Wprowadzenie: Epidemia COVID-19 wywołana koronawirusem SARS- -CoV-2 opanowała świat, wzbudzając niepewność, lęk egzystencjalny oraz obawy dotyczące spodziewanych negatywnych skutków zarówno ekonomicznych, jak i społecznych. Przeszczepienie narządu to procedura ratująca życie pacjentom z niewydolnością narządu, podczas której liczy się czas. Pandemia niewątpliwie wywołała poczucie niepewności i zagrożenie egzystencjalne u biorców narządów. Celem pracy była analiza piśmiennictwa dotyczącego niepewności i radzenia sobie z niepewnością przed i po przeszczepieniu narządu. Omówienie: Niepewność odnosi się do niemożności określenia znaczenia zdarzeń związanych z chorobą i dokładnego przewidywania wyników zdrowotnych. W okresie epidemii niepewność dotyczyła braku możliwości uformowania schematu poznawczego dotyczącego choroby COVID-19. Pandemia jest niejednoznaczną, złożoną i stale zmieniającą się sytuacją dla biorców narządów. Czasowe wstrzymanie zabiegów transplantacyjnych podczas pandemii COVID-19 oraz dystans społeczny skutkowały wzrostem stresu psychospołecznego u pacjentów oczekujących na przeszczepienie. Stwierdzono u nich wyższe wskaźniki depresji, lęku, bezsenności. Po przeszczepieniu pojawiły się obawy dotyczące podatności na zarażenie wirusem, ryzyko utraty przeszczepionego narządu oraz potencjalne nasilenie choroby. Podsumowanie: Radzenie sobie z niepewnością to utrzymywanie pozytywnego skupienia, równowagi i więzi z bliskimi. Specjaliści zajmujący się transplantacją są ważnym źródłem dokładnych informacji i wsparcia w tym niepewnym czasie.

Introduction: The COVID-19 epidemic, caused by the SARS-CoV-2 coronavirus, has taken over the world, arousing uncertainty, existential fear, and fears about the expected negative economic as well as social consequences. Organ transplantation is a life-saving procedure for patients with organ failure, where time counts. The pandemic caused uncertainty and existential threat to organ recipients. The study aimed to analyze the literature on uncertainty and dealing with uncertainty before and after organ transplantation. Discussion: Uncertainty refers to the inability to determine the significance of disease events and accurately predict health outcomes. During the epidemic, uncertainty concerned the inability to form a cognitive schema regarding the disease (COVID-19). A pandemic is an ambiguous, complex, and ever-changing situation for organ recipients. Temporary suspension of transplantation procedures during the epidemy and social distancing resulted in an increase in psychosocial stress in patients awaiting transplantation. Higher rates of depression, anxiety, and insomnia were found among recipients. After transplantation, concerns have been raised about susceptibility to viral infection, risk of loss of the transplanted organ, and potential worsening of the disease. Summary: Dealing with uncertainty is about maintaining a positive focus, balance, and connection with loved ones. Transplant specialists are an essential source of accurate information and support during this uncertain time.