Rozprawa Igi Pietraszko-Furmanek składa się, poza wstępem, z dwóch części: teoretycznej i badawczej, sześciu rozdziałów (proporcjonalnie rozdzielonych pomiędzy owe części) oraz zakończenia, aneksu i bibliografii. We wstępie zaprezentowano konceptualizację pracy, omówiono zastosowane metody i techniki badawcze oraz przedstawiono ogólną charakterystykę społeczną badanych gmin. W części teoretycznej autorka omówiła kolejno: pojęcie „społeczności lokalnej”, funkcjonowanie i organizację samorządu gminnego, a następnie rozmaite aspekty i zagadnienia partycypacji i komunikacji społecznej. W ostatnim rozdziale tej części przedstawione zostały wyniki wcześniejszych badań nad postawami Polaków, w tym mieszkańców wsi, wobec procesu integracji Polski z Unią Europejską. Z kolei w części badawczej przeprowadzona została analiza różnych form uczestnictwa mieszkańców w życiu społecznym swoich gmin, a następnie ukazano formy i narzędzia komunikacji społecznej wykorzystywane przez władze lokalne w procesie zarządzania gminą. W ostatnim rozdziale zbadano związek między uczestnictwem mieszkańców w życiu badanych społeczności lokalnych a zróżnicowaniem ich postaw wobec miejsca zamieszkania oraz procesu integracji europejskiej. Całość jest dobrze skomponowana i napisana, a przyjęte założenia i hipotezy w większości potwierdzone. Praca ukazuje dobry obraz stanu polskich gmin w momencie przystępowania Polski do Unii Europejskiej. Warto podkreślić, że autorce udało się pokazać wciąż istniejące pewne zróżnicowanie poziomu rozwoju gmin, uzależnione od historycznych podziałów ziem polskich. W świetle badań zróżnicowanie to można dostrzec nie tylko w dziedzinie gospodarczej, ale także w sferze postaw i stosunku mieszkańców do Unii Europejskiej. Praca Igi Pietraszko-Furmanek jest ważnym przyczynkiem do aktualnej wiedzy o współczesnym stanie „Polski lokalnej”. Pokazuje, że uśpiony w czasach PRL potencjał rozwojowy uległ w wolnej Polsce wyraźnemu ożywieniu. Pokazuje jednak również nadal występujące obszary opóźnienia czy zaniedbania, do których trzeba też zaliczyć jakość samorządu gminnego. A przecież ów stan powinien być przedmiotem szczególnej troski wszystkich, którym zależy na tym, aby Polska stała się krajem prawdziwie europejskim. Książka powinna zatem zainteresować nie tylko badaczy „Polski lokalnej”, ale także polityków i działaczy samorządowych. Ze względu na rozbudowany, rzetelny przegląd literatury przedmiotu i ogólnie interesującą część teoretyczną, powinna także przydać się studentom socjologii, politologii i prawa.