Jakość zmian prawa o szkolnictwie wyższym, a orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w zakresie nadzoru fachowego nad uczelniami
Ładowanie...
Data wydania
2019
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
1689-8052
eISSN
2451-0807
Tytuł tomu
ISBN
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
When in 2005 the system of higher education was reformed, the provisions concerning
the then National Accreditation Commission were confusingly similar to those under
the current law (Act of 20 July 2018 Law on Higher Education and Science, Dz.U.
2018, item 1668). Th e sign at which work on this legal act was carried out indicated
the modernity and innovativeness of solutions that aim to reform the higher education
system and create it almost new in a modern way, according to the highest quality standards.
Th is time, it is not enough that norms have returned to legal circulation, which
do not have much in common with the innovativeness of the 2.0 act, yet most of them
have been declared unlawful by the Constitutional Tribunal under the previous law. As
a result, most of the rulings of the Constitutional Tribunal and administrative courts
issued before 2018 are also valid in the new legal reality.
It is diffi cult to understand the legislator’s intention, which guided him in creating
the law, especially that the legal changes take place during the same minister term of offi
ce. At that time the legal rules about Polish Accreditation Commission were declared
as not legal, according to the CT jurisprudence. Th is led to the removal of infringements,
and although it partially improved the possibility of protecting the institutional
rights of the university in the fi eld of supervision, including expert supervision. Th e
idea that the academic community would participate in the creation of the new law 2.0
seemed to be wright, and gave hope for the creation of not only modern, but also correct
in terms of constitutionality of law. However, it happened diff erently. Th e reasons
for this are diverse, and their details will be found in subsequent publications. On the
basis of this article, the scope of provisions on subject of professional supervision will
be indicated, what in their essence is aff ected by the defect of unconstitutionality. By
comparing the legal status before the entry into force of Act 2.0 and the current provisions,
the manner of law creation in Poland and the lack of professionalism in this area
will be highlighted. Reproduction of bad solutions and ignorance of case law, as well as
the history of changes in the higher education system is a direct refl ection of the current
statutory provisions.
Kiedy w 2005 r. system szkolnictwa wyższego został zreformowany, zapisy dotyczące
ówczesnej Państwowej Komisji Akredytacyjnej były łudząco podobne do tych istniejących
na gruncie obecnie obowiązującej ustawy (Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo
o szkolnictwie wyższym i nauce, Dz.U. z 2018 r. poz. 1668). Szyld, pod jakim prowadzono
prace nad tym aktem prawnym, wskazywał na nowoczesność i innowacyjność
rozwiązań mających na celu zreformowanie systemu szkolnictwa wyższego i stworzenie
go niemalże na nowo w sposób nowoczesny, według najwyższych standardów jakości.
Tym czasem nie dość, że do obrotu prawnego powróciły normy, które z innowacyjnością
ustawy 2.0 nie mają wiele wspólnego, to jeszcze na gruncie poprzedniej ustawy
większość z nich została przez Trybunał Konstytucyjny uznana za niezgodne z prawem.
W tej sytuacji większość orzeczeń TK i sądów administracyjnych wydana przed 2018 r.
jest aktualna także i w nowej rzeczywistości prawnej.
Trudno zrozumieć zamysł, który przyświecał ustawodawcy przy tworzeniu prawa,
zwłaszcza że za kadencji obecnie urzędującego ministra miały miejsce zmiany w prawie
o szkolnictwie wyższym, podyktowane orzecznictwem TK. Doprowadziło to do usunięcia
naruszeń i częściowo poprawiło możliwość ochrony praw podmiotowych uczelni
w zakresie nadzoru, w tym nadzoru fachowego. Pomysł, aby środowisko akademickie
współuczestniczyło w tworzeniu nowej ustawy 2.0, wydawał się trafi ony i dawał nadzieję
na stworzenie nie dość że nowoczesnego, to jeszcze poprawnego pod względem
konstytucyjności prawa. Stało się jednak inaczej. Powody tej sytuacji są rozmaite, a ich
wyszczególnienie znajdzie miejsce w kolejnych publikacjach. Na gruncie przedmiotowego
artykułu zostanie wskazany zakres przepisów w przedmiocie nadzoru fachowego,
które w swej istocie dotknięte są wadą niekonstytucyjności. Poprzez porównanie stanu
prawnego sprzed wejścia w życie ustawy 2.0 i obecnych przepisów uwypukli się sposób
tworzenia prawa w Polsce i brak profesjonalizmu w tym zakresie. Powielenie złych rozwiązań
i nieznajomość orzecznictwa, a także historii zmian w systemie szkolnictwa wyższego
jest bowiem bezpośrednim odzwierciedleniem obecnych zapisów ustawowych.
Opis
Tematy
Słowa kluczowe
szkoły wyższe, zmiany w prawie o szkolnictwie wyższym, uprawnienia PKA, kompetencje nadzorcze, relacje zewnętrzne, universities, changes in law about higher education, PKA qualifi cations, supervisory competences, external relations
Źródło
Studia Prawnicze. Rozprawy i materiały 2019, nr 1, s. 117-134.