Rzeźba krakowska drugiej połowy XVIII w.: twórcy, nurty i tendencje
Ładowanie...
Data wydania
2013
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN
eISSN
Tytuł tomu
ISBN
978-83-7571-215-5
eISBN
Wydawca
Oficyna Wydawnicza AFM
Abstrakt
Oparta na solidnej kwerendzie źródłowej książka ukazuje uporządkowany obraz rzeźby krakowskiej z okresu
od około 1740 do 1790 roku, we wcześniejszych badaniach zwykle traktowanej jako dość chaotyczny zespół
niezbyt wybitnych dzieł, nie tworzących żadnej organicznej całości. Jako punkt odniesienia autorka słusznie
przyjęła italianizującą rzeźbę wcześniejszego półwiecza (około 1690–1740), obejmującą dorobek Fontany i jego
następców, wśród których wyróżnił się godny kontynuator włoskiego mistrza Antoni Frączkiewicz, i przedstawiła
ją w rozdziale, trafnie zatytułowanym Prolog, po czym przystąpiła do właściwego tematu. Prezentując materiał
artystyczny, w którym wcześniejsze włoskie inspiracje niemal zupełnie ustąpiły miejsca oddziaływaniom
bliższych środkowoeuropejskich środowisk, jako kryterium wydzielania nurtów artystycznych przyjęła właśnie
główne centra, z których się wywodzili, bądź do których po wzory sięgali krakowscy rzeźbiarze. Dzięki takiej
koncepcji badawczej Anny Dettloff krakowska rzeźba drugiej połowy stulecia okazała się skomplikowaną mozaiką
różnych odmian stylowych, ówcześnie uprawianych w monarchii habsburskiej (zwłaszcza na Morawach
i „austriackim” Śląsku), na pruskim Śląsku i w Bawarii. Eksponując, w miarę możliwości, w każdym z tych nurtów
twórczość bardziej wyrazistych mistrzów, autorka wykazała, że i w tym okresie w Krakowie działali rzeźbiarze
o indywidualnym stylu, choć artystycznie niedorównujący ani najwybitniejszym spośród poprzedników,
ani współczesnym sobie artystom z najbardziej twórczych polskich środowisk – lwowskiego i warszawskiego, ale jednak godni są bliższej uwagi. Dzięki jej badaniom krakowskie środowisko późnobarokowej rzeźby okazało
się bogatsze i artystycznie bardziej interesujące, niż to dotychczas zwykło się przyjmować.
Świetna pod względem warsztatu naukowego i przynosząca nowe wyniki książka jest adresowana do specjalistów
– głównie historyków sztuki. Jednak zarówno ukazana w niej problematyka, mogąca interesować także
niefachowców, przede wszystkim przedstawicieli innych dyscyplin historycznych, ale także amatorów – pasjonatów
sztuki i historii kultury, jak i warsztat pisarski autorki, umiejącej jasno konstruować rozprawę i logicznie
prowadzić wywód, posługującej się pięknym, bogatym, choć przy tym funkcjonalnym językiem, nie epatującym
pseudonaukową terminologią i metodologicznymi udziwnieniami stylu, ułatwia swobodną lekturę. Z pełnym
przekonaniem książkę Anny Dettloff o późnobarokowej rzeźbie w Krakowie polecam także wszystkim czytelnikom
zainteresowanym dziejami sztuki i kultury, a także cracovianistom, którzy znajdą w niej wiele ciekawych,
wcześniej nieznanych wiadomości. Jestem pewien, że osoby sięgające po tę książkę nie doznają zawodu.
Opis
Praca recenzowana / Peer-reviewed paper
Tematy
Słowa kluczowe
rzeźba, rzeźbiarz, Kraków, ośrodek rzeźbiarski, Dobkowski, Michał, nurt pofrączkiewiczowski, Lehner, Johann Georg, Ladislav, Ludwik, Weissmann, Joseph, plastyka, Rojkowski, Wojciech, nurt wiedeńsko-morawski, nurt południowoniemiecki, Gegenbaur, Antoni, Feeg, Jan, nurt barokowo-klasycystyczny, XVIII wiek