Matrimonial property regimes in the Congress Kingdom of Poland on the basis of premarital contracts drawn up by the first notaries in Łódź
Ładowanie...
Data wydania
2022
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
1733-0335
eISSN
2450-6095
Tytuł tomu
ISBN
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
The Civil Code of the Kingdom of Poland (KCKP), enacted on June 1, 1825, stated that
property relations in marriage could develop within the statutory property regime, which
was the exclusive property regime or the contractual regime adopted by the spouses. KCKP
regulated the principles of operation of the three main property regimes that could be introduced
by agreement. The future spouses could simply bind their property relations to
one of these regimes, or make any modifications to them. In addition, they were allowed to
adopt a completely different, arbitrary system, as long as the rules of its functioning did not
violate the law or good morals, and were specified in detail in the contract.
The contractual systems regulated in the code were: property separation, dowry property
regime and joint property. In practice of first notaries in the years 1841–1875 in Łódź,
most commonly adopted property regimes were those that combined the features of two
regimes, i.e. property exclusivity and joint property, or a dowry regime and joint property.
However, the principles of the functioning of these systems adopted in premarital
agreements were not uniform. The bride and groom decided on various combinations in
terms of subjecting individual property components to property exclusivity, possibly to
a dowry government, or joint ownership. The regimes of exclusive property and joint property
as well as the dowry regime and joint property regimes were attractive for spouses, due
to their flexibility, the possibility of adjusting the arrangements to the financial situation of
future spouses.
Uchwalony 1 (13) czerwca 1825 r. Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego stanowił, że
stosunki majątkowe między małżonkami mogły kształtować się w ramach ustawowego
ustroju majątkowego, jaki stanowiła wyłączność majątkowa, lub ustroju umownego przyjętego
przez małżonków w intercyzie. Kodeks regulował zasady funkcjonowania trzech
głównych ustrojów majątkowych, które mogły zostać wprowadzone w drodze umowy. Jednocześnie przyznawał przyszłym małżonkom dużą swobodę w kwestii urządzania stosunków
majątkowych: mogli wprost poddać swoje stosunki majątkowe któremuś z tych
ustrojów, albo dokonywać ich dowolnej modyfikacji. Poza tym wolno im było przyjąć inny,
zupełnie dowolny ustrój – byle zasady jego funkcjonowania zostały szczegółowo określone
w umowie, nie naruszały prawa i nie były sprzeczne z dobrymi obyczajami.
Uregulowanymi w kodeksie układami umownymi były: rozdzielność majątkowa, rząd
posagowy oraz wspólność majątkowa. W praktyce działalności pierwszych łódzkich notariuszy,
czyli w latach 1841–1875, najczęściej przyjmowanymi ustrojami majątkowymi były
te, które łączyły w sobie cechy dwóch ustrojów, czyli wyłączności majątkowej i wspólności
majątkowej albo rządu posagowego i wspólności majątkowej.
Przyjmowane w intercyzach zasady funkcjonowania tych ustrojów nie były jednak
jednolite. Narzeczeni decydowali się na rozmaite kombinacje w zakresie poddawania poszczególnych
składników majątkowych wyłączności majątkowej, ewentualnie rządowi posagowemu
albo wspólnośc
Opis
Tematy
Słowa kluczowe
The Kingdom of Poland, notary, Łodź (Lodz), marriage, matrimonial property law, joint property, property separation, Krolestwo Polskie, notariat, Łodź, małżeństwo, prawo małżeńskie majątkowe, wspolność majątkowa, rozdzielność majątkowa
Źródło
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 2022, T. XXV, s. 175-189.