Artykuł omawia problemy związane z przyczynami pojawienia się i procesem kształtowania cesarstwa na Zachodzie, które pojawiło się w 800 r. po Chr., a także stosunek cesarza Karola względem papiestwa. Z uwzględnieniem kontekstów politycznego (problemy królestw i systemu feudalnego) oraz eklezjalnego (Sobór Nicejski II) omawiane są niezwykle istotne i ogólniejsze debaty historyków o koncepcjach monistycznej i dualistycznej określających relacje między papieżami i cesarzami.

The article discusses the problems of determining the starting point of history of the Western Empire in 800 AC and Emperor Charlemagne position towards papacy. In the political (problems with kingship and feudal system) and ecclesiastical (Second Council of Nicaea) contexts are also present very important and more general debates of historians on monistic or dualistic conceptions which form interrelations between popes and emperors.