Uwarunkowania bezpieczeństwa Polski na przełomie XX i XXI wieku
Ładowanie...
Data wydania
2020
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
1899-6264
eISSN
2451-0718
Tytuł tomu
ISBN
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
Polska jako jeden z wielu krajów dawnego bloku komunistycznego i członek Układu Warszawskiego
przechodziła po II wojnie światowej dwa zasadnicze stany funkcjonowania na
arenie międzynarodowej. Po pierwsze, będąc krajem satelitarnym Związku Radzieckiego,
swoje fundamenty bezpieczeństwa i obronności budowała w oparciu o siłę militarną i polityczną
UW przeciwko krajom Europy Zachodniej i Stanom Zjednoczonym, a więc przeciwko
NATO. Po drugie, rozpad ZSRR oraz przemiany polityczno-społeczne i militarne
w Europie Wschodniej na początku lat 80. XX w. spowodowały sytuację, w której Polska
oderwała się od komunistycznego systemu. Pozwoliło jej to na budowanie demokracji
i – jako krajowi neutralnemu – na dążenie do przynależności do NATO (również do Unii
Europejskiej) jako gwaranta budowania własnej polityki bezpieczeństwa i obronności.
Obecnie w drugiej dekadzie XXI w. Polska, ze względu na swoje niekorzystne geopolityczne
położenie w Europie i aspiracje międzynarodowe, wiedzie prym w wywiązywaniu
się z zobowiązań sojuszniczych oraz w zwiększaniu nakładów finansowych na modernizację
przemysłu i zakupu nowych technologii, w tym na modernizację armii. Celem artykułu
jest przedstawienie czytelnikowi, jak Polska budowała swoje bezpieczeństwo narodowe
i międzynarodowe na przełomie XX i XXI w., w aspekcie zmian geopolitycznych
w Europie. W artykule zawarto dogłębną analizę środowiska bezpieczeństwa Polski po
roku 1989, przedstawiono chronologię zmian dokonywanych na arenie międzynarodowej
w celu przyłączenia Polski do NATO i struktur europejskich oraz wkład naszego
kraju w wspieranie pokoju na świecie.
Poland – one of the countries of the former communist bloc, and a member of the
Warsaw Pact after World War II – has undergone two major states of functioning on
the international arena to this day. As a satellite country of the Soviet Union, it built its
foundations of security and defence, based on the military and political strength of the
Warsaw Pact against Western Europe, the United States, and generally against NATO. The
collapse of the Soviet Union and the transformations that took place across Eastern Europe
in the early 1980s resulted in a situation in which the country detached itself from
the communist system, built its democracy and, as a neutral country, sought membership
in NATO and the European Union, the two guarantors of building its own security policy
and defence, given Poland’s geopolitical location. The goal of this paper is to familiarize
the reader with the ways in which Poland built its national and international security at
the turn of the 20th and 21st centuries against the background of the wave of geopolitical
changes taking place in Europe. The paper provides an in-depth analysis of Poland’s security
environment after 1989, presents the chronology of changes made internationally to join Poland to both NATO and European structures, and the country’s contribution to
supporting world peace.
Polen, als eins von vielen Ländern des ehemaligen kommunistischen Blocks und Mitglied
des Warschauer Abkommens hat nach dem II. Weltkrieg zwei elementare Funktionierungszustände
auf internationalen Ebene erfahren. Erstens, als Satellitenland der Sowjetunion,
baute seine Sicherheits- und Verteidigungsfundamente auf der Grundlage der
militärischen und politischen Kraft des Warschauer Abkommens gegen die westeuropäischen
Länder und die Vereinigten Staaten, also gegen die NATO auf. Zweitens, bewirkten
der Zerfall der ehemaligen UdSSR und der politisch-soziale und militärische Wandel in
Osteuropa Anfang der 80-er Jahren die Situation, in der Polen vom kommunistischen
System abbrach. Dadurch konnte es die Demokratie aufbauen und – als Neutralland –
die Mitgliedschaft in der NATO (auch in der Europäischen Union) als Garantiegeber für
den Aufbau der eigenen Sicherheit- und Verteidigungspolitik anstreben. Zur Zeit, in der
zweiten Dekade des 21. Jahrhunderts, ist Polen aufgrund seiner ungünstigen geopolitischen
Lage in Europa und seiner politischen Bestrebungen Vorreiter in der Einhaltung
der Bündnisverpflichtungen und der Mehraufwände für die industrielle Modernisierung
der Industrie und im Einkauf der neuen Technologien, darin Modernisierung der
Armee. Das Ziel des Artikels ist die Darstellung, wie Polen seine nationale und internationale
Sicherheit an der Wende des 20. und 21. Jahrhunderts im Hinblick auf die geopolitischen
Veränderungen in Europa hergestellt hat. Der Beitrag enthält eine eingehende
Analyse des polnischen Sicherheitsumfelds nach 1989, die Chronologie der Änderungen,
die international vorgenommen wurden, um Polen sowohl der NATO als auch den europäischen
Strukturen beizutreten, sowie den Beitrag des Landes zur Unterstützung des
Weltfriedens.
Польша, как одно из многих государств бывшего социалистического блока и членов
Варшавского договора, после Второй мировой войны проходила два основных
этапа функционирования на международной арене. Во-первых, будучи государ-
ством-сателлитом Советского Союза, Польша строила свои основы безопасности
и обороны на базе военной и политической силы стран-членов Варшавского до-
говора против государств Западной Европы и Соединенных Штатов, то есть против
НАТО. Во-вторых, распад СССР, политические, социальные и военные преобразо-
вания в Восточной Европе в начале 80-х гг. XX века привели к отрыву Польши от
социалистического лагеря. Это позволило ей построить демократию и в качестве нейтрального государства – стремиться к членству в НАТО (и в Евросоюзе) – гаранта
построения собственной политики безопасности и обороны. В настоящее время, во
втором десятилетии XXI века, Польша, имея ввиду свое неблагоприятное геополи-
тическое положение в Европе и собственные международные устремления, стара-
ется выполнять взятые на себя союзнические обязательства, а также увеличивает
финансовые затраты на модернизацию промышленности и на покупку новых тех-
нологий, в том числе на усовершенствование армии. В статье показано, как Польша
строила свою национальную и международную безопасность на рубеже XX и XXI
веков в аспекте геополитических изменений в Европе. В исследовании приведен
анализ экологической безопасности Польши после 1989 г., указана хронология пе-
ремен на международной арене, связанных со вступлением Польши в НАТО и ев-
ропейские структуры, а также вклад государства в укрепление мира во всем мире.
Opis
Słowa kluczowe
bezpieczeństwo, obronność, Układ Warszawski, Sojusz Północnoatlantycki, strategiczne środowisko bezpieczeństwa, geopolityczne położenie, strategia bezpieczeństwa, security, defense, Warsaw Pact, North Atlantic Alliance, strategic security environment, geopolitical location, security strategy, Sicherheit, Verteidigung, Warschauer Abkommen, Nordatlantisches Bündnis, strategisches Sicherheitsumfeld, geopolitische Lage, Sicherheitsstrategie, безопасность, оборона, Варшавский договор, Североатланти- ческий альянс, стратегическая среда безопасности, геополитическое положение, стратегия безопасности
Źródło
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka 2020, nr 2, s. 33-47.