W cieniu honoru. Ilustracje do podręcznika historii wojskowości w II RP
Ładowanie...
Data wydania
2025
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
eISSN
Tytuł tomu
ISBN
eISBN
978-83-67491-64-8
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie
Abstrakt
Krótkie słowo wstępne: "Idea niniejszego opracowania powstała na marginesie rozlicznych badań naukowych, prowadzonych głównie w Centralnym Archiwum Wojskowym i Archiwum Akt Nowych, ale nie tylko. W ręce autorki trafiły różne, z pozoru niespójne dokumenty, dotyczące życia wojska w II Rzeczypospolitej, zazwyczaj ukazujące pojedyncze przypadki, wąskie aspekty warunków, w jakich przyszło funkcjonować oficerom i żołnierzom. Nie stanowią one wystarczającej bazy źródłowej dla stawiania nowych tez czy prezentowania nowatorskich ujęć dotychczasowych ustaleń. Jednakże z pewnością są doskonałym materiałem ilustracyjnym, przedstawiającym z bliska, „w powiększeniu”, na konkretnym przykładzie, fakty znane z podręczników historycznych i akademickich opracowań. Listy, raporty, relacje, notatki na marginesie akt, akta personalne, wycinki prasowe, woluminy kazusów w obrazowy sposób ukazują realia, w jakich przyszło żyć wojskowym w międzywojniu.
Te „historie” i sytuacje są osadzone w miejscu i dokładnym czasie, przydarzają się znanym z imienia i nazwiska osobom. I chociaż tego typu źródła historyczne nie zmienią postrzegania historii, są jej bardzo dobrym uzupełnieniem. Z większości tych kart wyziera atmosfera epoki, sposób myślenia współczesnych, formułowania sądów, argumentowania i opiniowania, także kultura społeczna środowiska, stereotypy, nastroje, oczekiwania społeczne, wzorce osobowe i styl życia. To wszystko sprawia, że z pewnością warto źródła te opublikować, nie w formie aneksu, lecz narracji, przywołującej konkretne historyczne okoliczności, odnosząc je do biegu wydarzeń.
Co więcej, poszczególne rozdziały ukazują specyficzne relacje pomiędzy mniejszościami narodowymi i etnicznymi, zamieszkującymi II Rzeczpospolitą, a uwidaczniające się w strukturach wojskowych. Przedstawione są tu relacje międzynarodowe, np. pomiędzy armią francuską a polską czy oficerami kontraktowymi obcych narodowości, ale również relacje kulturowe i narodowościowe pomiędzy religiami, wojskowymi przedstawicielami różnych wyznań. Z tego punktu widzenia wspomniane fragmenty tekstu opisują wewnątrzpaństwowe relacje międzykulturowe.
Dokumenty źródłowe wykorzystane i zaprezentowane w niniejszej książce nie są, rzecz jasna, przypadkowe. Zostały one poddane konkretnej selekcji, która pozwoliła na zbudowanie struktury tekstu. Został on podzielony na rozdziały korespondujące z określonymi zagadnieniami, jak uposażenia w armii, małżeństwa oficerów, mniejszości narodowe etc. Zagadnienia nie pretendują do miana całościowego opracowania, lecz porządkują tematycznie zaproponowane Czytelnikowi dokumenty. Przedstawiona tematyka w większości odnosi się do korpusu oficerskiego, ale wiele zagadnień dotyczy również żołnierzy niższych szczebli. To pomaga przedstawić całościowy obraz problemów, z jakimi borykała się polska armia w tym burzliwym okresie. W książce przytoczono wiele obszernych, barwnych cytatów czy fragmenty dokumentów, w formie tabel czy danych statystycznych, a także literatura z epoki."(...)
Opis
Tematy
Słowa kluczowe
wojsko, korpus oficerski, oficer, żołnierz, samobójstwo, przestępczość, małżeństwo, religia, armia, mniejszości narodowe, polityka, Piłsudczycy, tajne organizacje
