Legislacja. Analiza procesu
Ładowanie...
Data wydania
2016
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
eISSN
Tytuł tomu
ISBN
978-83-65208-53-8
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
Na całość opracowania składają się trzy części. W pierwszej, dotyczącej
problematyki teoretycznej z zakresu tworzenia prawa, punktem wyjścia jest
wskazanie na typ refleksji naukowej odnoszonej do tworzenia prawa, w tym
na podejmowane próby stworzenia jednolitej nauki o tworzeniu prawa. Kolejne
miejsce zajmuje omówienie najczęściej podnoszonych szczegółowych
rozważań teoretycznych. Koncentruję się na wskazaniu wątków, ostrożnie
podejmowanych w dotychczasowych badaniach, które z punktu widzenia
analizowanych zagadnień wydają się mieć istotne znaczenie. W tej części
chcę zwrócić uwagę na problemy, a raczej postawić w formie pytań kwestie, które z punktu widzenia podejmowania decyzji prawotwórczych, wydają się
mieć potencjalnie duże znaczenie, a często są pomijane.
W kontekście głównego celu badawczego, jakim jest próba wskazania
na występujące zależności między koncepcjami teoretycznymi dotyczącymi
tworzenia prawa a organizacją procesu prawotwórczego, ważne miejsce
zajmuje zaprezentowanie dominujących teoretycznych modeli tworzenia
prawa. Prezentowane modele, ze względu na „potencjał normatywny”, są
podstawą do wstępnej charakterystyki procesów decyzyjnych. Omówienie
typów decyzji, sekwencyjnej zależności między podejmowanymi rozstrzygnięciami
oraz ich znaczenia dla tworzenia aktów ustawowych, podsumowuje
teoretyczną część rozważań.
W części drugiej przedstawiona została charakterystyka organizacji procesu
prawotwórczego w Polsce w zakresie tworzenia ustaw. Charakterystyka
ograniczona jest do podstawowych aspektów tego procesu, w stopniu
umożliwiającym prześledzenie znaczenia/wpływu przyjmowanych rozwiązań
prawnych i instytucjonalnych na podejmowane decyzje prawotwórcze.
Omawiając poszczególne aspekty organizacji procesu prawotwórczego
zwracam uwagę na ich znaczenie dla podejmowanych decyzji (w wymiarze
podmiotowym i przedmiotowym) oraz na strukturę procesów decyzyjnych,
a zwłaszcza na sekwencyjną zależność między kolejnymi decyzjami. Najważniejszym
elementem tej analizy jest wskazanie na istnienie takich rozwiązań,
które mają charakter „punktów przełomowych”, „momentów zwrotnych” dla
całego procesu tworzenia prawa. W tych punktach zapadają rozstrzygnięcia,
które wytyczają kierunek i sekwencję decyzji prawotwórczych.
W części trzeciej przedstawiam, tylko zarysowany, problem roli standardów
w procesie prawotwórczym. Z uwagi na obszerność tego zagadnienia
jego pełne omówienie wymagałoby odrębnego opracowania. Współcześnie
standaryzacja procesu prawotwórczego jest kształtowana dwoma
współwystępującymi torami. Przede wszystkim są to zasady i normy prawne,
charakterystyczne dla tworzenia prawa we współczesnym państwie demokratycznym.
Wynikają one z zasady demokratycznego państwa prawa
i zasady the rule of law. W nawiązaniu do zasady demokratycznego państwa
prawa, formułowane są również standardy zawarte w dyrektywach techniki prawodawczej. Rola standardów, ich przestrzeganie lub naruszanie ma
niewątpliwie istotne znaczenie w analizie procesu prawotwórczego, ale ich
charakterystyka jest zagadnieniem skomplikowanym. Problem polega nie
tylko na określeniu, identyfikacji zasad i norm tworzących standard. Pamiętać
należy, że to zagadnienie ma dodatkowy wymiar. W związku z tym,
że mają one postać zasad, norm prawnych i dyrektyw zawartych w aktach
prawnych, ich stosowanie, jak każde prawo, podlega interpretacji, a to jest
już odrębne zagadnienie. W tej sytuacji ograniczam się do przedstawienia
tylko podstawowych rozwiązań, które są elementarną składową standardu
legislacyjnego w demokratycznym państwie prawa. W zakończeniu opracowania
sformułowane zostało podsumowanie oraz wnioski, które można
wyprowadzić z dokonanych ustaleń.
Opis
Praca recenzowana / Peer-reviewed paper
Tematy
Słowa kluczowe
tworzenie prawa, legislacja, legisprudencja, organizacja procesu prawotwórczego, standardy legislacji