Notatki z wygnania. Skibet. Hatikvah (1970/2010) i Return to Poland (1981) Mariana Marzyńskiego
Ładowanie...
Data wydania
2019
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
2083-3121
eISSN
Tytuł tomu
ISBN
eISBN
Wydawca
Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Abstrakt
Marian Marzyński jest znanym i cenionym twórcą filmów dokumentalnych,
w których, bazując w dużej mierze na własnej biografii, opowiada o trudnych polsko-
żydowskich relacjach oraz dwudziestowiecznej historii. Charakterystyczny styl
reżysera – stała obecność w świecie przedstawionym, autorski komentarz, liczne nawiązania
do własnego życiorysu, prowadzona z ręki kamera, wykorzystywanie materiałów
z gromadzonego przez dziesięciolecia archiwum – pozwalają mu snuć narrację
z perspektywy świadka i uczestnika wielkiej Historii. Istotnym wątkiem w twórczości
reżysera jest emigracja. Zmuszony do niej w wyniku wydarzeń określanych wyrażeniem
„Marzec ‘68”, jako pierwszy przekuł to doświadczenie na wypowiedzi artystyczne. Jego debiut zagraniczny – zrealizowane dla duńskiej telewizji „Skibet/Hatikvah”
(1970/2010) – to pierwszy zapis filmowy sytuacji, w jakiej znaleźli się Polacy żydowskiego
pochodzenia, którzy opuścili Polskę w wyniku antysemickiej nagonki. Obraz
ludzi pozostających w zawieszeniu, niepewnych przyszłego losu i własnej tożsamości,
jest przejmujący, mimo – a może właśnie dzięki niemu – surowości i skromności obrazu.
Poświęcony mu tekst Joanny Preizner osadza filmy Marzyńskiego w historycznym,
politycznym i obyczajowym kontekście, czyniąc ze wspomnień marcowych emigrantów
osobną opowieść, niezbędną do zrozumienia wydarzeń i wypowiedzi pokazanych
na ekranie.
Marian Marzyński is a well-known and valued director of documentary films
in which, basing mostly on his own biography, he talks about difficult Polish-Jewish
relations and 20th-century Eastern European history. The director’s characteristic
style – constant presence in the diegesis, author’s commentary, numerous references to
his own biography, camera from the hand, using materials from the archive collected
for decades - allow him to narrate the narrative from the perspective of a witness
and participant in the great History. An important thread in the director’s work is
emigration. Forced to leave his homeland as a result of the events called “March ‘68,”
he was the first to translate this experience into artistic expression. His debut abroad –
made for the Danish television “Skibet / Hatikvah” (1970/2010) – is the first recording
of a situation in which Poles of Jewish origin found themselves after leaving Poland as
a result of anti-Semitic campaign. The image of lost people, unsure of their future fate
and their own identity, is absolutelty impressive, despite – or maybe thanks to – the
severity and modesty of the image. The text by Joanna Preizner on that picture sets
Marzyński’s films in a historical, political and moral context, making the memories
of March ‘68 emigrants a separate story, necessary to understand the events and
statements shown on the screen.
Opis
Tematy
Słowa kluczowe
Marian Marzyński, emigracja, Marzec’68 w Polsce, film dokumentalny, relacje polsko-żydowskie, polscy Żydzi, Marian Marzynski, emigration, March of 68 in Poland, documentary, Polish-Jewish relations, Polish Jews
Źródło
Polonia Journal 2019, nr 10, s. 67-125.