W artykule omówiono uprawnienia służb specjalnych do stosowania czynności operacyjno- rozpoznawczych z perspektywy kontroli, jaka jest nad nimi roztoczona. Działania kontrole nad pracą operacyjną wpisują się w ogólne zasady weryfi kacji pracy administracji publicznej przez organy zewnętrzne. Poszczególne metody operacyjne objęte są różnym zakresem kontroli. Część z nich została poddana kontroli sądowej i prokuratorskiej. Wszystkie łączy ingerencja w prawa i wolności jednostki, co jest główną przesłanką do zapewnienia efektywnych rozwiązań w tej materii. Obecnie zewnętrzną kontrolę w ramach władzy ustawodawczej zapewnia głównie Sejmowa Komisja do Spraw Służb Specjalnych. Jednak większe znaczenie w tym względzie mają organy judykatywy, przede wszystkim sądy powszechne i wojskowe. Również prokuratura zajmuje tu niepoślednią rolę – jako organ kontroli i ochrony prawa.

The paper reviews the operational investigation of the secret services in terms of control and oversight. Control and oversight of the operational investigation are a part of a general principle of control over public administration. Different methods of operational investigation are covered by a different scope of control. Some of them are controlled by the courts and prosecutors. They are all linked by the interference with the rights and freedoms of individuals, which is the main prerequisite for ensuring effective control and oversight in this matter. The external control is provided by the legislative authority, mainly The Special Services Committee of the Sejm. The judiciary, especially civil and military courts are more important in this regard. The prosecutor also has a role as a controlling tool and a protector of the rights.

В статье обсуждено права спецслужб в сфере оперативно-розыскной деятель- ности с перспективы возможности контроля этих действий. Надзор за оперативной деятельностью является частью общих принципов проверки работы публичной администрации, осуществляемой внешними органами. Разные опе- ративные методы подвергнуты разным масштабам контроля. Некоторые дей- ствия попадают под судебный контроль и прокурорский надзор. Ввиду того, что вся описываемая деятельность характеризуется вмешательством в права и свободы граждан, необходимо обеспечить правовую базу её эффективного контроля. Сегодня внешний контроль этих действий от лица законодательных властей, главным образом, проводит Сеймовая комиссия по делам специаль- ных служб. Однако намного большее значение в этой сфере имеют действия таких юридических органов, как публичные и военные суды. Важное место занимает также прокуратура – осуществляющая надзор за соблюдением за- конодательства.