Artykuł wysuwa tezę technik propagandy wykorzystywanych w celu narzucenia amorficznego terminu „Noworosja”, jak również braku podłoża etnicznego konfliktu w Donbasie. Rosyjska machina propagandy usiłuje promować trzy następujące treści: 1) ucisk Rosjan i ludności rosyjskojęzycznej przez nowe władze w Kijowie; 2) historyczne argumenty dowodzące, że południowo-wschodnie regiony Ukrainy należą do Rosji; 3) utworzenie nowej formacji separatystycznej połączonej wspólną nazwą „Noworosja” jako realizacji samookreślenia ludności o nowej, nieukraińskiej tożsamości (co oznacza tożsamość rosyjską). Wewnętrznym warunkiem wstępnym zapewniającym sukces przekazu propagandowego jest silnie rozwinięta tożsamość regionalna, która nie zbiega się z ukraińskim projektem państwa narodowego i przez lata pobudzana jest przez miejscowe elity, które wykorzystują ją jako argument w kampaniach wyborczych. Jej składowe są następujące: podwójna narodowość ukraińsko-rosyjska, dominacja języka rosyjskiego, typ kultury przemysłowej, szczery szacunek dla przeszłości sowieckiej, poczucie solidarności z historią i państwem rosyjskim. Przejawami technik propagandy i braku odrębnej tożsamości etnicznej „Noworosji” są: 1) brak etnicznych stron konfliktu; 2) ani w języku formalnym, ani w slangu separatyści z Donbasu nie są nigdy nazywani „Rosjanami” czy „Noworosjanami”, a nazwy samozwańczych republik zawierają komponent terytorialny – Doniecka Republika Ludowa, Ługańska Republika Ludowa – pochodzące od toponimów, a nie etnonimów; 3) flaga „Noworosji” nie zawiera żadnych nawiązań do historii regionu. Miejscowy separatyzm oparty jest nie na sprzecznościach etnicznych, lecz na specyficznej tożsamości regionalnej Donbasu wraz z jej cechami kulturowymi, ideologicznymi i cywilizacyjnymi „świata rosyjskiego”, narzuconymi przez rosyjską propagandę. Z drugiej strony, w przypadku przedłużania się konfliktu, jego zamrożenia i istnienia obszarów separatystycznych w innej (nieukraińskiej) rzeczywistości politycznej, informacyjnej i humanitarnej, proces konstruowania nowej tożsamości Donbasu (obywatelskiej, politycznej, a następnie, być może, etniczności – „Rosjanin”, „Norowosjanin”) mógłby nie być tak długotrwały.

The article proposes the thesis of propaganda techniques used to force the amorphous term “Novorossia” as well as absence of ethnic background in the Donbas conflict. Russian propaganda machine is working towards promotion of the three major contents: 1) oppression of Russian and Russian-speaking people by new Kiev authorities; 2) the historical arguments to prove that Ukraine’s south-eastern regions belong to Russia; 3) creation of new separatist formation united by a common name «Novorossia» as the realization of self-determination of people under new non-Ukrainian identity (meaning Russian identity). The internal precondition providing success for propaganda message is strongly developed regional identity that does not coincide with Ukrainian national-state project and is stimulated by local regional elites as an argument in the election campaigns for years. Its components are the following: Ukrainian-Russian dual ethnicity, dominance of Russian language, industrial culture type, sincere veneration of Soviet past, sympathy to Russian history and state. Propaganda techniques and lack of separating ethnic identity of «Novorossia» is shown in the following: 1) no ethnic sides in the conflict; 2) in formal notation as well as in slang Donbas separatists are never called “Russian” or “Novorossia people” (novorosy). The names of self-proclaimed republics contain territorial content – Donetsk People’s Republic, Lugansk People’s Republic – derived from toponyms, not ethnonyms. 3) «Novorossia» flag does not have any sort of roots in the history of the region. Local separatism is based not on ethnic contradictions, but on specific regional identity of Donbas with cultural, ideological, and civilization characteristics of the “Russian world”, forced by Russian propaganda efforts. At the same time, in case of prolongation of the conflict, its freezing and existence of separatist territories in a different (non- Ukrainian) political, informational, humanitarian reality, the process of constructing new Donbas identity (civil, political, and then, perhaps, ethnicity – “Russian”, “Novorossian”) might not be so long.

В статье доказывается пропагандистская технологичность и аморфность термина «Новороссия», а также отсутствие этнических причин конфликта на Донбассе. Рос- сийская пропагандистская машина работает в направлении популяризации трех ос- новных контентов: 1) притеснение русских и русскоязычных новой киевской властью; 2) историческая обоснованность принадлежности России юго-восточных регионов Украины; 3) создание сепаратистских новообразований объединенных общим на- званием Новороссия как реализация самоопределения иной, неукраинской (подраз- умевается, что русской) идентичности данных территорий. Внутренней предпосыл- кой, обеспечивающей определенный успех данных пропагандистских месседжей на Донбассе, является сильно развитая региональная идентичность, в ряде аспектов не совпадающая с украинским национально-государственным проектом. Ее составляю- щими являются – украинско-российская биэтничность (двойственность идентифика- ции, размытая и нечеткая граница между украинской и российской идентичностью), доминирование русского языка, индустриальный тип культуры, искреннее почитание советского прошлого и ее символов, комплиментарность к русской истории и госу- дарству. Долгие годы местные региональные элиты стимулировали эту идентичность в своих политических интересах, используя ее как аргумент в предвыборной борь- бе, но, не допуская откровенного сепаратизма. Пропагандистская технологичность, содержательная аморфность и отсутствие разделяющего этнического маркера иден- тичности «Новороссии» проявляется в следующем: 1) в конфликте нет этнического размежевания сторон; 2) и в официальных и сленговых обозначениях донбасских сепаратистов никогда не фигурирует этноним «русские» или новоязыковая конструк- ция «новоросы». Названия самопровозглашенных республик содержит территори- альный контент – Донецкая народная республика, Луганская народная республика – производные от топонимов, но никак не этнонимов; 3) избранный символ (флаг) «Новороссии», не имеет корней в истории края. При условии затягивания, заморажи- вания конфликта и существования сепаратистских территорий в иной политической и информационной, гуманитарной реальности, процесс формирования новой иден- тичности может стать не таким уж и долгим.