Krytyka pretensjonalnego historyzmu w twórczości Witkacego i Gruszczyńskiego na przykładzie ul. Retoryka w Krakowie

Uproszczony widok
dc.contributor.authorWęcławowicz, Tomasz
dc.date.accessioned2021-03-03T10:54:30Z
dc.date.available2021-03-03T10:54:30Z
dc.date.issued2020
dc.description.abstractArtykuł omawia architekturę fin de siècle przy ulicy Retoryka w Krakowie i jej recepcję przez artystów awangardy lat dwudziestych następnego stulecia. U schyłku wieku XIX tekstualność historyzmu była aprobowana, ale pokolenie później uważano ją za pretensjonalną. Jednym z krytyków był Witkacy. Wspólnie z przyjaciółmi stworzył w Krakowie awangardową grupę artystyczną „Formiści”. Równocześnie kochał się w Jadwidze Unrug, która mieszkała na końcu ulicy Retoryka. W swej powieści Nienasycenie (wyd. 1930) nie opisywał co prawda architektury tych kamienic, ale wyobrażał sobie ich mieszkańców, śniących „krakowski sen o potędze”. Drugim krytykiem był Włodzimierz Gruszczyński, który „z modernizował” w roku 1929 tamtejszy Dom Egipski, ozdobiony motywami kwiatów lotosu, uskrzydlonego dysku słonecznego, fi gurkami Ozyrysa etc. Egzotyczno-historyzujące elewacje przemodelował na modne ówcześnie art deco. Postawy Witkacego i Włodzimierza Gruszczyńskiego względem fi n de siècle są spójne. Obie są negacją: dla Witkacego jest to negacja treści, a dla Gruszczyńskiego formy.pl
dc.description.abstractThe paper discusses the fin de siècle architecture at Retoryka Street in Krakow and its reception by avant-garde artists of the next century. In the late 19th century, the textuality of Historicism was approved, but a generation later it was considered pretentious. One of the critics was Stanislaw Ignacy Witkiewicz, a writer and a painter. He was a member of the avant-garde group “The Formists” and he was in love with Jadwiga Unrug, who lived at the end of Retoryka Street. In his novel Insatiability (published 1930) he did not describe the architecture of these tenement houses, but their inhabitants dreaming „a Krakow dream of power”. The second artist was Włodzimierz Gruszczyński, who (in 1929) remodelled the richly decorated Egyptian House into simplifi ed Art-Deco. The attitudes of Witkiewicz and Gruszczyński towards fi n de siècle are negations: for Witkiewicz it applies to the „contents”, and for Gruszczyński – to the architectural shape.pl
dc.identifier.citationPaństwo i Społeczeństwo 2020, nr 3, s. 101-116.pl
dc.identifier.doi10.34697/2451-0858-pis-2020-3-007
dc.identifier.eissn2451-0858pl
dc.identifier.issn1643-8299pl
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11315/29503
dc.language.isoplpl
dc.publisherOficyna Wydawnicza AFMpl
dc.rightsUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/*
dc.subjectKrakowpl
dc.subjecthistoryzm v. modernizmpl
dc.subjectpowieść surrealistycznapl
dc.subjectArt-Decopl
dc.subjectHistoricism v. Modernismpl
dc.subjectsurrealistic novelpl
dc.subject.otherArchitekturapl
dc.subject.otherSztukapl
dc.titleKrytyka pretensjonalnego historyzmu w twórczości Witkacego i Gruszczyńskiego na przykładzie ul. Retoryka w Krakowiepl
dc.typeArtykuł
Pliki
Oryginalne pliki
Teraz wyświetlane 1 - 1 z 1
Miniatura
Nazwa:
WECLAWOWICZ_Krytyka_pretensjonalnego_historyzmu_w_tworczosci_2020.pdf
Rozmiar:
1.13 MB
Format:
Adobe Portable Document Format
Opis:
Pobierz
Licencja
Teraz wyświetlane 1 - 1 z 1
Brak miniatury
Nazwa:
license.txt
Rozmiar:
52 B
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Opis:
Pobierz
Kolekcje
1.1 Artykuły z Oficyny Wydawniczej AFM