Przeglądaj wg Temat "Dietetyka"
Teraz wyświetlane 1 - 19 z 19
Wyników na stronę
Opcje sortowania
Pozycja Family - Health - Disease(Oficyna Wydawnicza AFM, 2016) Bramušková, Jarmila; Balogová, Eva; Spodniaková, Miroslava; Gerlichová, Katarina; Matišáková, Iveta; Zichová, Miroslava; Goździalska, Anna; Shvediuk, Tetiana; Karasiewicz, Adrian; Kowalewska, Marta; Kadučáková, Helena; Jaśkiewicz, Jerzy; Jaśkiewicz, Jerzy; Dębska, Grażyna; Ławska, Wioletta; Kudlová, Pavla; Kutnohorská, Jana; Tomaszewska, Katarzyna; Lemańska, Dorota; Vanková, Beáta; Milaniak, Irena; Raková, Jana; Hudáková, Paulína; Valentová, Katarina; Šupínová, Mária; Gurín, Daniel; Bramušková, Jarmila; Miksaiová, Anna; Verešová, Jarmila; Krátká, Anna; Dębska, Grażyna; Jaśkiewicz, JerzyThis publication includes opinion and research papers written by authors with academic backgrounds from the Czech Republic, Slovakia and Poland. The monograph consists of 14 chapters and the order of them refers to the relationship between the family and the health of its members. The first seven texts concern children’s health problems. The next two concern widely defined issues of nutrition and adult nursing. The next four discuss health issues of the elderly, while the last describes the dilemma of bereaved family members who have to decide about organ donation. The individual chapters show different aspects of family participation in the treatment and care of children, the elderly, the chronically ill, and the disabled. The discussed topics are a part of the wider issue of social medicine. A very important issue is the interdisciplinary problem of interaction between health and illness and their influence on the family, which is on one hand embedded in medical science, while on the other hand it refers to the social sciences, especially family sociology, psychology, pedagogy, and also social policy to some extent. The authors of the monograph also discuss the issue of life quality of the elderly living in domestic environments and the health and social problems they face. The authors also analyse the role of nurses in promoting health, such as immunisation, rational nutrition, and ethical aspects such as the screening of newborns. This monograph is addressed to all who work or want to work with families and support them in the difficult challenges posed by disease. The authors hope the monograph will increase understanding and familiarity with the health problems of relatives.Pozycja High tea consumption diminishes salivary 17beta-estradiol concetration in Polish women(Cambridge University Press, 2006) Kapiszewska, Maria; Miśkiewicz, Małgorzata; Ellison, Peter T.; Thune, Inger; Jasieńska, GrażynaWe hypothesized that among reproductive-age women consuming large quantities of tea, the production of estradiol would be suppressed. It has been shown that catechins and theaflavines, the major constituents of tea, inhibit aromatase, an enzyme which catalyses the conversion of androgens to estrogens. Our study included Polish women living in urban (N=61) and rural (N=48) areas. Women collected daily saliva samples for one complete menstrual cycle and filled out dietary questionnaires. Saliva samples were analyzed by radioimmunoassay for concentration of 17-β estradiol (E2). Women with high (above the median) average daily consumption of black tea had reduced levels of salivary E2, in comparison with women who drank less black tea (below median). This effect was observed within the whole study group, as well as separately within urban (p = 0.0006) and rural (p = 0.013) groups. High intake of the sum of subclasses of tea catechins and epigallocatechin gallate, assessed using the USDA database [http://www.nal.usda.gov], was also associated with lower concentrations of E2 within all women (p = 0.01 and p = 0.0001, respectively) and within the urban group (p = 0.0001 and p = 0.004, respectively). Similar relationships were observed between the sum of subclasses of theaflavines and thearubigines and E2 levels for the whole group (p = 0.002) and for urban women (p = 0.02). Women with high consumption of tea had lower levels of E2 concentration throughout the entire menstrual cycle. These results may have implications for reducing hormone-related cancer risk by a relatively easy dietary intervention.Pozycja Lekarski obowiązek a samostanowienie pacjenta(Oficyna Wydawnicza AFM, 2013) Rej-Kietla, Anna; Kryska, SandraW ustawodawstwie polskim oraz w deontologii lekarskiej jeszcze na początku XX wieku nie było mowy o jakiejkolwiek autonomii woli pacjenta co do przebiegu leczenia. Jednak wraz z upływem lat, a przede wszystkim znacznego wzrostu świadomości pacjentów, charakter świadczeń zdrowotnych uległ zmianie. Pacjent mógł w coraz większym stopniu decydować o tym, czy poddać się konkretnemu zabiegowi czy też nie. Istnieje jednak szereg pytań o to, jak daleko sięga taka autonomia, granica swobody decydowania pacjentów o swoim życiu, na przykład w kontekście religijnym czy światopoglądowym. Należy pamiętać, że samostanowienie pacjenta nie zawsze będzie respektowane w świetle prawa. Dotyczy to między innymi takich zabiegów, jak aborcja (z pewnymi wyjątkami) czy eutanazja, które są przez polskie prawo zakazane. Z jednej strony przedkłada się ochronę życia ludzkiego nad wolę pacjenta. Z drugiej strony lekarz, który podjąłby się czynności medycznych bez zgody pacjenta, nie naruszyłby jego życia lub zdrowia gdyż byłoby to działanie w obronie tych dóbr, ale naruszyłby wolność pacjenta, prawo do decydowania o stanie własnej osoby i własnym losie.Pozycja Niedobory folianów w diecie i ich wpływ na stabilność genetyczną(Oficyna Wydawnicza AFM, 2010) Kalemba-Drożdż, MałgorzataFolates take part in many major biochemical processes in human cells including: replication, DNA repair, DNA methylation and detoxification processes. Folic acid defi ciency in diet increases the risk of neural tube defect in fetus, cardiovascular disease in adults and furthermore the loss of genetic stability and, as the consequence, neoplastic diseases. The dietary deficiency of folic acid aff ects more than 90% of population in Malopolska Province.Pozycja Ocena stanu odżywienia organizmu: practicum(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Kapiszewska, Maria; Kalemba-Drożdż, MałgorzataPozycja Państwo i Społeczeństwo nr 1, 2013 : Medycyna i zdrowie publiczne(Oficyna Wydawnicza AFM, 2013) Seweryn, Barbara; Spodaryk, Mikołaj; Górecki, Marcin; Goździalska, Anna; Jaśkiewicz, Jerzy; Pajdak, Władysław; Wójtowicz, Barbara; Dębska, Grażyna; Ławska, Wioletta; Rej-Kietla, Anna; Kryska, Sandra; Poździoch, Stefan; Huras, Agnieszka; Kryska, Sandra; Kowalewska, Marta; Pekaniec, Anna; Ciborowska, Helena; Drąg, Jagoda; Drąg, Jagoda; Gołkowski, Filip; Majchrowski, Jacek M.Pozycja Państwo i Społeczeństwo nr 4, 2016 : Medycyna i zdrowie publiczne(Oficyna Wydawnicza AFM, 2016) Seń, Mariola; Dębska, Grażyna; Lizak, Dorota; Kudlová, Pavla; Reslerová, Ludmila; Kantorowicz, Małgorzata; Więcek, Magdalena; Romanowska, Urszula; Laska, Edyta; Foryś, Zofia; Burdek, Anna; Ławska, Wioletta; Seweryn, Barbara; Spodaryk, Mikołaj; Ziarko, Andrzej; Strączek, Katarzyna; Sułek, Jolanta; Gołkowski, Filip; Lesňáková, Anna; Rovný, Ivan; Hlinková, Soňa; Cienciała, Antoni; Zelek, Michał; Zelek, Michał; Puka, Dorota; Kopiński, Piotr; Merklinger-Gruchała, Anna; Gołkowski, Filip; Majchrowski, Jacek M.Pozycja Poziom świadomości żywieniowej mężczyzn na temat źródeł antyoksydantów i znaczenia równowagi prooksydacyjno-antyoksydacyjnej organizmu dla zdrowia(Oficyna Wydawnicza AFM, 2016) Kantorowicz, Małgorzata; Więcek, MagdalenaWprowadzenie: Karotenoidy, polifenole oraz witaminy A, E, C chronią organizm przed kumulacją wolnych rodników i występowaniem stresu oksydacyjnego. Zaburzenie równowagi prooksydacyjno-antyoksydacyjnej może prowadzić do wystąpienia m.in. chorób cywilizacyjnych czy nowotworów. Celem badania była ocena wiedzy żywieniowej mężczyzn na temat żywieniowych źródeł antyoksydantów w wybranych produktach spożywczych, a także ocena wiedzy na temat wpływu wolnych rodników na organizm człowieka. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono wśród 40 studentów oraz 20 starszych mężczyzn z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety własnego autorstwa. Wyniki: Na żadne z pytań respondenci nie udzielili w 100% prawidłowej odpowiedzi. Żywieniowe źródło witaminy A poprawnie wskazało 57,5% studentów oraz 60% starszych mężczyzn, natomiast żywieniowe źródło witaminy E prawidłowo przyporządkowało 42,5% studentów i 50% seniorów. Wnioski: Wiedza żywieniowa starszych mężczyzn okazała się być na wyższym poziomie niż wiedza studentów zarówno w zakresie żywieniowych źródeł antyoksydantów jak i określenia wpływu wolnych rodników na organizm.Pozycja Prawo pacjenta do bezpieczeństwa – regulacje europejskie i polskie(Oficyna Wydawnicza AFM, 2013) Poździoch, StefanBezpieczeństwo pacjenta w trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych stanowi kluczowe wyzwanie dla polityki zdrowotnej i należytego funkcjonowania podmiotów leczniczych. Uwarunkowania systemowe powodują, że nienależyta jakość opieki zdrowotnej prowadzi w następstwie do zdarzeń niepożądanych i stawia pod znakiem zapytania prawo pacjenta do bezpieczeństwa. W artykule poruszono głównie dwie kwestie. Najpierw przywołano niektóre nowsze dane statystyczne ilustrujące skalę zdarzeń niepożądanych związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w Polsce i w innych krajach. Następnie zwięźle omówiono kluczowe dokumenty europejskie i polskie, które określiły konieczne procedury, zakresy i metody działania dla poprawy bezpieczeństwa pacjenta.Pozycja Problematyka i zasady żywienia pacjentów hospitalizowanych w oddziałach psychiatrycznychGłowacka, Aldona; Spodaryk, Mikołaj; DietetykaZe wstępu: "Zdrowie psychiczne jest nieodłącznym składnikiem, dobrostanu człowieka. Zaburzenia psychiczne występują w ciągu życia u wysokiego odsetka osób z populacji ogólnej, towarzyszą także licznym chorobom somatycznym i mają istotny wpływ na ich przebieg ” W szpitalu psychiatrycznym im dr J. Babińskiego w Krakowie przebywają pacjenci o różnej charakterystyce zaburzeń, nie tylko z zaburzeniami psychicznymi jako chorobą zasadniczą ale także z schorzeniami somatycznymi, dla których zaburzenia psychiczne stanowią problem współistniejący. Aktualnie w opiece szpitalnej pozostaje ponad 1000 pacjentów, hospitalizowanych w oddziałach stacjonarnych i dziennych. Dział żywienia przygotowuje posiłki dla ponad 800 pacjentów, pozostali hospitalizowani w oddziałach dziennych zazwyczaj z posiłków nie korzystają. Specyfika schorzeń u tych pacjentów wymaga zastosowania odpowiednich diet, które stanowią ważny element w procesie leczenia."(...)Pozycja Problematyka roszczeń dotyczących „złego urodzenia” w polskim orzecznictwie(Oficyna Wydawnicza AFM, 2013) Rej-Kietla, Anna; Huras, Agnieszka; Kryska, SandraJest oczywiste, że lekarz będzie odpowiedzialny za uszczerbek zdrowia dziecka powstały z jego winy. Należy jednak rozpatrzyć też sytuację, w której niedbalstwem lekarza było jedynie dopuszczenie do narodzenia dziecka, a nie przyczynienie się do szkody na jego zdrowiu. I właśnie w takiej sytuacji dochodzi do pojawiania się roszczeń z tytułu wrongful birth, czyli tzw. złego urodzenia. Coraz częściej na wokandach sądowych całego świata, także w Polsce, pojawiają się powództwa odszkodowawcze dotyczące poczęcia i urodzenia dziecka, które „wywołało szkodę”. Początkowo sądy negowały możliwość uznania dziecka jako szkodę. Jednak w późniejszym okresie Trybunał Konstytucyjny wyraził pogląd, że dopuszczalność roszczeń odszkodowawczych rodziców nieplanowanego lub upośledzonego dziecka nie narusza przepisów Konstytucji. Przedstawione roszczenie odszkodowawcze typu wrongful birth w polskim orzecznictwie występuje rzadko. Jedną z przyczyn jest niechęć do wytaczania tego typu pozwów, co zapewne przekłada się na aspekt moralny.Pozycja Problemy żywieniowe ludzi starszychKusznir, Anna; Lemańska, Dorota; DietetykaZe wstępu: "Od wielu lat obserwujemy, że polskie społeczeństwo, podobnie jak wiele społeczeństw Zachodu, starzeje się. W gronie ludzi starszych na szczęście powiększa się grupa osób, które za cel stawiają sobie jak najdłuższe zachowanie dobrego zdrowia. Starzenie organizmu jest genetycznie zaprogramowane, postępuje z upływem lat i przebiega powoli. Życie seniorów wydłuża się dzięki postępowi medycyny, wzrostowi stopy życiowej oraz zwiększeniu dostępu do wiedzy. W procesie starzenia żywienie jest najważniejszym czynnikiem warunkującym o stanie zdrowia. Sposób odżywiania ludzi starszych powinien być zgodny z normami, a jednocześnie modyfikowany w zależności od stanu zdrowia, funkcji narządów, zdolności organizmu do pobierania i przyswajania pokarmów"(...)Pozycja Przegląd antropometrycznych mierników otłuszczenia ciała stosowanych w diagnozowaniu otyłości(Oficyna Wydawnicza MA, 2016-06) Lizak, Dorota; Budzowski, Artur; Seń, Mariola; Czarny, WojciechTendencje zdrowotne dotyczące zwiększania masy i wymiarów ciała wśród dzieci, młodzieży, a także osób dorosłych w Polsce nie są optymistyczne. Polska należy do krajów, w których to zjawisko, a właściwie problem zdrowotny zaznacza się w sposób szczególny, tj. ma charakter wzrostowy. O ile BMI (Body Mass Index, wskaźnik Queteleta II) uważany był do tej pory za adekwatny (optymalny) wskaźnik antropometryczny obrazujący stosunek masy ciała do wysokości ciała, tym samym na jego podstawie dokonywana była ocena prawidłowości bądź nieprawidłowości budowy lub funkcjonowania organizmu, tak w ostatnich latach został opracowany nowy miernik odnoszący się do procentowej zawartości tkanki tłuszczowej w ciele, a mianowicie BAI (Body Adiposity Index), czyli wskaźnik otłuszczenia ciała. Różnice w interpretowaniu tych samych cech somatycznych u różnych osób za pomocą obydwu wskaźników pozwalają wnioskować, iż BMI nie jest najbardziej rzetelnym miernikiem obrazującym ilość tkanki tłuszczowej w organizmie. Odnosi się bowiem do oceny masy ciała, a nie bezpośrednio do zawartości tkanki tłuszczowej. Rozpatrując wskaźniki BMI i BAI w kontekście zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym na podstawie dostępnych w piśmiennictwie wyników badań można stwierdzić, że obydwa wskaźniki w zróżnicowanym stopniu korelują ze zwiększonym ryzykiem występowania tych chorób. Wskaźnik BAI umożliwia szybsze i bardziej precyzyjne diagnozowanie otyłości i ryzyka chorób z nią związanych, jednak wymaga dalszej walidacji. Pomimo tego, zalety BAI predestynują go do włączenia do zestawu stosowanych powszechnie wskaźników antropometrycznych. W niniejszej pracy została poddana ocenie wiarygodność porównywanych wskaźników w świetle dotychczas uzyskanych wyników badań naukowych.Pozycja Sposoby leczenia chorób w autobiografistyce kobiet(Oficyna Wydawnicza AFM, 2013) Pekaniec, AnnaGłównym celem artykułu jest prześledzenie sposobów leczenia, diagnozowania, opisywania objawów chorób, które trapiły autobiografki, ich znajomych lub podopiecznych. Szeroko pojęta literatura dokumentu osobistego autorstwa kobiet – głównie dziewiętnastowieczna, choć przywołane zostają także wcześniejsze publikacje, zostaje potraktowana jako wiarygodny, interesujący materiał źródłowy, dzięki któremu możliwe staje się nie tylko opowiedzenie o konkretnych dolegliwościach, lecz także ukazanie powiązań dyskursu medycznego z obyczajowym, czy szerzej, kulturowym. Stąd też autobiografi e kobiet, w całości lub w znacznej mierze skoncentrowane na rejestrowaniu symptomów chorobowych, jawią się jako ciekawe i efektywne poznawczo składowe zarówno historii literatury, jak i historii medycyny.Pozycja Stan skóry wykładnikiem stanu zdrowia(Oficyna Wydawnicza AFM, 2012) Kowalewska, Marta; Goździalska, Anna; Jaśkiewicz, Jerzy; Witek, Karolina; Lizak, Dorota; Kadzik-Wasyl, Marta; Jurzak, Magdalena; Broszencka, Aleksandra; Szklarczyk, Małgorzata; Lewandowska, Justyna; Matuła, Aleksandra; Koczur, Patrycja; Kowalska, Katarzyna; Ząbczyńska, Martyna; Rudyk, Anna; Drąg, Jagoda; Gawędzka, Anna; Goździalska, Anna; Jaśkiewicz, JerzyNiniejsza monografia obejmuje 12 prac, w których podano informacje o fizjologii i patologii skóry. W części prac opisane są obecnie stosowane techniki kosmetyczne, które w założeniu są zabiegami „upiększającymi”. Autorzy mają nadzieję, że treści zebranych publikacji będą przyczynkiem do pełniejszego poznania fizjologii skóry oraz podstaw kosmetologii.Pozycja Urozmaicone spożycie żywności przez studentów różnych uczelni w Polsce(Oficyna Wydawnicza AFM, 2014) Seń, Mariola; Laska, Edyta; Gibas, Beata; Kotyza, Małgorzata; Golik, Magda; Adamski, Radosław; Lizak, DorotaIntroduction: Proper health behaviours and healthy eating are a significant factor that helps maintain health and reduce the risk of diseases. The varied food intake is a key element of proper nutrition every man. Proper diet also affects our productivity at work, at college, and on the development of social relationships and perform household duties. Objective: The aim of this study was to evaluate the variety of food consumption among students of different universities in Poland. Material and Methods: As the study technique a standardized questionnaire variety of food consumption FIVeQ was used, developed by Eve Niedźwiedzka and Lydia Wądołowska from the Department of Human Nutrition University of Warmia and Mazury in Olsztyn. Questionnaire consists of 79 questions. The questions concerned the variety of food consumption or consumption of various range of products from basic 8 food groups. The study was conducted on a group of 282 people in the period from March to April 2013. They were students of computer science University of Mining – Metallurgy in Krakow (63 persons), nursing at Andrzej Frycz Modrzewski Krakow Academy (53 persons), the direction of chemical engineering Cracow University of Technology (24 persons), medical direction of the Pomeranian Medical University in Szczecin (69 persons) and law students at the Jagiellonian University in Krakow (73 persons). Results: The study revealed a diverse varied food intake for the courses of various universities. Among the students of the Academy of Science – Technology in Krakow – the direction of science were found in 59% of enough variety of food consumption, 21% adequate, 19% good and 1% excellent. Cracow University of Technology – Chemical Engineering course was observed in 54% enough variety of food consumption, 21% good, 17% inappropriate and 8% very good. Jagiellonian University in Krakow – the law direction: 48% very good variety of food consumption, 34% good, 14% adequate and 4% inadequate. Andrzej Frycz Modrzewski Krakow Academy – the direction of nursing: 43% good variety of food consumption, 32% adequate, 17% very good and 8% inadequate, and at the Pomeranian Medical University in Szczecin – of Medicine found in 52% enough variety of food consumption, 29 % good, 17% inappropriate and 2% very good. Conclusions: The study allowed us to formulate the following conclusions: 1. The best results in terms of food consumption were obtained varied among law students of the Jagiellonian University (48% achieved very good results and 34% good, and only 4% inappropriate) and nursing students at Andrzej Frycz Modrzewski Krakow Academy, where 17% achieved very good results and 43% good results, and only 8% inadequate. 2. It is interesting, however, that the students of the medical well despite a good knowledge of topics related to health and proper nutrition received not the best results in terms of food intake varied: 17% inappropriate, 52% adequate, 29% good, and only 2% very good. 3. Students of technical universities: AGH – University of Cracow and obtained the worst results in terms of varied food intake. The conclusion is that the promotion of a healthy lifestyle and nutritional education especially of young people is still current and important task of public health.Pozycja Wpływ liczby członków podstawowych zespołów ratownictwa medycznego na realizację procedur medycznych u pacjenta z urazem wielonarządowym(Oficyna Wydawnicza AFM, 2013) Górecki, Marcin; Spodaryk, MikołajNa podstawie analizy wyników symulacji zdarzeń medycznych z udziałem pacjenta z urazem wielonarządowym, przeprowadzono ocenę różnic w zakresie i czasie realizacji działań podejmowanych przez Podstawowy Zespół Ratownictwa Medycznego w składzie 2- lub 3-osobowym. Stwierdzono, że różnice masy niesionego przez 2 i 3 osoby oprzyrządowania muszą wpływać na czas dotarcia do osoby poszkodowanej, zwiększają także wyczerpanie ratowników po przybyciu na miejsce zdarzenia. Dodatkowo różnice w czasie wykonania procedur i transportu, wynikające z liczby ratowników w zespole mogą wpływać niekorzystnie na stan poszkodowanego. Ograniczenia liczby członków Podstawowych Zespołów Ratownictwa Medycznego są nieuzasadnione i przyczyniają się do zmniejszenia bezpieczeństwa pacjentów.Pozycja Zachowania żywieniowe wśród podopiecznych z Domu Dziecka(Oficyna Wydawnicza AFM, 2013) Wójtowicz, Barbara; Dębska, Grażyna; Ławska, WiolettaZwiązek zaburzeń odżywania ze stylem życia, nawykami żywieniowymi oraz uwarunkowaniami psychospołecznymi jest oczywisty. Powodują one zagrażające życiu następstwa somatyczne, a także psychiczne i społeczne. Cel badań: badanie podjęto w celu poznania zachowań żywieniowych wśród wychowanków Domu Dziecka. Metodyka: pomiaru zmiennych dokonano metodą sondażu diagnostycznego wykorzystując autorski kwestionariusz ankiety. Badania przeprowadzono na początku 2010 roku i objęto nimi 65 wychowanków Domu Dziecka. Wyniki: dziewczęta są bardziej narażone na wystąpienie negatywnych zachowań żywieniowych. Nawyki żywieniowe wśród wychowanków nie są prawidłowo rozwinięte, istnieje więc ryzyko zagrożenia zaburzeniami odżywania Zagrożenie zaburzeniami odżywiania wzrasta wprost proporcjonalnie do wieku. Wnioski: należy opracować programy profilaktyczne zaburzeń odżywiania wśród wychowanków domów dziecka. W grupach podwyższonego ryzyka opiekunowie dzieci i młodzież powinni posiadać wiedzę dotyczącą norm masy ciała w odniesieniu do wysokości i wieku.Pozycja Żywienie a stężenia hormonów płciowych (estrogenów i progesteronu) u kobiet w wieku rozrodczym: Implikacje dla ryzyka raka piersi(Oficyna Wydawnicza AFM, 2011) Merklinger-Gruchała, Anna; Jasieńska, GrażynaW artykule poruszono problem zależności pomiędzy stężeniami hormonów płciowych u kobiet w wieku rozrodczym (estrogenów i progesteronu) a kalorycznością diety, zawartością wybranych składników pokarmowych, w tym alkoholu w diecie oraz całościowym sposobem żywienia - typami diet (ang. dietary patterns). Wskazano także prawdopodobne mechanizmy biologiczne odpowiedzialne za omawiane zależności. Wyniki prac opartych o całościową ocenę diety nie dostarczają dowodów na istnienie związku pomiędzy typami diet a stężeniami sterydów jajnikowych u kobiet w wieku rozrodczym. Również na podstawie wyników badań wykorzystujących tradycyjne analizy żywieniowe (polegające na badaniu wpływu pojedynczych lub kilku wybranych składników odżywczych na dany efekt zdrowotny) nie można jednoznacznie wskazać tych składników odżywczych, które wpływają na stężenia hormonów płciowych. Jedynie spożywanie alkoholu wydaje się odgrywać rolę w zwiększaniu stężeń estrogenów w organizmie, co koresponduje z uznaniem alkoholu jako jedynego żywieniowego czynnika ryzyka raka piersi, który jest najczęstszym nowotworem u kobiet na świecie.