Funkcję psychologiczną podatku należy wyróżnić, ponieważ zjawisko opodatkowania uzewnętrznia problemy dwóch przeciwstawnych interesów, a władza podatkowa nakładająca podatek powinna troszczyć się o urzeczywistnienie dochodów budżetowych z jego tytułu, natomiast (według Ferdynanda Zweiga) „z wiekuistej tradycji, a w części i z natury egoizmu ludzkiego, każdy podatnik uważa skarb publiczny za wroga, przed którym należy się bronić wszelkimi siłami”. Nie oznacza to jednak, że nierównorzędne stosunki prawnopodatkowe powinny mieć charakter konfl iktowy. Dlatego władza podatkowa musi uwzględniać nie tylko gospodarcze, społeczne i polityczne, ale też psychologiczne uwarunkowania podatku. W efekcie można stwierdzić, że funkcja psychologiczna jest realizowana, gdy podatnicy akceptują nałożenie podatku i są przekonani, że uiszczają go słusznie. Niemniej prawo podatkowe regulujące dany podatek jest akceptowane przede wszystkim wtedy, gdy podatnicy danego podatku mogą poznać konsekwencje swoich działań i uzyskują wsparcie ze strony organów podatkowych w wykonaniu nałożonych na nich obowiązków. Funkcja psychologiczna wiąże się więc także innymi funkcjami sprawiedliwościowo-etycznymi, a mianowicie funkcjami: etyczną i zaufania. Powyższe tezy mają doniosłe znaczenie teoretyczne. Niemniej, żeby pojąć ich praktyczne znaczenie warto przeanalizować studium przypadku daniny solidarnościowej, o którą od 1 stycznia 2019 r. uzupełniono podatek dochodowy od osób fi zycznych.

The tax psychological function should be distinguished from other tax functions, because taxation shows problems of two opposite interests, although the tax authority should focus on providing budgetary revenue from the imposed tax, on the other hand “by the old tradition, and partly by the selfish human nature, each taxpayer considers the public treasury as an enemy against which one should be defended by all means”. This does not mean, that unequal legal and tax relations should lead to the conflict. Therefore, the tax authority must take into account not only the economic, social and political, but also psychological aspects of the tax. As a result, it can be said that the psychological function is fulfilled when the imposition of the tax is accepted by the taxpayers and they consider paying it as justified. In this context, the psychological function is related to the functions of justice, equality or evenness, equal treatment, classiness, conflictuality, equivalence and the fiscal and budgetary functions such as sufficiency and efficiency, as well as the ability to pay and fi scalism and the socio-economic function of efficiency. However, it should be mentioned that tax law is accepted, mostly if the taxpayers are aware of the consequences of their actions and are supported by the tax authorities in carrying out the obligations imposed on them. The psychological function is therefore also related to another justice and ethics function, namely the ethical function, as well as to technical functions such as legality, protection, permanence, transparency, determinacy and certainty.