Uczony wobec Trzeciej Rzeszy. Hans-Albrecht Fischer – profesor rzymskiego i niemieckiego prawa cywilnego na Uniwersytecie Wrocławskim
Ładowanie...
Data wydania
2015
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
1733-0335
eISSN
2450-6095
Tytuł tomu
ISBN
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
Hans-Albrecht Fischer był profesorem filozofii, prawa rzymskiego i niemieckiego prawa
cywilnego. Miał szczęście spotkać na swej drodze życia najwybitniejszych uczonych epoki.
Niektórzy po 1933 roku jak Karl Larenz, czy Julius Binder zniszczyli swoją reputację jako zwolennicy nowego ustroju. Tą drogą Fischer nie podążył, nie udał się też po 1933 roku
na emigrację, wybierając najtrudniejszą z możliwych dróg, tzw. emigracji wewnętrznej, jak
jeden z najwybitniejszych pisarzy epoki Ernst Wichert. Lata Trzeciej Rzeszy to lata uników,
ogólników, w których coraz bardziej podejrzany dla nazistów Hans-Albrecht Fischer był
zatrudniany z prozaicznego powodu, wszyscy specjaliści opuścili Niemcy w początkach
Trzeciej Rzeszy i nie było nikogo, kto mógłby wykładać prawo cywilne (rzymskie usunięto
z programu studiów). Fischer przeszedł do historii swych krótkim dziełem Przyczynek do
nauki o niemożliwości, w którym jako mistrz słowa pokazał czytelnikom, czym różnią się
od siebie „niemożliwość” i „niemożność”. Dwie prace napisane w okresie Trzeciej Rzeszy
dają podstawę do ukazania heroicznej walki z cenzurą, która ostatecznie zamęczyła Autora
i przyczyniła się do jego nagłej śmierci.
Hans-Albrecht Fischer was a professor of philosophy, Roman law, and German civil
law. He had the luck and opportunity to meet the most eminent academics of his days on
the path of his life. Some, including Karl Larenz and Julius Binder, destroyed their reputation
aft er 1933 as partisans of the new system. Fischer did not follow that road, nor did he
emigrate aft er 1933, thus choosing the most difficult of the potential roads, that of the socalled
internal exile, like one of the most eminent writers of the time, Ernst Wichert. Th e
years of the Third Reich were the time of avoiding and generalising. Ever more intensely
suspected by the Nazis, Hans-Albrecht Fischer kept his employment for quite a simple reason,
namely, all experts in the field left Germany in the beginning of the Third Reich, and
there was no one to lecture civil law (as Roman had been stricken from the curriculum).
Fischer made history with his short Contribution to the knowledge of the impossible, in
which, being a master wordsmith, he proved the difference between ‘inability’ and ‘impossibility’
to the readers. Th e two works he wrote in the Th ird Reich provided the grounds to portray his heroic fight against censorship, which finally haunted the author to the point of
contributing to his premature death.
Opis
Słowa kluczowe
nauka prawa w III Rzeszy, filozofia prawa, prawo rzymskie, prawo cywilne, pojęcia: „niemożliwość” i „niemożność”, uniwersytet wrocławski, legal education in the Third Reich, philosophy of law, Roman law, civil law, concepts of ‘inability’ and ‘impossibility’, the University of Wrocław
Źródło
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 2015, T.XVIII, s. 107-130.