Udział metabolitów pośrednich w metabolizmie estrogenów w uszkodzeniach oksydacyjnych DNA kobiet w ciąży analizowany metodą ścieżek
Ładowanie...
Data wydania
2011
Tytuł czasopisma
ISSN
eISSN
Tytuł tomu
ISBN
978-83-7571-195-0
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
W okresie ciąży stężenie hormonów płciowych, m.in. 17β-estradiolu (E2), progesteronu, a także metabolitów
pośrednich takich jak DHEA, czy cholesterol, będący substratem do ich syntezy. Ten wzrost
w stężeniu hormonów powoduje, że rośnie także stężenie potencjalnie genotoksycznych metabolitów
rozkładu E2, czyli katecholi estrogenowych, które, jeśli nie zostaną usunięte w reakcji sprzęgania, mogą
prowadzić do uszkodzeń oksydacyjnych DNA. Powodem powstawania uszkodzeń są reaktywne formy
tlenu (RFT) powstające w reakcjach między wolnorodnikowymi formami semichinonów i chinonów
tych związków. Dzieje się tak jednak jedynie wtedy, gdy poziom RFT przekroczy zdolności antyoksydacyjne
komórek. Taką ochronną rolę pełni także E2. Może to oznaczać, że powstające RFT, które są
także cząsteczkami istotnymi dla sygnalizacji komórkowej podczas rozwoju płodu po spełnieniu swej
roli są usuwane z komórek dzięki antyoksydacyjnym własnościom E2. Pytanie zatem o rolę E2, a także
innych produktów metabolizmu estrogenów, z punktu widzenia poziomu oksydacyjnych uszkodzeń
DNA w komórkach, wydaje się pytaniem istotnym. Aby przybliżyć odpowiedź na to pytanie, sprawdzono
poziom oksydacyjnych uszkodzeń zasad purynowych i pirymidynowych w DNA limfocytów
kobiet w ciąży (N=65) metodą kometową, zaś udział cholesterolu, E2, progesteronu i DHEA w poziomie
tych uszkodzeń analizowano wykorzystując analizę ścieżek. Pokazana hierarchia wpływów tych
metabolitów na uszkodzenia oksydacyjne DNA potwierdziła ochronna rolę E2, podczas gdy pozostałe
związki wykazują dodatni efekt. Model ten jednak wyjaśnia zaledwie kilka procent zmienności w poziomie
uszkodzeń.
Oxidative stress in the human body is caused by excessive generation of reactive oxygen species (ROS),
in response to metabolism fluctuations and/or environmental conditions. The level of ROS level in
the body is controlled by antioxidative enzymes but also by ingredients of the diet. Excessive production
of ROS, exceeding the antioxidant capacity of body can lead to DNA damage. However ROS are
not only a destructive factor but they also play an important role in cell signaling and in hormonal
status during prenatal life. During pregnancy, sex hormone levels undergo drastic change. That refers
to 17β-estradiol, progesterone, and the intermediate metabolites such as DHEA or cholesterol. The
increase in concentration of sex hormones also enhances the level of catechol estrogens, which, if not
removed by conjugationj can cause oxidative DNA damage as a result of the formation of free radicals
in redox-cycling reactions. However, 17β-estradiol is also a naturally occurring antioxidant that during
pregnancy may play a protective role. During the entire pregnancy the 17β-estradiol, progesterone,
DHEA and cholesterol concentrations were measured in pregnant women (N=65). Using the same
blood samples the lymphocytes were isolated and the level of oxidative damage in DNA was evaluated
using comet assay. The results, presented as a path analysis, disclosed the hierarchy of influence of
theses metabolites on the oxidative damage of purine and pyrimidine bases as well as a protective role
of 17β-estradiol in oxidative damage produced in cells during pregnancy.
Opis
Praca recenzowana / Peer-reviewed paper
Słowa kluczowe
hormony płciowe, 17β-estradiol, uszkodzenia oksydacyjne DNA, analiza ścieżek, sex hormones, oxidative DNA damage, path diagram
Źródło
W: Środowisko a gospodarka hormonalna u kobiet Cz. 1 i 2. (red.) Maria Kapiszewska. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 2011, s. 163-179.