Z wprowadzenia: "Nauka o stosunkach międzynarodowych nie może się obejść bez systematyzowania i porządkowania omawianej przez siebie niezwykle szerokiej materii. Poszukując odpowiedzi na pytania związane z relacjami pomiędzy uczestnikami interakcji międzynarodowych, nie sposób nie dostrzegać czynników, jakie na nie wpływają, czy to w sposób pośredni czy też bezpośredni, zależny lub niezależny od nich. Wielość tych czynników i zmienność wagi przykładanej do poszczególnych, zależnie od epoki, stwarza konieczność gruntownego badania i wskazywania na najważniejsze z nich, decydujące w danym okresie."(...)