Czy sędziowie mają „prawo do emocji”? Zagadnienie emocji w orzekaniu od wieków budzi zainteresowanie badaczy zajmujących się różnymi dyscyplinami nauki. Sędzia, który rozsądza spór, powinien podejmować decyzje w sposób obiektywny i niestronniczy. Nie oznacza to jednak, że w swojej pracy nie odczuwa różnego rodzaju emocji. W tym kontekście warto zadać pytanie o to, w jaki sposób sami sędziowie postrzegają swoje emocje i w jaki sposób starają się nad nimi panować. Warto zwrócić uwagę, iż ten ważki temat nie został kompleksowo przeanalizowany w piśmiennictwie. Wypowiedzi sędziów odnoszące się do psychologicznych aspektów ich zawodu nie są często prezentowane w literaturze. Celem artykułu było więc przybliżenie tej problematyki. W niniejszym tekście przedstawione zostały rozważania odnoszące się do emocji towarzyszących orzekaniu, oparte w szczególności na badaniach empirycznych. Analizy bazowały zwłaszcza na badaniach ankietowych przeprowadzonych na grupie polskich sędziów oraz na anonimowych wywiadach z kilkoma polskimi sędziami. Wyniki tych badań pozwalają przybliżyć zagadnienie emocji dostrzeganych przez sędziów w związku z ich pracą. W tekście uwypuklono, iż czym innym jest stan, w którym dana jednostka nie odczuwa emocji, czym innym to, że stara się ich nie okazywać. W tekście przedstawiono analizę odnoszącą się do emocji, które u siebie dostrzegają sami sędziowie. W artykule zostały także zaprezentowane rozważania odnoszące się do tego, czy istnieją określone kategorie spraw, przy których rozpoznawaniu sędziowie stwierdzają ponadprzeciętne nasilenie emocjonalne. Analizę wzbogaca część odnosząca się do problemu radzenia sobie sędziów z emocjami. Rozważania zaprezentowane ukazują ważkość problemu radzenia sobie sędziów z własnymi emocjami, co – w ocenie Autorki – wymaga uwzględnienia w procesie szkolenia sędziów.

Do judges have „the right” to emotions? For ages the issue of emotions in adjudication has been a perpetual subject of interest of academics occupied with diff erent branches of science. While rendering a judgment, a judge should act in an objective and impartial manner. It does not mean, however, that they do not experience any feelings of emotions. In this context, it is worth asking the question about how judges themselves recognize their emotions and how they try and cope with them. It is worth noting that this weighty topic has not been comprehensively analyzed in the literature. Statements by judges relating to the psychological aspects of their profession are not often presented in literature. Thus, the purpose of the article was to provide an overview of this issue. Th is text presents considerations relating to the emotions accompanying adjudication, based in particular on empirical research. In particular, the analyses were based on surveys conducted on a group of Polish judges and on anonymous interviews with a few Polish judges. The results of these surveys provide insight into the issue of emotions perceived by judges in connection with their work. The text emphasizes that the state in which an individual does not feel any emotions diff ers from a situation when he or she tries not to show them. The text presents an analysis relating to the emotions that judges themselves perceive in themselves. The paper also presents considerations relating to whether there are certain categories of court cases when judges recognize above-average emotional intensity. The analysis is enriched by a section relating to the problem of judges’ coping with emotions. The considerations presented show the importance of the problem of how judges cope with their emotions, which – in the author’s opinion – needs to be taken into account during the process of training judges.