3.2 Fragmenty książek
Stały URI dla kolekcji
Przeglądaj
Przeglądaj 3.2 Fragmenty książek wg Temat "Gospodarka przestrzenna"
Teraz wyświetlane 1 - 16 z 16
Wyników na stronę
Opcje sortowania
Pozycja Imigracja ludności do Polski w pierwszej dekadzie XXI w. Wybrane aspekty(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Długosz, Zbigniew; Biały, SzymonZmiany ekonomiczno-polityczne w ostatntich latach nie tylko w Polsce przekładają się na dynamikę i kierunki migracji ludności, które obrazują sytuację w różnych regionach świata. Mimo tradycyjnych od wieków kierunków migracji Polaków, po wejściu Polski do Unii Europejskiej przepływy ludności nabrały nowego charakteru. Analizując, nie tylko migracje zagraniczne należy pamiętać, że mają one zróżnicowany charakter, a ich analizę można prowadzić wielopłaszczyznowo. Celem rozdziału jest przybliżenie niektórych aspektów stałej imigracji zagranicznej do Polski w pierwszej dekadzie XXI w. Podstawą do analizy stały się dane dotyczące rejestrowanych trwałych napływów do Polski pochodzące z ciągu publikowanych informacji w Rocznikach Demografticznych GUS do 2011 r. Aspekt przestrzenny imigracji odniesiono do aktualnego podziału administracyjnego Polski wg województw. W latach 2001–2010 odnotowano w Polsce 125,6 tys. zameldowań na pobyt stały. Pomimo pewnych rocznych wahnięć w badanej dekadzie, stanowiły one blisko 25% ogółu zarejestrowanych od 1952 r. Udział napływu do miast w tym okresie wynosił około 80% zameldowań, przy czym w skali globalnej średnio 68,6% stanowili mężczyźni i to głównie w grupie kawalerów. Pod względem wieku dominującą grupę imigrantów do Polski stanowiła ludność w początkowym okresie wieku produkcyjnego szczególnie do miast, jednak była ona niższa od kategorii dzieci w wieku 0–4 lata, co należy wiązać z powrotami rodziców, którym rodziły się dzieci za granicą lub którzy nie chcieli przebywać z dziećmi poza ojczystym krajem. Przestrzenne zróżnicowania wg miejsca pochodzenia i imigracji zaprezentowano na kolejnych kartogramach (ryc. 7–12)Pozycja Miejsce regiopolis Tokio w krajowym systemie gospodarczym oraz zróżnicowanie i funkcjonowanie jego rynku pracy(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Mydel, RajmundRegiopolis Tokio tworzy największą na świecie miejską formację osadniczą, stanowiącą główne ogniwo Japońskiego Megalopolis, zamieszkałą przez 35,1 mln osób, reprezentujących 27,5% ludności kraju (2005). Formuje ono jednocześnie gigantyczny, o bardzo nowoczesnej strukturze funkcjonalnej, rynek pracy, na którym znajduje zatrudnienie 17,3 mln osób, reprezentujących aż 28,1% czynnej zawodowo ludności Japonii (w sferze IC oraz B&R regiopolis reprezentuje odpowiednio aż 59,5% i 39,5% krajowego rynku pracy/zatrudnienia). Na jego obszarze, którego zewnętrzne granice wyznaczone zasięgiem migracji wahadłowych rozciągają się w promieniu do 70 km od centrum Tokio, wytwarza się m.in. 31,9% wartości PKB oraz 35,1% wartości wewnętrznego eksportu (2005). Regiopolis Tokio tworzy zarazem najważniejszy w skali kraju gospodarczy region znany w literaturze geografi cznej i ekonomicznej pod nazwą Keihin. Jego rozwój oraz funkcjonowanie przebiegające pod administracyjnym nadzorem Tokyo Metropolitan Government, oparte jest na silnie zróżnicowanych i bilansujących się wewnętrznie migracjach wahadłowych, ukierunkowanych w zasadniczej mierze na miasto Tokio (obszar centralny), na które przypada 30,0% rynku pracy regiopolis.Pozycja Porównanie danych o użytkowaniu terenu z programu CORINE Land Cover z danymi uzyskanymi z ortofotomap(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Jucha, Witold; Kroczak, RafałJedną z podstawowych informacji używanych w geografii oraz gospodarce przestrzennej są mapy użytkowania/pokrycia terenu. Stosowane są one w praktyce np. do symulacji i przewidywania zdarzeń katastrofalnych, wyznaczania stref zagrożeń itp. Od 1990 r. Polska uczestniczy w projekcie CORINE Land Cover (CLC), który zajmuje się tworzeniem map pokrycia terenu według spójnych kryteriów dla większości krajów UE. Wyróżnione klasy pokrycia terenu zorganizowane są hierarchicznie na trzech poziomach dokładności, z których najniższy wyróżnia 44 typy. Ciągłość terytorialna i metodyczna sprawiła, że współcześnie jest to jedno z najpopularniejszych źródeł danych w opracowaniach naukowych, branżowych, w edukacji, ochronie środowiska i wielu innych dziedzinach gospodarki. Głównym ograniczeniem w wykorzystaniu tych danych jest skala opracowania związana ze szczegółowością źródła bazowego. O ile CLC jest bardzo dobrym źródłem danych w opracowaniach małoskalowych, o tyle w wielkoskalowych projektach jego wykorzystanie budzi kontrowersje. Dlatego w artykule podjęto próbę określenia współczynników korelacyjnych dla danych CLC na podstawie najdokładniejszych map użytkowania, czyli sporządzonych dzięki digitalizacji ortofotomap. Jedne i drugie dane skonfrontowano z sobą sprawdzając, jak poszczególne typy pokrycia terenu są ze sobą skorelowane na tych dwóch źródłach danych.Pozycja Procesy migracyjne a dochody gmin w wybranych obszarach metropolitalnych południowej Polski(Oficyna Wydawnicza AFM, 2011) Raźniak, PiotrW niniejszym opracowaniu porównano migracje ludności i dochody gmin w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym i Potencjalnym Rzeszowskim Obszarze Metropolitalnym. Wykazano silne zróżnicowanie badanych zjawisk zarówno pod względem wielkości ośrodka centralnego jak i zasięgu wpływu miasta centralnego na sąsiednie jednostki administracyjne. W celu podsumowania procesów społeczno-gospodarczych zachodzących w województwie małopolskim wykonano typologię wykorzystującą współczynnik salda migracji ludności oraz dochody ogółem gmin badanego terenu. Wykazano silne procesy suburbanizacyjne w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym, natomiast stosunkowo niewielkie oddziaływanie Rzeszowa na peryferia nie predestynuje do zaliczenia go do obszarów metropolitalnychPozycja Procesy suburbanizacyjne w regionie miejskim Krakowa na tle rozwoju społeczno-gospodarczego województwa małopolskiego.(Oficyna Wydawnicza AFM, 2013) Raźniak, PiotrW niniejszym rozdziale wykazano zróżnicowanie procesów ludnościowych w regionie miejskim Krakowa na tle rozwoju społecznego i gospodarczego województwa małopolskiego. Poddano analizie wskaźniki migracyjne i gospodarcze dla województwa małopolskiego, do których należą: dojazdy do pracy oraz saldo migracji przeliczone na 1000 mieszkańców, nowo zarejestrowane podmioty gospodarcze należące do sekcji M według klasyfikacji PKD, inwestycje firm w usługi rynkowe oraz liczba spółek handlowych z udziałem kapitału zagranicznego. Przeprowadzono też analizę wybranych współczynników społecznych regionu miejskiego Krakowa, wykazując zmiany ich natężenia w zależności od położenia względem ośrodka centralnego. Wykazano, że najbardziej atrakcyjne dla nowych inwestycji są nie tylko główne miasta, ale również strefa podmiejska oraz że procesy suburbanizacyjne nie zachodzą równomiernie we wszystkich kierunkach wokół Krakowa.Pozycja Przemiany funkcji handlowo-usługowych w mieście postsocjalistycznym na przykładzie Nowej Huty(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Płaziak, MonikaW opracowaniu omówiono przemiany zachodzące w przestrzeni i strukturze działalności handlowo-usługowej na terenie najstarszej części Nowej Huty, powstałej jako odrębne miasto, które wkrótce zostało przyłączone do Krakowa i podlega nieustannemu procesowi integracji. Nowa Huta w wielu przejawach życia, w tym również związanego z zaspokajaniem podstawowych potrzeb mieszkańców, także więc w sferze handlowo-usługowej, od początku była ideologicznie naznaczona i w tym kontekście rozwijała się i ulegała przeobrażeniom. Jako sztandarowe polskie miasto socjalistyczne stanowi swojego rodzaju laboratorium, w którym można analizować przeobrażenia związane z wprowadzeniem gospodarki rynkowej na grunt gospodarki centralnie sterowanej, gdzie organizatorami życia w poprzedniej epoce ustrojowej była władza i główny pracodawca – kombinat metalurgiczny. Analizie poddano uwarunkowania rozwoju funkcji handlowo-usługowych okresu socjalistycznego i ich wpływ na przemiany okresu transformacji po 1989 roku, dodatkowo z zaznaczeniem słabo zarysowującego się wątku globalizacji i marginalnej gentryfikacji (Gądecki 2005). Zwrócono uwagę na zmiany w asortymencie sklepów i ofercie usług, ich przestrzenną organizację oraz warunki lokalowe, w aspekcie dostosowania do dynamiki potrzeb konsumentów.Pozycja Przestrzenne aspekty poziomu życia ludności Gwatemali(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Winiarczyk-Raźniak, AnnaPoziom życia jest kategorią badawczą, której pomiar najczęściej oparty jest na podstawie wielowymiarowych wskaźników. Dobranie jednego uniwersalnego wskaźnika w celu zbadania problemu zróżnicowania warunków życia człowieka jest zadaniem trudnym. W poniższym opracowaniu dokonano analizy przestrzennego zróżnicowania poziomu życia ludności na obszarze Gwatemali w podziale na gminy (hiszp. municipios). Wzięto pod uwagę wskaźniki najczęściej stosowane w analizach międzynarodowych do badania poziomu życia ludności. Omówiono przestrzenne zróżnicowanie wskaźnika rozwoju społecznego, indeksu wykluczenia (marginalizacji) oraz wskaźnika ubóstwa. Ponadto zwrócono uwagę na kwestie bezpośrednio związane z poziomem życia mieszkańców: zjawisko analfabetyzmu, nieuczęszczanie do szkoły, zagadnienia etniczne oraz charakter miejsca zamieszkania (miasto/wieś).Pozycja Rola placów targowych w strukturze przestrzenno-społecznej i ekonomicznej Nowej Huty(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Płaziak, Monika; Szymańska, AnnaPlace targowe w ciągu ponad 60-letniej historii Nowej Huty, powstałej jako odrębne miasto, a od 1951 r. będącej dzielnicą Krakowa, pełniły istotną rolę w życiu tutejszej społeczności, stanowiąc nie tylko miejsce zakupów, ale też umożliwiając kontakty sąsiedzkie. W czasach gospodarki centralnie sterowanej były one ważne dla mieszkańców, dając sposobność zakupu towarów niedostępnych w miejscowych sklepach, lokalizowanych w Nowej Hucie zgodnie z – jak się później okazało utopijną – zasadą „samowystarczalności osiedla robotniczego”. Znaczenie ich nie zmniejszyło się również po 1989 r., kiedy to w okresie transformacji ustrojowej i społeczno-gospodarczej, która przyczyniła się do przekształceń funkcji handlowo-usługowych, place targowe uległy przeobrażeniom, wraz z pojawiającymi się nowymi przedsiębiorcami i oferowanym przez nich nowym asortymentem. Kondycja placów targowych jest różna w zależności od miejsca lokalizacji. Wydaje się jednak, iż nawet sąsiedztwo pobliskich sklepów wielkopowierzchniowych im nie zaszkodziło, a nawet można zauważyć swoisty rodzaj koegzystencji tych dwóch form handlu. Place targowe na stałe wpisały się w fizjonomię tej części Krakowa i są rozpoznawalne przez wielu mieszkańców miasta, a zasięg ich oddziaływania na klientów, przedsiębiorców oraz handlujących rolników jest rozległy i daleko wykracza poza granice miasta. Aktualnie na stosunkowo niewielkiej powierzchni Nowej Huty, w obrębie 25 najstarszych osiedli i w ich najbliższym sąsiedztwie, na terenie zamieszkanym przez nieco ponad 50 tys. osób funkcjonują aż trzy place targowe. Autorki opracowania na podstawie przeprowadzonych kwestionariuszy wywiadu wśród wybranych grup respondentów dokonały analizy zasięgu oddziaływania tych miejsc oraz ich postrzegania przez klientów, przedsiębiorców i sprzedających tam rolników.Pozycja Special Border Development Issues in Central and Eastern Europe(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Szabolcs, PásztorThis paper tries to approach the question of rural development from a quite different angle: from the possibility of cross-border co-operation between the Hungarian and Ukrainian micro-regions. The importance of this question is gaining grounds because of Hungary’s accession to the EU and the Schengen zone. After unveiling the development and co-operation possibilities of three micro-regions, it tries to outline a series of potential development opportunities. The paper argues that prior rural development is needed to catalyseany cross-border relations.Pozycja Struktura wielkościowa miast megamiasta Tokio oraz jej zróżnicowanie w zależności od odległości od centrum(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Mydel, Rajmund; Takahashi, DorotaMegamiasto Tokio reprezentuje od lat 50. XX w. największy na świecie pod względem demograficznym typ formacji osadniczej. Zajmujące powierzchnię 13,1 tys. km2 , zamieszkiwane jest przez 35,1 mln osób (27,5% ogólnej liczby ludności Japonii). W zespole megamiasta Tokio, które formuje ogromny, ultranowoczesny w swej funkcjonalnej strukturze rynek pracy, koncentrujący 28,9% czynnej zawodowo ludności kraju, wytworzonych zostało niemal 35,0% wartości PKB Japonii (2005). Na tą największą miejską formację osadniczą świata, stanowiącą podstawowe ogniwo Nippon Megalopolis, składa się 128 miast (tzw. shi) o zaludnieniu co najmniej 30 tys. mieszkańców. Zasadniczym celem rozdziału jest poznanie struktury wielkościowej miast w zespole megamiasta Tokio z uwzględnieniem jej zmienności w zależności od odległości od centrum układu, reprezentowanego przez miasto centralne Tokio. Charakterystyczna jest w jego zespole obecność czterech miast o zaludnieniu powyżej 1,0 mln osób (w tym Tokio liczące 8,5 mln mieszkańców), które reprezentując zaledwie 3,1% ogółu miast, koncentrują aż 43,3% ludności megamiasta. Najliczniejsze są tu miasta o zaludnieniu 50,0–99,9 tys. oraz 100,0–199,9 tys. mieszkańców, reprezentujące odpowiednio 36,4% oraz 34,4% ogółu miast megamiasta, koncentrując 28,2% ludności miejskiej całego zespołu. Z punktu widzenia zmienności struktury wielkościowej miast w zależności od odległości, w strefie 10–40 km charakterystyczna jest dominacja miast o zaludnieniu 100,0–199,9 tys., w strefie 40–60 km miast liczących 50,0–99,0 tys. mieszkańców, natomiast w strefie peryferyjnej czyli w odległości 60–70 km, znamienna jest strukturalna przewaga miast najmniejszych, liczących 30,0–49,9 tys. mieszkańców. Spadkowi wielkości miejskich jednostek osadniczych wraz ze wzrostem odległości od centrum zespołu megamiasta towarzyszy obniżanie ich liczby, czyli zmniejszanie gęstości sieci osadniczej.Pozycja Szeroka partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym na poziomie lokalnym(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Nęcka, GrzegorzNiniejsza praca podejmuje temat partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym na poziomie lokalnym w Polsce. Stopniowe zwiększanie udziału społeczności lokalnych w procedurach sporządzania dokumentów planistycznych staje się obecnie niezbędnym elementem prawidłowego funkcjonowania polityki lokalnej. Niestety polskie normy prawne nie obligują do stosowania szerokich konsultacji społecznych. Także świadomość korzyści płynących z partycypacji (jak np. minimalizacja konfl iktów) jest wśród elit politycznych z reguły niewielka. Długoletnie tradycje krajów Europy Zachodniej w zakresie prowadzenia dialogu społecznego pozwalają na zastosowanie różnorakich form komunikacji, które przy odrobinie chęci, empatii i zrozumieniu włodarzy lokalnych mogą zostać swobodnie wdrożone w struktury samorządów gminnych, nie naruszając przy tym obligacji wynikających z obowiązującej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W treści odniesiono się do praktyk partycypacyjnych (przede wszystkim w zakresie informacyjnym) prowadzonych w podkrakowskiej gminie Zabierzów w latach 2012–2013, których celem było m.in. zminimalizowanie konfliktów przestrzennych przez włączenie możliwie największej liczby mieszkańców do udziału w procesie planowania przestrzennego.Pozycja Wpływ zmian w zagospodarowaniu przestrzennym Bielska-Białej na jakość życia jego mieszkańców(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Raźniak, Piotr; Bondar, MartaThis report presents the results of survey interviews conducted among residents of Bielsko-Biala. In the study, respondents participated diverse in terms of gender, age, marital status, level of education and living conditions. On the basis of the questionnaire examines the impact of changes in the spatial development of the city on the quality of life of its inhabitants. It was also examined whether the development of the town by the residents moving in the right direction, whether the projects undertaken in the years 2003–2013 resulted in their daily lives, and to what extent the resulting investment and revitalization activities raised the attractiveness of the city. Also analyzed the level of citizen satisfaction with local policies pursued by local authorities. It has been shown that the best road investments are evaluated and the resulting new shopping centers in the city center. It also presents a further investment which, according to their population should be made in individual districts.Pozycja Wymiary poziomu życia w Polsce w świetle wybranych wskaźników(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Winiarczyk-Raźniak, AnnaCelem badań było ustalenie wybranych wymiarów poziomu życia ludności w Polsce w układzie 66 podregionów. Wzięto pod uwagę potrzeby związane z miejscem zamieszkania i otoczenia (warunki mieszkaniowe, stan środowiska przyrodniczego), zdrowiem, wykształceniem i aktywnością kulturalną. Łącznie wykorzystano 12 mierników, dla wszystkich podregionów za lata 2002/2003–2009/2010. Przedstawione mierniki cząstkowe dla poszczególnych podregionów poddane zostały standaryzacji. Zbadano zarówno przestrzenny rozkład wskaźnika syntetycznego wszystkich badanych wymiarów dla 2009/2010 r., jak również zmiany tych wartości w okresie 2002/2003–2009/2010. Analizowane sześć wymiarów poziomu życia w Polsce prezentuje zróżnicowane zależności przestrzenne. W przypadku większości daje się zauważyć niższe wartości wskaźników w podregionach położonych wokół dużych miast. Dotyczy to szczególnie kwestii ochrony zdrowia oraz kulturalnych. Świadczy to o niedostosowaniu pod tym względem obszarów wpływu tych miast (obszarów metropolitalnych). Systematyczny rozwój liczby ludności w podregionach nie pociąga za sobą decyzji inwestycyjnych w zakresie usług. Również nie wszystkie obszary metropolitalne są przystosowane pod względem wyposażenia w infrastrukturę techniczną do wzrastającej liczby ludności. O tym braku przygotowania świadczą również kierunki zmian w wartościach wskaźnika syntetycznego, wskazujące na pogarszanie się poziomu życia w zakresie badanych cech w podregionach wokół największych polskich miast.Pozycja Zmiany warunków mieszkaniowych w regionie miejskim Krakowa(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Raźniak, Piotr; Brzosko-Sermak, AgnieszkaW niniejszym rozdziale przeprowadzono analizę wybranych współczynników dotyczących infrastruktury mieszkaniowej w regionie miejskim Krakowa. Teren badań analizowano w dwóch płaszczyznach, w podziale na pierścienie gmin okalających Kraków oraz na wybrane profile gmin na kierunku Kraków - granice terenu badań. Na analizowanym obszarze zaznaczył się znaczny przyrost liczby mieszkań, oraz ich powierzchni przypadającej na jednego mieszkańca. Wykazano, że w mieście centralnym przypada najmniej osób na jedno mieszkanie, natomiast w gminach peryferyjnych wzrasta wraz ze zbliżaniem się do granic regionu. W Krakowie zanotowano także stosunkowo najmniejszy przyrost przestrzeni mieszkalnej przeliczonej na mieszkańca. Najlepiej rozwiniętą strefą pod tym względem okazały się gminy bezpośrednio graniczące z miastem. Analiza wykazała również słabe zainteresowanie budową nowych mieszkań w północno-wschodniej części regionu, natomiast tereny północno-zachodnie i południowe legitymowały się dynamicznym wzrostem inwestycji.Pozycja Znaczenie rozwoju społeczno-gospodarczego polskich metropolii i ich oddziaływanie na otaczające je obszary(Oficyna Wydawnicza AFM, 2009) Raźniak, PiotrW niniejszym opracowaniu podjęto próbę wykazania oraz określenia rozmiarów oddziaływania społeczno – gospodarczego wybranych polskich miast metropolitalnych na przyległe do nich obszary. Analizie poddano wskaźniki społeczne: kierunki napływu oraz odpływu badanych miast przeliczonych na 10 000 mieszkańców oraz trzy gospodarcze, które mogą stanowić o sile lub słabości miast centralnych i otaczających je obszarów metropolitalnych. Są nimi: nowo zarejestrowane podmioty gospodarcze należące do sekcji M wg PKD, inwestycje firm w usługi rynkowe oraz liczba spółek handlowych z udziałem kapitału zagranicznego. Wartości zostały przeliczone na 1 mieszkańca w odniesieniu do średniej wojewódzkiej (bez miasta centralnego).Pozycja Zróżnicowanie migracji ludności w Gminie Wielka Wieś, jako wyraz procesów suburbanizacji strefy podmiejskiej Krakowa(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Raźniak, PiotrCelem niniejszego opracowania było zbadanie nasilenia procesów suburbanizacji w strefie podmiejskiej Krakowa na przykładzie gminy Wielka Wieś. Po przeanalizowaniu danych pochodzących z kart meldunkowych z lat 2005, 2006, 2010, 2011 zbadano kierunki migracji ludności w gminie Wielka Wieś. Wykazano znaczne zróżnicowanie przestrzenne omawianego zjawiska oraz zauważono przewagę napływających z Krakowa w napływie ogółem, co ukazuje na silnie zachodzące procesy suburbanizacji. Najbardziej atrakcyjnymi wsiami były te, które bezpośrednio graniczyły z Krakowem, ponadto bardzo dobra dostępność komunikacyjna przyczynia się do rozwoju ludnościowego gminy, o czym świadczy m.in. wysokie dodatnie saldo migracji notowane już od lat 90. XX wieku.