Własność państwowa przedsiębiorstw sektora paliwowo-energetycznego w kontekście polityki bezpieczeństwa energetycznego
Ładowanie...
Data wydania
2011
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
1429-6675
eISSN
Tytuł tomu
ISBN
eISBN
Wydawca
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Abstrakt
Niniejszy artykuł omawia kwestię własności państwowej w sektorze paliwowo-
-energetycznym w kontekście bezpieczeństwa energetycznego na przykładzie wybranych
krajów. Przedstawiony rys historyczny pokazuje szerszy kontekst procesów prywatyzacyjnych
omawianego sektora zarówno na Zachodzie Europy jak i w byłych krajach socjalistycznych.
Następnie poddano analizie stopień kontroli właścicielskiej państwa w poszczególnych,
wybranych krajach. Szczególnie przeanalizowano relacje pomiędzy narodowymi
(państwowymi) a prywatnymi (globalnymi) koncernami sektora paliwowo-energetycznego,
a zwłaszcza sektora gazowo-naftowego. W podsumowaniu wskazano na brak jednolitego
modelu postępowania w tym zakresie, wynikający z różnych uwarunkowań geopolitycznych
i makroekonomicznych prezentowanych państw oraz na wyzwania wobec polskiego rządu,
dotyczące wyboru wzorców najbardziej adekwatnych dla sytuacji naszego kraju i wprowadzenia
ich w życie.
The article discusses a relation in between energy security and state ownership of the enterprises
active in energy and fuel sector. A history of privatisation efforts carried out both in Western Europe
and in post-communist countries is presented to give background for current state of the governmental
involvement in the sector. The main part of the article is devoted to individual analysis of selected
countries representing various models of ownership policy, among others: USA, UK, Germany and
Russia. These analysis are complemented by a chapter discussing the issue of competition between so
called National Oil Companies, owned, or at least controlled by governments and Global Oil
Companies, public but almost purely privately owned ones. They indicate a variety of ownership
models applied or rather developed due to differences in size and structure of natural energy resources,
balance of internal supply and demand, military strength, political position, particular model of free
market economy in general, membership in key international organisations. All the factors mentioned
have lead to a situation in which a total lack of governmental ownership in the sector’s corporation can
be attributed only to USA and UK. In all other countries analysed states act as important or even
dominant shareholders in key energy companies, trying to pursue, in more or less open ways, their
policies. Having understood that their results depend very much on the strength and international
presence of state controlled corporations governments promote their business development through
adoption of the most advanced managerial practices, research in technology and participation in global
cooperation with key players in energy and energy related sectors. Therefore they do not exclude
neither a partial participation of private investors nor bringing state controlled companies to, even
foreign, stock exchanges. But always governments execute control over activities related to energy
security and protect these corporations from hostile takeovers. On the other side governments actively
support the controlled companies on various fields for example trying to weaken certain EU regulations,
negotiating international agreements considering their presence abroad or granting licences
for their own natural resources on preferential terms. In conclusion it is stated that no universal
“correct” or “European” pattern regarding neither state ownership in energy companies nor using this
tool for protecting energy security exists. Therefore Poland has to select solutions most adequate to
it’s own situation and apply them in the most effective way.
Opis
Tematy
Słowa kluczowe
energetyka, bezpieczeństwo energetyczne, polityka energetyczna, prywatyzacja, własnooeć przedsiębiorstw, energy sector, energy security, energy politics, privatisation, corporate ownership
Źródło
Polityka Energetyczna - Energy Policy Journal 2011, T. 14, z. 1, s. 29-57.