’s fall Washington and none of its Western allies are able to provide long-term security for Syrian minorities according to their democratic standards. Paradoxically, the Alawites and Christians automatically see Russia as a natural protector of human rights at least in terms of religious freedom. Unfortunately, today’s western support for ‘democracies’ in the Middle East (Afghanistan, Iraq, Syria, and Libya) has been unsuccessful.