W artykule poddano analizie dwa projekty upamiętnienia w Berlinie ofiar II wojny światowej. Podstawę źródłową stanowią dokumenty Bundestagu, tj. stenogramy obrad plenarnych, zapytania poselskie i odpowiedzi rządu oraz projekty uchwał i same uchwały. To bowiem w gestii Bundestagu leży m.in. przyjmowanie odpowiednich uchwał, na podstawie których organy egzekutywy realizują plany wznoszenia obiektów upamiętniających ofiary nazizmu. Pierwszy projekt dotyczy miejsca pamięci polskich ofiar niemieckiej okupacji w latach 1939–1945 (Polen-Denkmal zum Gedenken an die polnischen Opfer der deutschen Besatzung 1939 bis 1945), drugi ma dokumentować okupację niemiecką w całej Europie (Dokumentationszentrum „Zweiter Weltkrieg und Besatzungsherrschaft”). Realizacja obu tych projektów poparta została w umowie koalicyjnej z 7.12.2021 r. Porównując jednak tempo prac, stwierdzić należy, że przygotowania do realizacji projektu Centrum Dokumentacyjnego przebiegają znacznie szybciej i znajdują większe poparcie w rządzie niż miejsce upamiętnienia polskich ofiar.

The article analyzes two projects for commemorating World War II victims in Berlin. The source basis are Bundestag documents, i.e., transcripts of plenary sessions, parliamentary questions and government responses, as well as draft resolutions and the resolutions themselves. This is because it is the responsibility of the Bundestag, among other things, to adopt the relevant resolutions on the basis of which the executive bodies implement plans to erect memorials to Nazi victims. The first project concerns a memorial of the Polish victims of the German occupation from 1939 to 1945 (Polen-Denkmal zum Gedenken an die polnischen Opfer der deutschen Besatzung 1939 bis 1945). The second is to document the German occupation throughout Europe (Dokumentationszentrum “Zweiter Weltkrieg und Besatzungsherrschaft”). The implementation of both projects was supported in the coalition agreement of 7.12.2021. However, comparing the pace of work on both projects, it should be noted that preparations for the Documentation Center project are progressing much faster and are finding more support in the government than the site for the commemoration of Polish victims.